Francisco Ant. Vidal Blanco. A que está considerada como a catedral máis antiga da península, e tal vez da cristiandade, é san Martín, no concello de Foz, a primitiva Se que, despois de sufrir o acoso normando durante décadas, decidiu trasladarse ó actual emprazamento de Mondoñedo. Pero alí aínda continúa, non tan lonxe do mar, o magnífico edificio soportado por xigantescos contrafortes na ábsida e conservando no seu interior o marabilloso retablo pétreo de múltiples lecturas, así como o sarcófago dun bispo que afundía naves normandas a base de axeonllarse e rezar un Painoso. Mais se este xoves nos acordou ós amigos de parladoiro esta basílica, foi por mor dos baixorrelevos dos capiteis, que amosan distintas escenas bíblicas, e entre elas unha representación do banquete, opulento, do rico Epulón, aquel que prefería botarlle as sobras da comida ós cans antes que ó pobre Lázaro, como nos conta Lucas no seu evanxeo. E como estes nomes dos personaxes das parábolas non son gratuítos, Xulio ilústranos a todos, que os epulóns eran unha casta de sacerdotes romanos encargados de dirixir as comidas que se facían en honor dos deuses e tamén os encargados de sinalar os pecados cometidos dentro da comunidade, por iso o evanxelista escolleu este nome para atacar a hipocrisía das castas sacerdotais do imperio.

A parábola está moi ben para denunciar aquilo de «fai o que che digo, pero non o que eu fago», e remata amosándonos o castigo divino para o rico e a salvación para Lázaro pola paciencia amosada, pero a verdade é que a paciencia de cara a conseguir as glorias eternas xa non convence a ninguén. Epulóns e opulentos están á orde do día, pero os lázaros pacienzudos por sorte xa non son tantos, cada vez escasean máis os doados de convencer coas glorias da outra vida a cambio de deixarse asoballar nesta. Pero tamén está moi ben a parábola para lembrarnos que o diferente, non por selo ten que vivir arredado dos demais, que non ha de negárselle un sitio na nosa mesa e que sempre habemos de procurar a integración do outro, do pobre e do inferior.

E falabamos disto porque o outro día, o amigo Xulio, iconoclasta convencido, despois de ver na porta da reitoral a un pobre e que ninguén saíse a atendelo (seguramente non había ninguén na casa), deixounos caer a pregunta que todos respondemos sen sinalar a ninguén: ¿Quen serán agora os modernos epulóns, os herdeiros daquela casta sacerdotal do Imperio Romano?

Volvendo á parábola aquela, sabido é que o condenado foi o anfitrión, pero ¿Que pasa cos demais comensais? ¿Non sabían eles do mal proceder do rico? ¿Non tiveron valor para afearlle tal conduta, erguerse e darlle un anaco de pan e un vaso de viño ó pobre?. ¿Onde está a caridade de quen tal ve e consente? Porque o mal non só o fai quen o executa, senón tamén quen o permite, e quen marxina ó amparo de responsabilidades alleas ou de superiores, apartando a aquel que non viste as galas necesarias, que ten o corpo chagado, que non pode levar unha conversa sobre a riqueza e a posesión de bens porque non sabe o que tales cousas son, que é á fin, un marxinado. Hitler en por si só sería un tolo condenado a cadea perpetua, pero co consentimento de todos os seus xenerais e ferventes seguidores produciu unha das maiores desgrazas que sufriu a humanidade en todos os tempos. E se ben as conciencias non se libran nin pola crenza de que aló na Outra Vida xa poñerá Deus a cada quen no seu sitio, hoxe por hoxe, a xustiza social é necesario que se cumpra na terra e no día a día.