Viaxe ao centro do universo

UNIFORMADOSX. Ricardo Losada. (Para o C.D. Unión no seu 50 aniversario). Fun ver ao campo de Vilas o Torneo Internacional de fútbol alevín e benxamín que se celebrou en maio. Había un ambiente extraordinario e a competición atrapou o meu interese, pero percibín en todo momento unha estraña sensación, que non tardei en relacionar co feito de que esa mesma mañá lera un artigo de prensa no que o autor dicía que, a pesar de que é indubidable que o mundo progresa, a maioría da xente percibe o futuro con pesimismo, e cre que as novas xeracións son un desastre. Nos últimos dous centos anos a pobreza estrema, a mortalidade infantil, a violencia e as guerras, a explotación laboral baixaron no mundo de forma moi significativa. A clase media, a educación básica, a vacinación, a democracia, os dereitos das mulleres, as expectativas de vida aumentaron tamén de forma evidente. Porén, a xente prefire pensar que a apocalipse está á volta da esquina.

     A razón, xa que logo, daquel malestar era que o neno que fóra había máis de corenta anos estaba comigo e obrigábame a comparar aqueles partidos de Vilas cos que el vivira, a principios dos anos 70, e que quedan moi ben reflectidos nesa foto, que acompaña este texto, na que estamos un grupo de amigos nas escaleiras do concello cun trofeo acabado de gañar. Unha foto moi distinta desoutra na que, tamén nas festas de Guadalupe, aparecemos case o mesmo grupo de amigos aliñados no medio do campo de Abaixo uniformados coas cores do Deportivo. A pesar de que as vestimentas suxiren que pasou moito tempo, hai poucos anos de diferenza entre unha e outra, xa que ese cambio estético non se debeu á mellora das condicións de vida, senón á teimosía de meu pai, presidente da comisión de festas, por organizar un partido de gran solemnidade. E, a verdade, estareille eternamente agradecido, pois gardo un recordo indeleble daquel día. Aínda así, debo recoñecelo, emocióname máis a primitiva foto das escaleiras que a civilizada foto no asfalto do Campo de Abaixo. Nesta, eu vivía un soño (sentirme xogador profesional). Na outra, unha realidade, pois aínda que vestiamos a camiseta branca do Madrid, é evidente que o Madrid non vestía coma nós. E agora, tantos anos despois, non me gusta recordar os soños que tiven. Gústame recordar as realidades que vivín.

      Así, en Vilas, a estraña sensación que se apoderou de min viña de comparar o que observaba co recordo que a foto das escaleiras evocaba. Vía as botas de marca dos nenos actuais e recordaba a José Antonio, o inesquecible encargado da roupa do C.D. Unión, entrar na caseta cunha bolsa de lona chea de botas vellas que baleiraba no chan, e como os quince xogadores nos tirabamos a por elas, tratando de evitar o que sempre acababa pasando, que algún tería que xogar con dúas botas do mesmo pé. Vía o céspede artificial que permitía que aqueles mozos puidesen calcular coa precisión dun GPS a traxectoria do balón, e comparábaa con aqueles jodóns terróns que amenizaban os campos da miña época e que convertían o cálculo da traxectoria do balón nun feito tan imprevisible, que ata milésimas de segundo antes non sabías se o terías que golpear co peito do pé, coa canela ou coa cabeza. ESPONTÁNEOSVía o tempo que lle dedicaban os diferentes equipos a quentar e a estirar os músculos, mesmo con xogos amenos e lúdicos, e recordaba os adestradores da miña época antes do partido chamándonos de todo, agás guapos, a nós ou aos rivais, ou a nós e aos rivais, para sacarnos a pasear a mala hostia, dicían eles, que nos facía homes, mentres os oiamos sentados coa cabeza baixa, os músculos durmidos e as orellas enfestas. Porque esa era outra boa comparación. Os nenos que vía en Vilas non discutían entre eles, non berraban co árbitro, non facían entradas duras, mentres que na miña época un xogador podía ter o posto asegurado no equipo inicial, independentemente do trato que lle dera á pelota, se tiña habilidades teatrais para o insulto ou se de alcume lle chamaban Matahomes. E que dicir desa nena que vía xogar en Vilas como titular todo o partido sen poder deixar de preguntarme se non lle gustaría máis o brilé ao que estaban obrigadas as nenas da miña infancia? E aínda me provocaba máis tristeza ver equipos de Rianxo competindo pacificamente con equipos ingleses, holandeses, portugueses, valencianos, cántabros ou asturianos, cando nós, para xogar cos da Ribeira no campo da Praza Vella, cos de Fincheira no campo do Cemiterio ou cos do Pazo no campo da Barraca, tiñamos que cruzar, distribuídos como as lexións romanas, perigosas e afastadas fronteiras con pedras nos petos e os máis brutos diante. E que dicir do alcohol? En Vilas estaba prohibido que entrase no campo. Na miña nenez, que non entrase.

      Aínda así, o peor de todo, o que me impedía ver con tranquilidade aquela marabillosa competición, non era ningún deses factores, senón o feito de que os rapaces de Rianxo puidesen competir co mesmísimo Celta e co mesmísimo Deportivo, algo co que nos soñabamos sabendo que nunca o conseguiriamos. E ese non era un soño menor. É o soño decisivo desas idades, pois ter a posibilidade de ser David e gañarlle a Goliath (máis aínda naquela época tan apoucada) podía significar un chute de felicidade tal que xa che podía pasar calquera cousa no resto da túa vida, que morrerías feliz. Aí me tedes a min. Cando estou deprimido e quero subir o ánimo, recordo aquela heroica vitoria do equipo infantil de baloncesto do Colexio Público de Rianxo na cancha de parqué cuberta (en 1974!) do Colexio Privado Peleteiro. Imaxinade que fose na do Deportivo ou na do Celta… E xa non digo nada se fose na do Madrid ou na do Barcelona. E xa nin quero pensar na dun equipo inglés ou holandés. Hoxe sería inmune a calquera desánimo, incluída (el comprenderame) a prematura morte de meu irmán.

      E por iso, poñan como se poñan os filósofos, os analistas, os escritores, os expertos, e todos os adultos, teño moi claro que lle vou facer máis caso ao neno que fun e que me acompañaba entristecido vendo os partidos de Vilas: é estúpido dicir que calquera tempo pasado foi mellor, por moito que eu, mirando esa primitiva foto nas escaleiras do concello, siga pensando que a miña infancia foi moito mellor que a deses nenos que, en Vilas, aínda non saben que dentro de corenta anos pensarán que eses foron os mellores anos da súa vida e, quen pode dubidalo, os mellores anos da historia do mundo e, xa postos, e sabendo que me coñecedes e non ides pensar que estou tolo, os mellores anos da historia do universo todo.

 

 

5 comentarios en “Viaxe ao centro do universo

  1. Prezada Carmen:

    Sen dúbida. Necesitamos mellorar a nivel ético e político, pero sen esquecer que tamén é certo que melloramos, por moito que teñamos a sensación de que non o suficiente.

    Eu tamén teño vivido infinidade de anécdotas, feitos e sucesos moi criticables no fútbol. Fun xogador en moitas categorías, adestrador e directivo. Falo con coñecemento de causa. Pero os defectos do fútbol teñen unha vantaxe: están á vista.
    Os da cultura están máis escondidos e son máis sutís e, xa que logo, máis perigosos e nocivos.

    Comprendo perfectamente que teñas outras prioridades.

    Fortes apertas

  2. Querido profesor:
    Cada equis tiempo aparece y desaparece en el mundo un apocalipsis, pero poco es lo que aprendemos de esas experiencias. Y no me refiero al tema científico -supongo que en esto progresamos adecuadamente- sino en el comportamiento humano en el que creo necesitamos mejorar, salvo loables excepciones.
    ¡Qué recuerdos tan entrañables nos dejaron aquellos partidos entre pueblos vecinos o entre solteros y casados…! Con la madrina correspondiente y la foto de rigor, de las qué conservo varias, aunque ya no están muchos de los que allí aparecen, entre ellos, mi padre.
    Recuerdo una ocasión en la que vino a jugar a Palmeira el Vilagarcía. El portero resultaba de lo más atractivo con pantalón corto y las chicas más atrevidas comenzaron a lanzarle piropos. Pero alguien se dio cuenta de que el portero no era otro que el muchacho que, con su uniforme blanco y el cajón de compartimentos colgado del cuello, vendía chucherías en el muelle a la llegada del vapor. Entonces los piropos se convirtieron en: “Almendra garrapiñada, “cacahué” tostado”. Me quedó un recuerdo amargo de aquella tarde.
    A pesar de que la situación se va normalizando algo en cuanto a los enfermos y Magdalena me da un toque de atención cuando escribís las personas que conozco, apenas tengo tiempo de pararme en el ordenador. Lo hago a trompicones.
    Un abrazo.

  3. Prezada Magdalena:

    Estes días estou lendo un libro de César Rendueles, que deberían ler todos os intelectais que odian o deporte (fútbol incluído). Por exemplo, di: “Pero tamén é certo que hai moita máis creatividade no deporte, con frecuencia vivida como unha resistencia de comercialización, e moita máis normatividade no mundo cultural do que normalmente se recoñece”. Así é. A cuestión é que durante moito anos comparouse o peor do fútbol co mellor da cultura. E así calquera gana o partido.

    Non acertaches. Na foto na que estamos uniformados, eu son o que está ao lado do árbitro. Na foto das escaleiras, son o que está á dereita (na foto, non na realidade) do que ti indicas con “cuellos blancos”?

    Apertas de novo agradecidas

  4. Buenos días, querido profesor:
    Ante todo, muchas gracias por tan inmejorable artículo. A pesar de que no entiendo nada de futbol y que ni siquiera lo veo cuando lo televisan, y en los resúmenes después del telediario apago la tele dando prioridad al autor que en esos momentos tenga en la mano, es de agradecidos manifestar la satisfacción de leer algo de quien lo escribe con tanto sentimiento y cariño.
    Para ser sincera diré, que nada más ver la foto y comprobar que se trataba de futbol, me temí lo peor; pensé en la Casa Rosada donde está el retrato de Quino, (padre de Mafalda) Carlos Gardel, Fangio, la estatua de San Martín y de otro buenísimo jugador que no practicó en su haber diario, en su “fuera de juego” la sensatez debida. Que en paz descanse.
    Me alegré de haberme equivocado y al ver el ardor con qué expresas tu pasión por dicho deporte, mentalmente te di la razón y pensé que, el futbol sin pasión debe ser muy aburrido, y siempre que la pasión no degenere en violencia, debe ser alentada y celebrada.
    “Chamábannos de todo, agás guapos”. Eso es otra cosa que no comparto del futbol. Toda esa malignidad del entorno.

    Y para acabar, y a pesar de lo que estamos viviendo, quiero concluir con esto: cualquier tiempo fue mejor… que pasara.
    Moitos biquiños palmeiráns querido profesor.

    P.D. ¿ Me equivoco o en la foto de azul eres el sexto por la izquierda y en la de blanco el del centro de la primera fila con cuellos blancos ?

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *