O disparate

descargaX. Ricardo Losada. Di Juan Villoro que o disparate é unha venturosa forma de malentendido e pon como exemplo algúns momentos das conferencias do escritor mexicano Carlos Monsiváis. O auditorio estaba tan predisposto a rir polo ocorrente que era o autor que ría a gargalladas cada vez que non entendía algo. A falta de sentido transformábase en humor involuntario. E non me estraña. Monsiváis era capaz de dicir frases como: “Los pobres nunca serán modernos. Se comunican por anécdotas, no por estadísticas”. Ou: “El pueblo es la mirada colectiva sobre un aparato de televisión”. Ou: “Lo más caro del mundo es ser pobre”. Ou: “Sin frustraciones dolorosas no hay acceso respetable a la bebida”.

Non sei se lle pasaría o mesmo a Nacho Duato cando dixo que “los políticos de derechas son más cultos porque todos vienen de familia bien”. Mesmo afirmou que os políticos de esquerda non eran intelectuais pois no franquismo só ían a concertos e ao teatro os ricos. É unha frase que, a diferenza das de Monsiváis, e por moito que Duato diga que votará a Podemos, non fai ningunha graza. Un pode aceptar (o propio Marx o aceptaría) que o capitalismo xera a riqueza necesaria para que a alta cultura floreza. E tamén pode aceptar que no franquismo os ricos ían máis a concertos e ao teatro que os pobres, do mesmo xeito que ían máis a Londres a abortar (e non por iso eran proabortistas) ou á política (e non por iso eran demócratas).

csm_g02169a01nf2004_TRABAJO_ff438beedbTampouco vou entrar agora a considerar a que tipo de obras ían os ricos no franquismo. Nin moito menos a afirmar que ser rico sexa incompatible con ser culto. A todo isto… Agora que me decato, vou empregar unha estratexia (desculpade a deformación profesional) que utilizo con frecuencia cos meus alumnos. Cando falamos en clase dun tema, paro de súpeto a explicación ou o debate e digo Paso atrás, para preguntármonos polo significado dos conceptos que estamos a utilizar e que, en moitos casos, cren saber e non saben, ou, simplemente, non saben pero dálles vergonza ou pereza preguntar. É o que fago agora, dar un paso atrás. Así que dime, querido lector, que significa ser culto? Como non te teño diante, pero supondo que te poría contra as cordas, e aproveitando que xa demos o paso atrás coa palabra disparate, limitareime a dicir, para que non lle falte sentido a este texto, que, sen ningún tipo de dúbidas, a frase de Nacho Duato é un disparate.

9 comentarios en “O disparate

  1. Prezada Carmen:

    Gústame moito como relacionas a cultura coa ética, e recórdasme o meu admirado veciño Rafael Dieste, de quen acabo de ler unha biografía. Tiña moito de intelectualista moral. Verdade, bondade e beleza son sinónimos. Mesmo dedicou moitos anos da súa vida a resolver abstrusos problemas xeométricos por unha cuestión moral, a mesma cuestión moral, por certo, que o levaba a representar monicreques nas aldeas máis miserables ou na fronte de batalla. Se a iso tamén lle chamas “gardar a compostura” estamos totalmente de acordo.
    Entendo a túa prevención co alcohol e paréceme razoable, pero eu creo que si pode ser respectable en adultos, e non precisamente no caso que con humor sinala Monsiváis. Todo depende do grao, do momento, da compañía e, sobre todo, de se tes mal ou bo viño.

    Apertas rianxeiras

  2. Prezada Magdalena:

    Pensaba darche o 10, pero xa que lle vas mostrar as notas á neta, douche
    un 9’75. Dille que perdiches 0’25 por ser demasiado obediente.

    Máis saúdos

    1. El recado para la nieta queda para mañana. Hoy la abuela está sumida en un estornudo perpetuo y a su alrededor flotan bacilos no recomendables. A ver si consigo dominar la emoción que me ha procurado su calificación.
      Mil gracias profesor. Se despide atentamente S.S.S. Magda
      Besiños del pueblo palmeirán

  3. Mañana cuando llegue de la escuela mi nieta Emma, voy a enseñarle que no es ella la única de casa en sacar buenas notas. Para ser mi primer examen, exceptuando el de conducir, no está nada mal; y eso que el profesor Losada no me parece nada permisivo.
    Pero ya que en el número dos hay otra pregunta, trataré de contestarla para que no se me escape ese “Excelente” que pueda rebajarme luego la nota numérica, que sí, la quiero.
    ¿ Que qué papel juega la imprescindible razón ?
    Uno muy importante: es la fuente del conocimiento, porque la razón siempre acabará por tener razón y el que no la escuche está perdido. Por lo tanto ese rol, el del razonamiento es imprescindible.
    ¿ Que qué significa el Bien para Platón ?
    Dicen que quien hace el bien desinteresadamente, siempre es pagado con usura. Platón era muy inteligente y sabía que la esperanza del bien ya es un gran bien y seguro que él lo llevaba a cabo esperando esa usura.
    ¿ Un suspenso por demasiadas confianzas con el profesor ?
    Pues… lo de los besiños palmeiráns, simplemente traté de que fuese una filosofía constructiva de aproximación al jefe, pero por lo que veo, eso quiere decir = a pelota. Lo retiro. Aunque quiero que el profesor Losada sepa que todo el pueblo palmeirán le envía besiños sin un plan preconcebido por parte de nadie, y espero que no decline la invitación de aceptarlos.
    Desde hoy le ofreceré una mano ( como Spínola en la rendición de Breda ).
    Esperando con incertidumbre esa nota definitiva aprovecho para mandarle un coro de buenos deseos. Hala, hala, hala, Chao.

