A voz do coro

Hamlet_Opera_Bregenz_Cult11 copyFidel Vidal. CORO.- Son o coro. En toda peza de teatro debe de asistir o Coro. Son un e son moitos. Poido ser a noite i o día, verbas segredas, boatos que corren, sombras que pasan…

HAMLET.- ¿I o teu testimoño é verdadeiro?

CORO.- Soamente en parte.  (Álvaro Cunqueiro, Don Hamlet príncipe de Dinamarca, Galaxia, MCMLVIII)

O Coro é a voz do Outro, igual que a Sombra, o Espectro, o lugar da palabra, onde vive a verdade, a terrible verdade, mais soamente en parte. Cal é a parte non verdadeira do testemuño do Coro? E a do Pai? Que hai detrás da voz da Pantasma?  Talvez o son da poesía. Sintonizamos coa afirmación do ESTUDANTE 3º: Non hai outras certezas que as adiviñacións da poesía.

A poesía di verdades, mais o home que as di pode estar equivocado, ou ser personaxe inventado, máscara de actor a cubrir a súa inseguridade e incerteza. O Don Hamlet de Cunqueiro é un incerto señor e, para máis sinais, príncipe de Dinamarca. Un home e un príncipe, un principal. Incerto é aquel que dubida, que non é certo de vez, case verdadeiro, mais non por iso vai ser excluído de poder dicir as verdades. Don Hamlet, igual que Hamlet, é indeciso e inseguro. Variable como un viraventos, capaz de facerse o tolo ante os espectadores para realzar ese trazo atenuante, cando non eximente, dos seus actos.

Como é que a pantasma ten voz se carece de gorxa? Porque a Pantasma, o Coro, a Sombra, o Pai, son o lugar da palabra, o Inconsciente reprimido (ou non) capaz de dicilo todo, incluída a nada. O fogar pechado da palabra. “Pensa ti por min”, dille Hamlet ao Coro. Ti por min, quer dicir, eu por min no cuarto escuro. Dese xeito poderei saber, desde o outro lado, da outra realidade: a verdadeira. Para saber a verdade, aínda que esta sexa terrible, é obrigado dar un gran paso: o que vai do inconsciente ao consciente. “Convén que un saiba quen é seu pai”, aconsella o Coro.

HAMLET.- (…) ¿Lémbraste dos ollos craros, da despexada fronte, da boca verdadeira, da vizosa barba? ¿Non hai alí, no mesmo tomo, un home i un Rei?

CORO.- Non te alporices, que non era teu pai. Alí está o retrato dun cabrón. Il sabía. Sabía todo. Sabíano os ollos e os ouvidos que se arrastran polas paredes de Elsinor. ¡Un cabrón consentido! (Xornada Primeira, Escea III)

 

6 comentarios en “A voz do coro

  1. Hola, Fidel:
    Al final he dado con el Don Hamlet sin que fuese necesario revolver Roma con Santiago, como debería suponer desde el principio. En cuanto lo lea te diré si me ha gustado. A más…, no creo que me atreva.
    Como tú, quisiera parecerme a Magdalena; pero tendría que retroceder en el tiempo y eso sólo ocurre en las películas de ciencia ficción.
    Buenas noches a los dos.

  2. Gracias por tu bienvenida, querido Fidel, eres la amabilidad personificada. Gracias de corazón.
    Ayer fuimos invitados al Auditorio de Santiago a ver y escuchar en directo a la “Real Filharmonía de Galicia”. Cuando íbamos para allá leí tu respuesta en el móvil y eso ya fue el primer placer del día.
    Era la primera vez que asistía a un acto tan maravilloso y me acordé muchísimo con sana envidia de mi querida Mari Carmen, que suele acudir a tantos actos de esta índole . Disfruté tanto, que vino a mi memoria la escena de “Pretty woman” cuando Julia Roberts asiste por vez primera a la ópera y le dice a Richard Gere (cuando éste le pregunta si le ha gustado) que ha gozado tanto, que a punto estuvo de padecer un prolapso uterino.
    Pues, yo, igual.
    Y, hablando de cine…
    SACA TÚ BUTACAS.
    Besiños palmeiráns

  3. Querido Fidel:
    Hace unos días, me acerqué a una de las múltiples bibliotecas de la Comunidad buscando Don Hamlet. No lo tenían; pero, en su lugar, me traje los dos únicos libros que encontré de Cunqueiro: “La bella del dragón” y “El año del cometa”.
    Estoy acabando de leer el primero y no paro de reírme con risa auténtica. Es increíble la imaginación desbordante del escritor y fantástica esa mezcla de realismo mágico y novela del absurdo, plagada de personajes que, como en tu ignorancia no sabes a ciencia cierta si existen realmente o son pura invención, te obligan a buscar información, descubriendo el nivel cultural y la ingeniosa inventiva del escritor y cronista sin par que con tan fina picardía sabe hablar de “amores, sabores y fornicios”.
    En cuanto termine de leer el libro que me traigo entre manos, comenzaré con Don Hamlet, que no he podido lograr a través de mi librería habitual; pero que encontraré, aunque sea necesario remover Roma con Santiago. Lo malo es que en tus artículos nos lo das interpretado… Espero que no ocurra como con la última ópera que fui a ver, en la que no concuerda mi apreciación con la de los eruditos en la materia: zapatero a tus zapatos…
    Gracias por tus instructivos artículos.

    1. Miña atarefada e querida Carmen:
      Pido desculpas ante o que supoño un equívoco, como é o que eu “interprete” ou dea “unha explicación” sobre o que significa o Don Hamlet ou calquera outro texto. Deus (ou do diaño) me libre de tal ousadía. O que fago -ou iso pretendo, co risco de meter a “gamba” ou o “camarón”- é unha lectura sen outro interese máis ca o meu propio gozo de participar cos demais, da escrita, algunhas veces nada pracenteiras, prométocho. Pero, como se adoita dicir, “mentres leo e escribo, non ando nas drogas”. O que si me alegra -e non sabes canto- é que descubriras un dos mellores escritores que deu a peninsula ibérica, como é Álvaro Cunqueiro. Isto merece os parabéns para o noso Café Barbantia. Saúde e moito Cunqueiro.

  4. Buenas tardes, queridísimo Fidel:
    Es cierto lo que dices. “A poesía di verdades, mais o home que as di pode estar equivocado, ou ser personaxe inventado, máscara de actor a cubrir a sua inseguridade e incerteza”.
    A Flaubert, cuando le preguntaban por uno de sus famosos personajes decía: “Madame Bovary soy yo”. Y el marqués de Santillana decía esto: “¿ E qué cosa es poesía sinon un fingimiento de cosas útiles, cubiertas o veladas con muy fermosa cobertura, compuestas, distinguidas e scandidas por cierto cuento, peso e medida?”
    Bonito ¿verdad? . Sean verdades, o el personaje que las crea cubra con ellas su inseguridad, la poesía y toda la literatura está llena de aromas que nos cautivan o seducen.

    ANITA LA GORDA LAGARTONA NO TRAGA LA DROGA LATINA.

    El palíndromo que esta vez te envío tan políticamente incorrecto, como puedes ver, rompe la espiritual comunión establecida entre el cautivador aroma de la poesía y la literatura.
    Eso es la vida… contradictoria.
    Besiños palmeiráns.

    1. Bos días, miña esperada e atenta Magdalena.
      As túas palabras si forman parte dun testemuño verdadeiro, por espontáneas e sinceras, e sempre cargadas dunha frescura e dun saber que eu envexo. E falo dunha envexa verdadeira, auténtica, insá, desa que doe e corroe por dentro. Vouno dicir dunha vez: de maior quero ser coma ti. Un pracer, incluído o palíndromo politicamente incorrecto. Nesta ocasión, seguindo a liña de Flaubert, permíteme dicir: “Eu son o palíndromo”. Saúde, bicos e versos.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *