Quedei tan descomposto coa acusación que ata eu me sentín traizoado pola tradición culinaria do noso país. Porque unha cousa é que un venres tome un bo prato de callos na miña casa (como dicía un dos cregos do Decamerón: pecado agochado está medio perdoado), e outra moi distinta facelo na compaña dun vicario de Cristo e en plena Coresma. Era como se eu mesmo tentase ó bo sacerdote. Inocente de min. Así que, á semana seguinte, cando volvín a visitar a don Elías e volvemos a xantar entre dúbidas e discrepancias, conteille a reprimenda da devota tía miña, e el, saboreando un flan con nata xustificouse, que estabamos recuperando enerxías despois do traballo e esa norma é un pecadiño venial que se compensa cunha pequena obra de caridade. Como cambiaron as cousas desde que o Concilio Vaticano II trocou a bula pola esmola; e que mal nos informaron os párrocos do nacional catolicismo sobre os cambios acordados daquela.
Realmente, para que serve o tal xaxún e esas sécolas que o rodean con absurdas proclamas? Hai devotos polo mundo adiante asegurando que tal disposición é unha cura preventiva para limpar o sangue de todas as graxas e sales inxeridos, deseñado por aqueles doutos señores con autoridade divina, pero a min tenme máis pinta de ser unha penitencia imposta contra o enterro da sardiña e as enchentes do Entroido, contra o cocido que nos leva estes días a percorrer a xeografía gastronómica, desexosos de desfrutar do pecado da gula ata fartarnos a rebentar (o de catar estes días está prohibido).
Sen embargo, a pesares da anécdota de miña tía, hei de dicir que non era ningunha integrista culinaria, como pode parecer polo contado, á fin ela era unha muller da nosa terra e cos pés ben chantados nela, e se ben vivía arraigada na tradición católica en que foi criada, tamén era consecuente coa necesidade de velar polas cuestións económicas que aprendeu a soportar e valorar durante os difíciles anos da súa existencia, o que lle daba na veciñanza un certo creto de sensatez e cordura.
Cóntase, por exemplo, como en certa ocasión, un Mércores de Cinsa, unha veciña acercouse á súa casa para consultarlle se sería pecado aproveitar o caldo sobrante do Martes de Carnaval, e ela moi sensatamente sentenciou: “Pecado é tiralo”.
Querido Francisco:
Al leer tu artículo lleno de buen humor -que bien lo necesitamos en estos momentos- me he dado cuenta de que mañana no podré poner de menú “xarrete ao caldeiro”, como tenía pensado. En este encierro olvido hasta los días de la semana y ya el viernes pasado me salté a la torera la vigilia. Que conste que, aunque sólo sea por tradición, cumplo siempre esa costumbre, a no ser por despiste, como me ocurriría mañana si no hubieses venido tú a recordármelo… No sé si agradecerlo o reprochártelo.
El clérigo del Decamerón estaba en lo cierto: si dejase de cumplir con el precepto del ayuno a la vista de todos, además de infringir un mandamiento de la Santa Madre Iglesia, cometería pecado de escándalo.
Sobre la emisión de la bula y las disputas en torno a ella, más vale no “remexer”. Todavía recuerdo los cargos de conciencia que me producía su pago, pues siempre me parecía poco, a pesar de que mi precaria economía no daba para más.
El que da para mucho es tu escrito, pero el tiempo se me va en un vuelo a pesar de estar metida es casa.
Boas noites.
Unha das veces que estivemos en Ribadeo no bar que tiñan meus sogros e donde todolos días iba o cura a xogar una partida pola tarde cos seareiros do bar, recordo que un venres de coresma, miña sogra, ( por certo moi boa cociñeira ) púxolle de tapa uns callos que arrecendían a groria bendita, o cura quedouse mirando para aquela abundante e saborosa ración, e como veu que os seus compañeiros de partida non se atrevían a comer diante del, dixo mirando para a miña sogra: “Compañeiros, oxe non teriamos que comer callos nin nada que leve carne, pero facerlle un un desprezo así a unha cociñeira coma ela, sería dobre pecado. Ergueuse, e con un bisbiseo confuso, fixo a sinal da cruz por riba dos callos, fíxolle unha seña os compañeiros invitándoos a comer, e el imitounos con unha incontible cobiza.
Moitos biquiños, Francisco.