  4. Creo que se me dá mellor ser profesor presencial que a distancia. De feito, tería que obrigarche a dar varios pasos atrás. Pero como a alumna o merece:
    1-Excelente. Os meus mellores profesores foron os que me fixeron máis forte.
    2- Excelente (mesmo demostras estar ao día nos últimos estudos neurolóxicos), pero sempre que me digas que papel xoga a (imprescindible) razón.
    3- Excelente, sempre que non o digas porque a soberbia é o peor pecado para os cristiáns.
    4-Pendiente de cualificación. Inevitable paso atrás. Que significa Ben para Platón?
    5- Esta resposta é marabillosa: cualifícase a si mesma.
    6- Aquí a cualificación é para Nacho. A túa defensa, excelente. A súa frase, mentres non rectifique publicamente, ridícula.
    7- Por besiños, suspenso (demasiadas confianzas cun profesor!), por palmeiráns: excelente.
    Necesitas unha nota numérica?
    Un (académico) saúdo

  5. Querido profesor:
    Ser culto es algo más que asistir al teatro, a la ópera o a conciertos de música clásica: ante todo, es ser persona honesta que saber guardar la compostura en cada situación, para lo cual no necesitas asistir a ningún evento que lo avale. Para mí la respuesta -o la ocurrencia- de Nacho Duato resulta de lo más desacertada y una solemne majadería. Pero, como muy bien expresa Magdalena, puede estar sacada de contexto. Estuve viéndolo hace poco como jurado de un concurso televisivo y me pareció una persona muy sensata y, sobre todo, muy sensible.
    Siento no conocer la obra de Carlos Monsiváis; pero intentaré buscar algo suyo. Le llevo la contraria en un punto: el acceso a la bebida -la borrachera- nunca es “respetable”, aunque la causa sea una frustración dolorosa.
    Y ahora a prepararme rápidamente para asistir a un taller de actividades dirigidas a niños, sobre todo con problemas en el aprendizaje.
    Que disfrutéis de un bonito domingo.

  6. 1 – Educación: Creo que el principio de la educación es predicar con el ejemplo. La educación es el arte de preparar al hombre para la vida.
    2 – Sabiduría: La sabiduría no viene tanto de la inteligencia como del corazón.
    Por tanto, si el ejemplo, es el mejor método de enseñanza y si a la sabiduría la rige el corazón, ahí tenemos dos componentes mágicos para alcanzar esa propiedad que como decía “Bias” nunca puede perderse.
    3 – Mezquino o injusto : la mezquindad o la ingratitud es hija de la soberbia.
    4 – Grande o bueno : Platón decía que buscando el bien de nuestros semejantes encontraremos el nuestro.
    5- No sé si ese paso hacia atrás que practicas, (tras la lógica de esta deducción) avanzará, ya no digo como el paso de Neil Armstrong, pero me conformaría con un simple aprobado, pero contando con esas pocas ganas de hacer horas extras, ya presupongo lo que me espera.
    6- Seguro que las declaraciones de Nacho las han extrapolado. Los titulares venden.
    7- Yo sí te mando los besiños palmeiráns de siempre. De no hacerlo, el insuficiente me lo gano con toda seguridad.
    Chao, querido profesor. Hasta mañana si Dios quiere… que vea la nota.

  7. Precisamente cando estamos enfilando a fin de curso é cando menos me apetece facer horas extras cualificando. Pero xa que che gusta verme como profesor, seguirei usando o método do paso atrás. Que significan educación e sabedoría? Que significan o bo, o mesquiño e o inxusto? Só cando o saiba poderei darche esa nota que reclamas.
    De todos xeitos, para que non penses que eludo a resposta, direiche o síntoma que eu considero máis evidente de persoa boa, culta, educada e sabia: considerar que a túa forma de pensar e vivir non é a única forma boa, culta, educada e sabia de pensar e vivir.
    Tamén a min me estrañaron esas declaracións de Nacho Duato nunha entrevista. Non sei se están descontextualizadas.
    Tanto Monsivais como Einstein son xeniais. Non é so que expandan a realidade. É que tamén expanden a imaxinación.
    Hoxe non mando apertas. Non son partidario desas confianzas cos alumnos.
    Saúdos

  8. Querido profesor; dejaré para el final tu pregunta, (mientras, iré pensando la respuesta )
    Siempre me cayó muy bien Nacho Duato, me parece muy prudente hablando , tal vez sea por su tono de voz tan sosegado y sus maneras tan delicadas gesticulando, y como coreógrafo y bailarín es un profesional como la copa de un pino, pero, si ciertamente esas declaraciones son suyas, pocos de sus admiradores se regocijarán de su “jerga diplomática”. Hay una frase que se le atribuye a Perón que creo le iría bien a Ignacio Duato, y es esta: “De todas partes se regresa, menos del ridículo”.
    Las frases de Monsiváis, bárbaras; me las quedaré, esas no las tengo anotadas y son muy ingeniosas. Einstein decía: “La imaginación es más importante que el conocimiento”.
    Y ahora tu pregunta: ¿ tal vez sea la educación mezclada con la sabiduría ? mantener lo grande y lo bueno y desestimar lo mezquino y lo injusto.
    Espero tu calificación.
    Besiños palmeiráns, querido profesor.

Deixa una resposta a Magdalena Cancelar a resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *