Un bisté con patacas

IMG_5952_plato-combinado-5-541x256Fidel Vidal. Non son o único que despois de pasada non máis dunha semana fóra da casa, e refírome a estar no estranxeiro, bota de menos a nosa cociña. Maiormente, como se dunha adición de tratase, axiña retratamos na imaxinación un par de ovos estrelados con patacas. 

Outros, os máis sibaritas ou galopíns, deseguido engaden un chourizo que complete o prato. Estamos a falar de ovos fritidos e non de bistés. Os bistés, como noutrora o polo asado de Carpanta, semellan, sobre todo en horas de carencia, obxectos voadores non identificados, ou o que é o mesmo, poden alcanzar a categoría de ovnis. Con respecto do filete, como das patacas, escribiu un ensaio (case) patriótico o filósofo Roland Barthes con este título: “O bisté e as patacas fritidas” (Roland Barthes, Mitoloxías, S. XXI ed., 1980).

Segundo Barthes o bisté “participa da mesma mitoloxía que o viño”. A razón está no sanguíneo (“Este é o meu sangue”, di Xesús, amosando unha copa con viño). A súa expresión non se fai en “unidades calóricas, senón en imaxes de sangue; o bisté é saignant: (que lembra o fluxo do animal degolado)”. Tocante ao filete, á palabra saignant, o máis aproximado na tradución achégase ao que poderíamos cualificar de zumento ou zugoso, o que vén con todo o seu chorume, aquel que demandamos do cociñeiro como moi pouco pasadiño, suculento, saignant, apenas selado, un volta e volta.

O bisté, á par do viño, forman o elemento base de Francia, “máis nacionalizado que socializado”. Acompañado de patacas fritas “transmite o seu lustre nacional: a pataca fritida é igual de nostálxica e patriota que o bisté”. Se os galegos temos sona de pataqueiros son os franceses os que alardean deste tubérculo como “signo alimentario da francesidade” (R. Barthes). Despois do armisticio indochino, o xeneral Castries pediu con toda intención só patacas fritidas como “primeira comida”. Un xesto significativo capaz de mostrar a súa simboloxía nacional.

chorizo-a-la-sangre-de-toro-foto-principal

Xa que estamos cos filetes venme á cabeza de forma automática unha triste historia dos tempos da fame de mediados do século pasado, aló polos anos cincuenta, en Ribeira. Acontecía arredor da fonte do Rueiro con dous canos, onde mulleres armadas de mulidos e con sellas e baldes, facían quenda para cargar de auga. Un compañeiro de escola que vivía no barrio contábame como, despois de xantar, cando o seu irmán maior, coa patela debaixo do brazo ía camiño do porto, ao pouco de pasar o bar O Parrulo, a súa nai asomaba pola ventá e, con medio corpo de fóra, púñase a berrar:

-Manolo! E deixaches o bisté enteiro…! Vaites estrago!

O seu irmán, sen mirar atrás, agochaba a cabeza e murmuraba: “Ai, miña nai, miña nai…”

 

8 comentarios en “Un bisté con patacas

  1. ¡Por favor! No me habléis de menús, cocinas, y grandes “enchentes” cuando una no puede comer, apenas nada; sobre todo esos manjares que a todos vosotros os gustan y que, a mí, se me hace la boca agua a pesar de no poder “hincarles el diente”.
    “O bisté moi pouco pasado, ou volta e volta”. Y si puede ser con esas estupendas patatas gordas que, con tanto primor prepara nuestra Magdalena; y si le añadimos un buen “filetito migñon”… “A comer “quen poda facelo”.-Non, no é problema de dentes, é de outra cousa.
    Desconocía que Carmen fuese tan “choricera”. ¡Cuidado!, me refiero a las buenas viandas. -Pues que se venga a Galicia que aquí los tenemos muy buenos. A mí me encantaban, pero en el cocido. Sigo con el menú:
    Los huevos pasados por agua y los estrellados, después de la anécdota de nuestra comentarista…Me lo pensaré a la hora de comerlos. Confieso que he sido un tanto “sibarita” a la hora de comer, cuando podía hacerlo. Pero como suelo decir: “sibarita”, sí, pero a lo pobre.
    Muy buena, también, la historia de Fidel sobre Manoliño e súa nai. ¡Dúas cuncas! (me río.)
    Debo decir que sois unos estupendos, magníficos escritores y más cuando, en algún momento, dejáis vuestros temas filosóficos, metafóricos, y os acercáis al pueblo llano con esas historias, anécdotas, que a lo largo de los años hemos experimentado muchos de nosotros. Es muy grato leerlas, y recordarlas de vez en cuando.
    Gracias a todos por estar ahí, y hacernos los días más agradables.

  2. Foiseme a resposta sin querer. Decía que a Kennebec tamén e moi boa, aquí en Palmeira e coñecida por “a Kennedy”.
    Fartura de patacas e bicos.

  3. Querido Fidel:
    Después de leer tu suculento artículo me incluyo entre los “galopines”, puesto que el huevo frito con choriza para mí es el “no va más” de los manjares. Lo malo es que debo comerlo con tino, por aquello del colesterol. El filete, poco hecho, con patatas fritas, también entra en la lista de mis platos favoritos; sobre todo los que me sirven en las dos carnicerías de Palmeira, de los que procuro abastecerme cuando vuelvo a Madrid, además de varios productos salados -incluido el unto-y una buena ristra de chorizos que me permitan preparar más de un cocido con su caldo de grelos (el jarrete, los grelos y los cachelos no tengo problema para encontrarlos aquí), invitando a toda la parentela.
    Estuve diez o doce días en París -allá por el 86- acompañada de mis hijos. Pero fue un viaje a lo pobre, durmiendo en tienda de campaña en un camping de San Sebastián, a la ida. Al regreso pernoctamos junto al lago de Léon y casi nos acribillan los mosquitos. Aun así, resultó una experiencia fantástica que no tendría inconveniente en repetir. Lo que no recuerdo es si el producto estrella de los franceses era la patata: en París nos hospedamos en casa de unos primos, cocinando a nuestro aire; y el día que nos ausentábamos de París llevábamos bocadillos si era preciso.
    Anécdotas como la del bistec se daban muchas en mis tiempos de niña. Tenía una vecina que, por sistema, todas las tardes llamaba a voces a su hijo a la hora de la merienda. Pero aquella era menos pretenciosa que la madre de tu amigo: “Manoel, a ver cando ves a merendar o pan trijo co chocolate!!!”
    Y ya que va de patatas: mi hija Carmen las asa al estilo de Magdalena, pero sin el corte con la mayonesa. Tendré que pasarle la receta.
    Que tengas bonitos sueños.

    1. Concordo contigo, miña moi prezada Carmen, no dos ovos con chourizo.
      Na liña das historias do tempo da fame cóntase dun neno que todos os días na escola, o mestre preguntáballe que comera. Ao que o rapaz contestaba: “Caldo”. Ao comentalo coa súa nai, esta díxolle: “Se che volve preguntar, ti dille que comiches bisté”. E, en efecto, ao día seguinte o mestre volveu coa pregunta:
      -Onte que comiches, Manoliño? -E o neno, recordando o consello da nai, respondeu con seriedade:
      -Bisté,
      -E cantos comiches?
      -Dúas cuncas.

      Saúde, bos soños e mellores bistés.

  4. Me agrada ver que hoy enfocas temas filosóficos : la patata frita. Aquí en casa, desde hace unos años casi está prohibida. Yo la hago al horno, es más saludable y está buenísima. Las corto más gordita que para freír y las extiendo encima de papel de hornear en una bandeja. Están de rechupete. También las aso enteras con la piel bien lavada, en un papel de aluminio. Antes de envolverlas le doy un corte en el centro para que se asen mejor; cuando las sirvo retiro solo la mitad del albal, ( el de la parte de arriba ) las aprieto con la mano para que se abra el corte y ahí en el centro le pongo mayonesa y, “voilá”, un manjar.
    La patata francesa, tal vez la mejor sea la”ratte blanca” las otras dejan bastante que desear; como la nuestra ni hablar, por ponerte un ejemplo: la “baraka”, yo la considero mejor que esa, lo que pasa es que ellos saben vender muy bien su producto y nosotros no sabemos explotar la maravillosa huerta que tenemos.
    Los huevos los prefiero al mejor “filet mignon”. Para mí, unos huevos fritos en aceite bien caliente para que se adornen con la puntilla tostadita y la ingesta de un buen vino tomado en demorados sorbos, hasta el más “pasota” culinario abandona su más precario silencio para decir: “No está mal”.
    Y ya que has acabado con una buena anécdota, yo, te secundo:
    Uno de los personajes de una obra de Góngora murió ahogado, su amada al conocer la noticia se tiró de un acantilado. Cuando le preguntaron el porqué de aquel final contestó: “Murieron como dos huevos, él pasado por agua y ella estrellada”.
    Y para que no hablemos solamente de huevos y patatas …
    SOR REBECA HACE BERROS. Creo que la monja ya es sUpErIOrA.
    Besiños palmeiráns, queridísimo.

    1. Vaites fartura de patacas! Moi contento polo convite, miña atenta e querida Magdalena. Pero teño que dicir que as mellores patacas do mundo, -e a única clase que eu coñezo-, son as “kennebec”. Seino porque un amigo meu de Ribeira as planta, como tamén teñen sona, por non se desfaceren no cocido, as que se cultivan en Aguiño, chamadas “patacas da area”. Polo que supoño que se darán moi ben no Areeiro, en Palmeira.
      de FOlgUEIrA o COCIDO DI COCO.
      Saúde e patacas kennebec, as nosas.

Deixa una resposta a carmen gonzález Cancelar a resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *