Amor sempre humano

copula de pieFidel Vidal. No século XVIII, a nova abadesa do convento de dominicas de Santa Catalina de Prato recoñeceu durante un proceso que, “dado que o noso espírito é libre, só a intención converte unha acción en malvada”. Equiparaba a éxtase mística á cópula dos amantes e descubría a vida eterna e o paraíso neste mundo, na “transubstanciación da unión do home e a muller” –Amada en el amado transformada-. Gozamos a Deus a través do acto, “por medio da cooperación de home e muller”. Concluía: “A actividade á que erradamente chamamos impura é a auténtica pureza; é a pureza que Deus nos ordena e que nós, pola súa vontade, debemos practicar; sen ela non hai camiño para encontrar a Deus, que é a verdade”. (K. Deschner, Historia sexual do Cristianismo).

A propósito da experiencia mística Lacan sitúa a frei Juan do lado feminino, pois ser macho non é condición suficiente para se aliñar do lado masculino. “Hai homes que están tan ben como as mulleres. (…) A pesar, non direi do seu falo, senón do que a modo de falo lles estorba, senten, albiscan a idea de que debe haber un gozo que estea máis alá. Iso chámase un místico”.

O demo, o mundo e a carne, velaquí os tres inimigos da alma a quen frei Juan de la Cruz non teme: No temeré las fieras, / y pasaré los fuertes y fronteras. A carne como fronteira, como meta co risco e necesidade de a cruzar. Só a través do amor humano se experimenta o amor divino, a divindade dun amor de amantes, dos que se aman. “A impureza enriquece”, afirma con excelente criterio Jorge Guillén.

santa-catalina-de-ricci-sta-catalina-de-ricci-pagina_cabeceraSe Deus é home en Cristo –misterio da Encarnación- o home fundirase con Deus e será Deus –misterio da case “Des-encarnación”- cando a vontade da alma “deiforme” faise Deus “por participación”. Encarnarse, facerse carne polo verbo, é a mellor forma que ten o verbo de contribuír intervindo como partícipe da carne. Son as palabras as portadoras da poesía, non as ideas. On ne fait pas de vers avec des idées mais avec de mots. (Mallarmé)

Que importancia pode ter –pregúntase Lacan-, na doutrina cristiá que Cristo teña alma? Esta doutrina non fala senón da encarnación de Deus nun corpo, e supón en verdade que a paixón sufrida nesta persoa fose o gozo doutra.

Amar é dar amor, e recibilo. Mesmo dicilo e cantalo. Xa que me queres, dimo. O gozo do amor é un gozo da palabra. Pouco antes de morrer, na noite do 13 ao 14 de decembro de 1591, tornan á memoria de Juan de la Cruz uns versos do seu Cántico inmortal: Gocémonos, Amado, / y vámonos a ver en tu hermosura

8 comentarios en “Amor sempre humano

  1. Querido Gonzalo; bonito es siempre lo que tú escribes. Dicen que la belleza es un acuerdo entre el contenido y la forma. Todo lo que sale de tu pluma está siempre en unanimidad con ese aspecto.
    Dudar y creer: compatibles también con esa senda que nos lleva hacia… Lo que acontezca.
    Deseando leerte nuevamente. Un abrazo sin duda alguna.

  2. Querido Fidel,
    Tus posts siempre son sugerentes. No hace mucho que estoy en este café y veo que estás bastante centrado en algo que a mí, al menos, me es sumamente interesante.
    Hay, en este post, más allá del aspecto que tenga que ver con la creencia, dos notas que me parecen especialmente relevantes.
    Una, es la de la pureza. Recoges muy atinadamente la afirmación de Guillén de que la impureza enriquece. Esto me parece fundamental. Y, quizá no lo compartas, no lo sé, también evangélico (Lc.5,32). Jesús no vino a buscar a los puros, a los limpios, sino a los que podían, como dices que dijo Guillén, enriquecerse desde su impureza. Jesús optó por salvar a la impura adúltera y anunció el reconocimiento que tendría entre sus seguidores María Magdalena.
    Que Dios nos libre de los puros, de los Robespierre, de los trabajadores infatigables que hicieron eficientes los campos de concentración, de los iluminados que lanzan a los jóvenes a la muerte pretendidamente heroica. Mantengámonos en la impureza, luchemos para apaciguarla, pero reconozcámonos impuros, porque es en la impureza que somos humanos.
    Otro aspecto es el de la posición femenina. Le dediqué un post en mi blog a esto. Creo que es esencial recuperarla e incluyo en esto a las mujeres mismas, porque no todas están siempre en esa posición. Es desde ella, desde la pasividad femenina, que no tiene que ver con el hecho de ser psíquica y anatómicamente hombre o mujer, que puede acogerse lo bello y lo bueno, que puede impulsarse lo mejor.
    La mejor ciencia ha sido posible cuando ha ocurrido una actitud pasiva, receptiva, ante el mundo observado. Newton, Einstein, Darwin, Emmy Noether, el gran Planck, Humboldt… han adoptado esa posición sencilla, receptiva, abierta, femenina.
    Tengo compañeras que creen erróneamente que ser buen médico supone la atribución fálica, la osadía, la prepotencia.
    No basta con ser mujer para situarse ante lo que nos envuelve, como diría Jaspers, del lado femenino, una posición tan importante como la perspectiva infantil, que no infantiloide. La ciencia avanza y lo seguirá haciendo sólo desde la mirada amorosa, receptiva, pasiva, acogedora de la belleza del cosmos, sólo desde una posición femenina.
    Un abrazo,

    1. Querido Javier:
      Estamos de acordo no da “impureza” como algo enriquecedor, e mira ti por onde, seguimos rodeados de gabanzas cara aos “puros”, Puras e Purísimas, ás Inmaculadas, e por aí, en referencia case en exclusiva ao tema de orde sexual.
      A castidade foi considerada como “a máis contranatural de todas as perversións sexuais” nada menos que por Aldous Xuxley. E non aparece nos catálogos do DSMIV.
      Saúde e unha forte aperta.

  3. Querido y ocurrente Fidel; la prenda del carbonero igual era una capa, y de ella hizo un sayo doblado o plisado. Si el teólogo preguntase a un ciego en lugar de hacerlo al carbonero, el ciego le diría: “Fe es creer lo que no oímos”.
    El que no duda, no cree.
    Veraces y creíbles cariñosos saludos.

      1. Perdón, me equivoqué. Este es el texto valido: qué bonito es eso de que el que no duda no cree. Estoy caminando en tu senda dudando, siempre dudando y creyendo…

  4. Eu tiña idea de que o carboeiro doblara o seu pano e non un sayo pero, para o caso dá o mesmo. Non deixaban de ser pano o saio doblados. Nin máis nin menos, en tres ou catro, ou plisado de vez. Se iso aclara un misterio ben vidos sexan misterios que nós os aclararemos deseguido. Hai momentos na historia que non queda outra que aceptar o que nos boten porque “non seremos quen de rexeitalo”, como sucede n´O padriño.
    “Gocémonos, Amado,/ y vámonos a ver en tu hermosura…”
    Saudiña e moito amor.

  5. “Amada en el amado transformada”. Esa frase es “Sublime”.
    Buenos días querido Fidel, estoy completamente de acuerdo con la abadesa dominica de Santa Catalina. Solamente nuestras intenciones convierten las acciones en buenas o malas. En el amor no hay nada impuro, todo lo contrario; el amor es un sentimiento de afecto que deseamos demostrar al amado, todo lo que esa sensación nos inspira hacia él.
    Me imagino que Lacan se referiría a ese lado femenino por la sensibilidad de fray Juan. Las mujeres tenemos ese punto sensible del cual, la mayoría de los hombres carecen. Pero con esto no quiero decir que seáis insensibles, no, simplemente sois diferentes.
    “Entre nosotros no existía más que un único espíritu”. Esto decía Erasmo de su amigo Tomás Moro. Ahí también había sensibilidad.
    “Se Deus é home en Cristo” Esto, Fidel, me recuerda a la fe del carbonero: “Un maestro teólogo tuvo una conversación con un carbonero sobre la fe acerca de la Trinidad; el teólogo dudaba y propuso al carbonero:”¿Cómo entendéis vos esto de las tres divinas personas?. El carbonero tomó la falda del sayo e hizo tres dobleces, y luego extendiéndola, dijo: ” Ansí, mostrando que eran tres cosas y todas una”. Cuando el teólogo se estaba muriendo, decía: “Creo lo que cree el carbonero”.
    Un abrazo transformado en casto achuchón,

Deixa una resposta a Magdalena Cancelar a resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *