Fidel Vidal. A escritura, segundo Barthes, “é unha realidade ambigua: por unha parte nace, sen dúbida, dunha confrontación do escritor coa sociedade; por outra, remite ao escritor, por unha sorte de transferencia tráxica, desde esa finalidade social até as fontes instrumentais da súa creación” (Roland Barthes. O grao cero da escritura). Son as fontes instrumentais no xogo dunha partida a piques de rematar. Un xogo (o da fala) comezado antes da presenza dos personaxes que se van enfrontar. A partida e a fala. A partida da fala, por non falar da parida, da fala parida ou da parida falada. Até dar co absurdo como unha das máximas expresións creativas (crédemo) e mesmo éticas, quer dicir, poéticas.
HAMM: Non estás farto?
CLOV: Si! (Pausa.) De que?
HAMM: De… de… disto.
CLOV: Desde o comezo. (Pausa.) Ti, non?
HAMM: (Sombrío) Entón non hai motivos para mudar. (Samuel Beckett, Fin de partida)
Segundo Esslin, quen acuñou o termo “teatro do absurdo”, este consiste en expresar o sentido do sensentido da condición humana, así como o inútil do pensamento racional propoñendo un abandono absoluto da razón. A razón absolta, libre de prexuízos. No entanto en 1970 Esslin escribe: “Ao forxar a expresión de teatro do absurdo, nunca sei, cando a vexo citada nun diario ou nun libro, se debo serlle fiel ou taparme a cara de vergonza; porque o que eu consideraba un concepto xenérico, unha hipótese de traballo, destinada a comprender un gran número de fenómenos tan variados como difíciles de aprender, transformouse para moitos -entre eles os críticos teatrais- nunha realidade tan concreta e específica como unha marca, como un selo”.
Poucos anos despois da creación do termo que continua usándose até os nosos días, a mesma ideoloxía deste termo expresa a súa inconformidade co mesmo. O sentido da senrazón, velaí as pegadas (o baleiro) dos tempos de análise de Samuel Beckett. Un sen(con)sentido: canto diga ou escriba vai a misa, aceptámolo sen pór escusas, como quen respira. Á fin é Beckett, nada menos que Beckett, quen escribe e di. E nós ficamos mudos diante súa, da súa escrita, represéntese ou non nun escenario.
Segundo os expertos, o teatro de Beckett non son máis que anacos verbais extraídos das súas novelas. Cos actores enleados nas redes dos seus papeis, entre letras, parágrafos, pausas e espazos en branco. Como Hamlet nas súas propias dúbidas, impropias para dun príncipe. Ao respecto non podemos senón recordar as suxestións de Harold Bloom que considera o personaxe de Hamm como unha clara alusión a Hamlet. Outros apuntan a ham actor, mal actor, hammer, martelo, como Clov a cravo ou pallaso. Ou aos sons `hans´e ´glove´, man e luva. Sexa como for, especialmente se nos referimos á fala, é ese o lugar do envurullo, onde cada quen “queda enredado nese real que nos habita”. E se ficamos enleados -di Lacan-, é porque “a linguaxe é unha mala ferramenta”, ao non haber coincidencia entre a cousa e a palabra. (Jacques Lacan, Os escritos técnicos de Freud)
A pesar de ter os ollos birollos (anque non son torta, non se me ocorre outra verba da que botar man) e os dentes cosidos (provisionais, pero cosidos), non paro de rir ca resposta de Magdalena. Vaites, que é ocorrente… E, para colmo, bilingüe… Cando penso no traballo que me costa a min xuntar dúas verbas en galego, sinto carraxe.
Gracias a los dos por tan agradables momentos.
Felices sueños.
¡¡ Ay que risa !! menos mal que os músculos cigomáticos risorios non están no pescozo senón pobriña de mín. Non obstante, si me piden que expoña o meu pensamento sobre a tua resposta, aplicando a lóxica deductiva, direiche, Fidel, como o que contestou o asturiano do conto: “Por una parte, ya lu ves; por la otra ¿ qué quies que te diga ?, pero lo más seguro es que quién sabe”.
O que comprendemos moi ben son esas razóns de economía psicolóxica e mental queréndote curar en saude ca división da réplica a partes iguales. O que che prego é que non nos abandoes nas túas respostas aínda que sean conxuntas.
A alegría é portátil, lévaa sempre contigo.
¡ OJO ! CORRE POCO PERRO COJO.
Ollo con Magdalena, coa nosa sempre atenta Magdalena. Está visto que cando quere é quen de escribir en galego.
Alegría na casa dos nosos: rebule o rabo do porco no pote. Si que si, que a alegría debe ser portátil.
Grazas moi sinceras pola túa amabilidade. Saúde.
Agora sí que o arreglaches, meu fillo: máis claro non podía quedar…
Grazas pola túa resposta tan esclarecedora.
Saude
Permitídeme, prezadas e atentas Carmen e Magdalena que, por razóns de economía psicolóxica e mental para min, dea por recibidas e contestar a ambas as dúas dunha soa vez ás vosas sempre agudas e moi interesantes achegas. Non é de boa educación, seino, pero para iso prego de vós unha xenerosidade especial talvez non merecida por este servidor.
O caso é que nada hai que aclarar, se acaso pór ao clareo os meus propios pensamentos: “Collín collín collendo floores/ e pensamen e pensamen e pensameenntos !” Pensamentos floridos e floreados, sen orde nin concerto (Sinfonía en si bemol), sempre desconcertados e descontentos. Paridas ou parte das partidas paridas ao chou, sen outra atención que as mans encollidas, as rabudiñas cocidas en agua fervendo cun par de follas de loureiro para impregnar a casa enteira dese apetecible cheiro a marisco. E Fran Loureiro que as cate.
Por carecer dunha lea, dun “lío” no sentido más prohibido do termo, teñamos, xa que logo, unha lea con esta marabillosa ferramenta que é a lingua, a linguaxe, a lingua que me comeu o gato e eu sen me decatar. Nin tan sequera -e vai para Magdalena- o emisario, non, nin irá Simeón, “Simexón”, sabendo quen ten a culpa: A DA XEMA MEXADA.
Saúde e melloría para os ollos de Carmen e o pescozo de Magdalena. E viva Palmeira libre!
Querido Fidel:
Será que acabo de regresar a Barbantia -después de un largo proceso de recuperación de una conjuntivitis, aún no del todo curada, tratada como vírica y que resultó alérgica-; pero el caso es que no me aclaro con el galimatías de la “partida y la parida del habla”. Para colmo me encuentro con la magistral respuesta de Magdalena y ganas me dan de salir corriendo.
Entiendo que para que exista el lector debe morir el escritor. Que una obra, una vez publicada, ya no pertenece al autor sino que es del dominio del lector; de los múltiples lectores, según la interpretación que cada uno le da. Al autor no le queda más que desaparecer, aunque sea en sentido metafórico.
Tal como discurre el mundo, vivimos de lleno en la era del absurdo. Estoy de acuerdo en que el absurdo es una de las máximas expresiones creativas desde la que se percibe con más nitidez la realidad. Pero son muchos los críticos que, tratando de dejar en buen lugar la obra que les fue encomendada reseñar, se sacan de la manga analogías que nada tienen que ver con esa realidad. (Estou máis que farta de tanta simboloxía sen xeito nin maneira.)
Ah. ¡Por fin leí el Don Hamlet! Pues sí que resulta incierto… La que mueve los peones a su antojo es la Reina. ¡Vaya con la señora!…
Mientras buscaba el Don Hamlet me fui haciendo con un stok de libros de Cunqueiro del que alguno me gustó más que el Don Hamlet.
A pesar de ser el primer día que le dedico al ordenador, me he pasado… Aunque sea sin orden ni concierto. Es buena señal.
Bonitos sueños.
Posiblemente también mi comentario sea una de las “paridas” de la escritura querido Fidel, pero no es ni mucho menos una confrontación con el interlocutor a quien va dirigida, todo lo contrario. Sí, lo considero una transferencia – aunque no trágica- , una transferencia de dialogo con una persona de la cual admiro su intelecto y sus juegos verbales a pesar de que me pone ante las cuerdas la mayoría de las veces por mi falta de ciencia, y hace que conteste- saltándome a la torera- el guion de su entrada, pero, a buen entendedor…
“El sentido del sinsentido de la condición humana” me hizo recordar a Jardiel Poncela cuando decía que: “Dante Alighieri, agotando su existencia en escribir tercetos sobre tercetos, es, indudablemente, un idiota. Pero si, gracias a su testarudez, lo miráis, ya autor de la Divina Comedia, lo encontraréis hecho un genio universal”. Suelo pasar horas muy divertidas con don Enrique, pero su reflexión no me parece muy coherente.
No quedemos liados entonces, como dice Lacan, para que el lenguaje y la escritura nos sea una herramienta esencial, y que el asunto y la palabra, sea una de las prioridades en nuestra vida.
Besiños palmeiráns Fidel, e boas ferramentas entre a cousa e a palabra.
NO, EMISARIO, IRÁ SIMEÓN.