Xulio Gutiérrez. En todos os ámbitos da vida hai feitos que parecen independentes pero que, en realidade, están intimamente relacionados. Sen entrar en disquisicións metafísicas sobre este inquietante feito, pasemos a un exemplo gastronómico e oceanográfico: a asombrosa calidade do marisco galego e as baixas temperaturas estivais da auga das nosas praias.
Entre os meses de marzo e outubro, o anticiclón das Azores sitúase no medio do Atlántico Norte, ao tempo que a borrasca de Islandia se debilita. Como consecuencia, prodúcense frecuentes ventos de compoñente norte, como o famoso nordés: un vento que sopra do nordeste, paralelo á costa, e con máis intensidade precisamente durante os meses de verán. Como todos os ventos, o nordés vese afectado pola rotación terrestre (o efecto de Coriolis) que altera a súa dirección e faino xirar cara ao oeste.
Este vento arrastra as augas superficiais da costa mar adentro, cara ao océano, e aquí chega o milagre que nos fai tan afortunados desde o punto de vista gastronómico: as augas frías e profundas do océano Atlántico vense obrigadas a ascender para ocupar o lugar das augas mornas e superficiais arrastradas polo nordés. E, conforme ascenden, elevan toneladas de nutrientes (principalmente nitratos e fosfatos procedentes da descomposición da materia orgánica do océano) que se encontraban depositados no fondo do mar.
Vén sendo como un proceso de fertilización natural da plataforma e das rías galegas que permite unha elevadísima produción do ecosistema. As algas microscópicas utilizan a enorme cantidade dispoñible de nutrientes para medrar de forma exponencial, do cal se beneficia toda a cadea alimentaria: os moluscos, crustáceos e outros animais pequenos comen algas, os peixes pequenos comen moluscos, os peixes grandes comen peixes pequenos e nós comemos todo o que se nos poña por diante.
O efecto da temperatura vai aínda máis lonxe. En rexións tropicais, o marisco medra moito e moi rápido pero o seu sabor é menos intenso -pensemos nas enormes lagostas caribeñas que aparecen nos documentais televisivos-, mentres que nas rexións moi frías o marisco medra moi de vagar, polo que a vianda é saborosa pero moi pequena.
Equilibrio perfecto
Aquí dáse o equilibrio perfecto porque a velocidade de crecemento é suficientemente lenta para que adquira o sabor óptimo e suficientemente rápida para que adquira o tamaño comercial perfecto.
Por todo isto, cando no verán escoitemos a alguén queixándose do fría que está a auga deberiamos dicirlle que este feito, evidentemente incómodo, trae aparellada unha das nosas grandes riquezas, o marisco que poderá degustar despois do baño.
Qué interesante esto que cuentas Xulio, cuánto aprendemos los legos como yo leyéndoos.
En una ocasión mi padre – emigrante en E.E.U.U. – me enseñó una fotografía comiéndose una centolla enorme y yo le dije que no sólo se comía buen marisco en Galicia , y papá me contestó : – Hija sólo en apariencia son como las nuestras , el contenido es insípido.
Gracias , me ha gustado también el contenido de tu artículo, tanto como el marisco gallego.
Saludos palmeiráns.