Carvalho sempre, de Luís G. Soto & Tareixa Roca

31x9ZYWRRGS._SX329_BO1,204,203,200_Fidel Vidal. Carvalho sempre. Alustres de vida e obra (Espiral Maior, 2020), é un libro meditado e rigoroso. A primeira parte, de Tareixa Roca, Momentos de vida, resume de forma substancial a biografía de Carvalho. Refírese fundamentalmente aos anos de formación en Santiago, os da república, a guerra civil, o seu procesamento por “auxilio á rebelión” que o levou ao cárcere franquista de Xaén; o retorno a Ferrol, a etapa do colexio Fingoi de Lugo, o período de profesor na Universidade, así como a produción literaria e actividade intelectual. “A súa obra lingüística, de crítica literaria e de creación segue a ser punto de referencia ineludíbel para todo aquel que queira saber algo de lingua ou literatura galegas”. Son frases finais ás que segue unha ampla bibliografía.

Na segunda, Léndomos Scórpio filosoficamente, de Luís G. Soto, o título da mesma indícanos a necesidade de pór atención: ler filosoficamente o romance Scórpio. Comeza cunha impresión de G. Soto, case dunha frase: “sen fazer rungir o xabre esparguido sobre o solo esfregado”. Frase evocadora de lembranzas infantís. A partir e a través de tal “experiencia insignificante, a percepción e a reverberación propiciadas por esa pasaxe do romance, ponse a cuestión da responsabilidade pola existencia” (p. 40). A responsabilidade pola existencia, velaí o asunto primordial que achamos en Scórpio. Non só polo que a novela nos aporta senón, maiormente, polo que a lectura significa para min como lector. A representación mantense (na escrita), a implicación persiste (p. 42) e esta depende da “experiencia de quen le e daquilo que é lido” (p. 43). Por outras palabras, vémonos lectores implicados.

O autor de Scórpio, Ricardo Carvalho Calero “cede boa parte da súa experiencia biográfica aos principais personaxes, parece limitarse a convocar os narradores e ordenar as narrativas no máis absoluto silencio” (p 52). El fala “exclusivamente a través de personaxes: tomando as súas verbas e prestándolles a súa lingua e o seu estilo, narrativa de soños, confidencias, estorias…” (p. 55). É unha novela dotada de “verosimilitude histórica e biográfica” (p.54), ambientada en Galicia e España, abrangue un período que vai de 1910 até 1939, onde atopamos figuras como Francisco Franco ou Largo Caballero. A vida de Scórpio transcorre baixo a monarquía de Afonso XIII, a ditadura de Primo de Rivera (1923), a II República (1931) e a “guerra incivil”.

Scórpio, Rafael Martínez Pinheiro, biografema -na acepción introducida por Barthes- de Carvalho que, en boca do amigo Salgueiro, era esa persoa que “todos quigéramos ser” (p. 66). Tanto el como os amigos da Universidade “participan no Seminario de Estudos Galegos e na fundación e primeiros pasos do Partido Galeguista” (pp. 62-63). No transcurso da guerra os facciosos aparecen simplemente como “o inimigo” ou “uns outros sen rostro” (p.90). O destino dos protagonistas é afrontado con estoicismo, como posición ética, como un “servizo sacrifical á República”, mais sobre todo, nun “sentido persoal, subxectivo, absolutamente individual.” (p. 92)

Segundo Luís G. Soto, o romance Scórpio “é un clásico contemporáneo porque incorpora as leccións da modernidade e até a vangarda” (p. 99), onde “o leitor goza dun papel central e nodal, así como activo e construtor” (p. 100). Os efectos maiores producidos pola lectura de Scórpio son “coñecemento, crítica e contestación”, “que non están reñidos co pracer estético”. Como toda obra clásica trátase dun “texto que acolle e suscita multiplicidade de sentidos” (p. 104). Dez fotos inéditas (29/11/1988), de Ricardo Carvalho Calero, dúas delas acompañado da súa entón alumna Tareixa Roca, enriquecen este imprescindible libro mesmo para quen estea familiarizado coa obra de Carvalho.

7 comentarios en “Carvalho sempre, de Luís G. Soto & Tareixa Roca

  1. Eso de que aínda tes o libro ( precisamente do teu autor preferido ) no papel de celofán,
    mal feito. Faille un oco na mesiña de noite e xa verás como un día lle toca. Ti eres un home atento, sacao do celofán, e xa verás como será un acerto, porque CORTESÍA e ACIERTOS todo é o mesmo.
    Máis castos bicos.

  2. Lembro hoxe, supoño que empuxado pola opinión de Fidel Vidal, e dende logo empuxado polo egoismo de recordar o propio por enriba do de todos os outros, a Carballo (permitide que, aínda que eu prefira Carvalho, o cite coma aparece na portada da súa Gramática Elemental del Gallego Común que tanto me acompañou e acompaña) explicando a quen nin quería nin sabía entender as fondas e importantes diferencias, non só gramaticais, existente entre ser Caramiñal ou Cambronal. Aprendeume daquela que as guerras non só se libran nas grandes batallas mais tamén nas pequenas loitas cotiás.

  3. Tiven a sorte de coñecer e tratar ao profesor Carbalho Calero. Teño moi marcada a pegada da súa bonhomía. Gardo a memoria da súa eterna loita por unha Galicia distinta e unha escrita para o idioma galego máis próxima ós viciños lusos. Só lembralo fai que o corpo entre nunha dimensión na que a lectura dun libro é pór ao sempre vivo en min mestre de tantas cousas. Un debuxo, un trazo, un poema sempre serán benvidos se acadamos a posibilidade de wue alguén máis se achegue ä súa obra. Grazas-.

  4. Canto me queda por ler, e que pouco tempo teño para facelo.

    LEERÁS libros que sexan REALES.
    Cama ese por exemplo.

    Máis castos biquiños, querido Fidel.

    1. Canto nos queda a todos por ler, querida Magdalena! Vouche contar un secreto: eu aínda gardo unha obra dun autor para min único (a derradeira deste escritor coido que o mellor do século XX), co papel de celofán que o envolve. Non fun quen de aproveitar o tempo da pandemia para porme á faena. Semella que necesito outro estado de ánimo para facelo. CALADA e LACADA unha forte aperta (non sei se casta ou non).

Deixa una resposta a Magdalena Cancelar a resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *