Unha das primeiras leccións da vida

6997-derradeira-leccion-mestreX. Ricardo Losada. Visitei a Cidade da Cultura para ver a exposición Castelao maxistral. No vestíbulo a recepcionista preguntoume de onde viña e, ao revelarlle de Rianxo, mostroume un rito de complicidade que me encheu de orgullo. Un orgullo que foi a causa de que no último momento decidise facer a visita guiada, algo ao que sempre me nego. Infórmome previa e posteriormente, pero a visita a un museo enfócoa como un paseo polo monte ou por unha vila descoñecida. Sen que ninguén me guíe a mirada, o pensamento ou a emoción. Se na exposición chove, quero dicir que chove. Se na exposición mexan por min, quero dicir que mexan por min. Algo que, nas visitas guiadas, é moi difícil de conseguir.

     Porén, neste caso, acertei. Non sei en que cambiaría a visita se fose só, pero non creo que acadase a emoción  por ser rianxeiro que sentín. Conste que non o digo como algo positivo. Desde o punto de vista racional paréceme un sentimento mesquiño. A exposición está enfocada para emocionarnos polo compromiso de Castelao con Galicia, cos perdedores da historia e coa xustiza universal, valores todos eles máis importantes que o inmenso amor que sinto por Rianxo. Pero, debo recoñecelo, durante os corenta minutos que durou a visita, eu só pensaba (a cabeza e o corazón ían por libre) en revelarlles aos vinte visitantes que me acompañaban que eu tamén era de Rianxo, como o mesmísimo Castelao.

     Pero o máis curioso foi o que me pasou cando a visita acababa, diante do cadro A derradeira lección do mestre, eixo central de toda a exposición. Atopei a Xosé Comoxo, un dos investigadores máis informados da historia de Rianxo, e puxémonos a falar mentres a guía, ante uns pupitres das escolas galegas anteriores á República, dicía as últimas palabras. Comoxo reveloume que el estudara de neno cun deses pupitres no baixo da casa de Dieste. Eu aproveitei para dicirlle que nese baixo acababan de atopar unha pía para o peixe que ía ser integrada no proxecto museístico da casa. E seguimos falando de cousas da vida de Rianxo mentres eu me prometía que volvería outro día ver unha exposición que visitara e mirara, pero que non vira.

7 comentarios en “Unha das primeiras leccións da vida

  1. Prezada Carmen:

    Agradezo a túa xenerosidade coa miña breve ausencia de Café Barbantia. É triste que os habituais non te boten de menos cando faltas.
    NOn teño ningunha dúbida, a información é moi importante para comprender unha obra de arte (sobre todo a contemporánea), e tamén sei que o gusto pode educarse, aínda que esa educación tamén trae perdas. Pero creo que é mellor que esa información e esa cultura funcionen, cando estamos diante dun cadro, a nivel inconsciente, mesturadas coas túas propias experiencias. Só así podes convertela na túa vivencia, que é do que se trata, e só así ten sentido ese marabilloso concepto de obra aberta, tan citado e tan pouco aplicado.
    Tamén eu teño ese “Alba de gloria” que mencionas. Por certo, a exposición que está agora en Santiago vai vir a Rianxo en xuño. Paréceme unha gran noticia. Non creo que teña a mesma intensidade en Santiago que a 100 metros da casa (non é a da rúa de Abaixo que sempre se visita) onde naceu Castelao.
    Unha aperta agradecida

  2. Querido profesor:
    También te echaba en falta, a pesar de que últimamente, a causa de una serie de circunstancias, acudo poco al ordenador.
    Estoy de acuerdo contigo en cuanto a las visitas guiadas. Hace años realizaba muchas; pero el guía era un profesor de arte -compañero de trabajo- que hoy, por desgracia, está afectado de alzheimer. Era tan bueno en sus explicaciones que nuestro reducido grupo se iba ampliando con los visitantes de museos que abandonaban a los guías de oficio. Las suyas eran verdaderas lecciones magistrales. Si algo me queda de lo que a arte se refiere (arquitectura, pintura, música, teatro…), se lo debo a él. Lo malo es que, desde que desapareció de la escena, apenas realizo visitas culturales. Al menos tan amenas e instructivas. Con todo, pienso igual que tú: no me gusta asistir a cualquier tipo de evento con una idea preconcebida por la influencia de otros.
    En cuanto a Castelao: después de tu discurso y el de Magdalena, nada se me ocurriría añadir… Sólo decir que, gracias a Café Barbantia, me estoy poniendo al día de muchas cosas que desconocía sobre mi tierra. Por ejemplo: que tengo un librito muy completo, pese a su tamaño, “Castelao contra a manipulación”, escrito por varios autores; además del libro “Alba de Gloria” que nos regaló X. Pastor Rodríguez, el día que fuimos mis hijos y yo a conocer el Museo de Artes -y que conservo como una joya-, en el que puedo leer completo el discurso de Castelao.
    Con él finalizo:
    “Que a fogueira do esprito siga
    quentando as vosas vidas e que a
    fogueira do lume nunca deixe de
    quentar os vosos fogares”.
    (No me extraña que te sientas orgulloso de ser rianxeiro).
    Un abrazo.

  3. Que ten de malo a nostalxia? Para os da tua edade, nada malo. Para os da miña, hasta nos acordamos con nostalxia dos zapatos “Gorila” que viñan ca pelotiña verde. Pregúntalle a tua nai, xa verás como se acorda.
    Biquiños palmeiráns.

  4. Benquerida Magdalena:

    Grazas por ese aceno de complicidade. Collín unhas pequenas vacacións. Sempre
    está ben romper augas, perdón, quixen dicir rutinas.
    Coincido con todo o que dis de Castelao e da exposición. M.A. Seixas, o comisario,
    fixo un gran traballo. O mesmo que Manuel Gago co Alba de Gloria. Sobre Castelao
    temos unha gran noticia este mes. Comeza a publicarse a tese de Seixas sobre a súa
    biografía. Catro mil páxinas en tres volumes que se publicarán en tres anos. Agárdoo con impaciencia.
    É curioso. Estou traballando en clase de Oratoria ese discurso de Castelao e estudamos en concreto esa cita que fas.
    Rianxo manda bicos a Palmeira.
    P.D. Que ten de malo a nostalxia?

  5. Ese rito de complicidad similar al de la recepcionista afloró en mi rostro al ver que el querido profesor se asomaba nuevamente a esta ventana virtual.
    Hace un mes, aproximadamente, estuvimos nosotros también en ese monumental edificio del monte Gaiás admirando al gran político,dibujante, dramaturgo y padre del nacionalismo galego, el “Castelao Maxistral”. Me impresionó ese óleo de dos metros “A derradeira leición do mestre”. Una escena trágica y muy triste, y todas aquellas magníficas caricaturas que poseen un poso de tristeza y que al mismo tiempo hacen arrancar una carcajada al espectador. – “A maestra berroume por decir ollomol”. – “Debeches decir “ojo blando”. Caricatura de dos niños.
    De la Ciudad de la Cultura, fuimos al “Museo do Pobo Galego” y a “San Domingos de Bonaval”. Quedé impresionada con la escalera helicoidal con esa técnica de audacia estructural de Andrade. Me dejó sin aliento y con desgaste de mis ya maltrechas rótulas, pero mi curiosidad quedó realizada al alcanzar el último peldaño. Y como culminación de tan grato día, escuchamos en la voz de un gran artista el excepcional discurso de Castelao, “ALBA DE GLORIA”. Tengo la buena costumbre de que me acompañe siempre un paquete de ” kleenex” en el bolso. Me hicieron falta. El nombre de Magdalena me va como anillo al dedo.
    “Que a fogueira do esprito siga quentando as vosas vidas e que a fogueira do lume nunca deixe de quentar os vosos fogares”.
    Que así sexa, querido profesor.
    Palmeira manda biquiños a Rianxo.
    P.D. Yo también estudié sentada en unos pupitres similares con tinteros incorporados, cuando se nos caía un poco de tinta en la madera, de inmediato sacábamos un afilado cristal que ya teníamos en una cajita para esos menesteres y rascábamos la mesa hasta que no quedaba rastro de tinta.
    ¡Ay! te dejo, que ya le estoy dando vueltas a la nostalgia.

Deixa una resposta a carmen gonzález Cancelar a resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *