Gonzalo Trasbach. Tirando do limo do recordo, ese fío que aínda me mantén vivo logo de tantas travesías, evoco o 1977, un ano moi importante na miña vida. Xa dixen nunha ocasión, que foi cando o Ulysses entrou na miña casa. Naquel tempo, se non me trabuco, bateu na miña xanela a Chuvia oblicua de Fernando Pessoa. Pero tamén atopei unha divertida vía de escape no cinema coa chegada das novas películas de ciencia ficción: La guerra de las Galaxias (George Lucas) e Encuentros en la tercera fase (Steven Spielberg). Pero sobre todo, o meu espírito encontrou naqueles días de zozobra un formidable estímulo enerxético no eido musical, cando o 16 de setembro apareceu nas tendas un disco que me deu a coñecer o amigo José Joaquín Cortés Iglesias: “Talking 77”. Foi o mesmo Cortés quen me guiou cara a outros traballos inesquecibles daquelas datas.

 Si. Pois ese é tamén o ano que chega ata as miñas mans “Suicide”, o disco homónimo do dúo que formaban Alan Vega e Martin Rev, un debut impresionante, unha boa síntese de art-rock e outras cousas; algo así coma uns New York Dolls esfarrapados, coma reacción diante do declive do glam. E coma non lembrar o “Marquee Moon” de Television, co seu líder Tom Verlaine, unha figura destacada no marco da escena sonora neoiorquina onde non só non se castigaba a diferenza, senón que se cultivaba e se premiaba? E tamén resultou decisiva a irrupción de Devo. O grupo de Ohio publicou nese 1977 un sinxelo con dúas cancións fantásticas: Mongoloid e unha atronadora e descacharrante versión de I Can Get No Satisfaction dos Rolling. Mais a banda da Costa Oeste non editaría o seu primeiro álbum ata 1978, xa con Brian Eno na produción. Dese ano é así mesmo “Never Mind The Bollocks” dos Sex Pistols. Apareceu o 4 de novembro. Entón o punk británico xa era pura plastilina nas avariciosas mans do mercado.

Mais volvamos ao principio. A Talking Heads. A formación de David Byrne (cantante e guitarra), Jerry Harrison (guitarrista), ex Modern Lovers con Jonathan Richman; Chris Franz (batería) e Tina Waymouth (baixo) –os dous fundaron máis tarde Tom Tom Club- na Nova York da non wave formaban parte desa constelación de músicos (Patti Smith, The Modern Lovers, Suicide, Televisión…) que tiñan un denominador común: dar carpetazo ao pasado e comezar de cero.

En 1975 deron un concerto coma teloneiros  dos Ramones no CBGB neoiorquino. “Talking 77”, o seu primeiro álbum, saíu á rúa o 16 de setembro, sen Love–Building On Fire, temas que conformaron o seu sinxelo de debut. O disco non arrasou na súa estrea, pero tivo unha boa acollida por parte da crítica. Co paso do tempo converteuse nun LP de culto. Contén dez moi boas cancións. E conta cun bombazo inigualable: Psycho Killer, o primeiro hit do grupo. Falamos dunha desas pezas para a posteridade, que foi versionada dende entón máis dun cento de veces, e conta cunha liña de baixo das máis fermosas da historia do rock, a cargo dunha maxistral Tina Waymouth. Medio en inglés e medio en francés, a letra relata os problemas mentais que perturban a un asasino en serie. A interpretación en directo de Byrne resultaba inquietante e turbadora.

Con este disco deuse a coñecer en Europa unha banda que aportaba á paraxe musical un estraño e minimalista son: unha curiosa mestura de pop, punk e rock experimental que anos máis tarde serviu de inspiración a outras moitas agrupacións. A súa irrupción na escena foi unha bocana de aire fresco, sobre todo na británica, onde se vivía a efervescencia do punk e o declive do glam e das vellas vacas sagradas do blues e do rock, sinfónico ou non, cuxos xestos se tiñan convertido en repetitivos e tópicos ata a saciedade. Á parte do ritmo frenético que o dominaba, unha das cousas do disco que máis espertou a miña atención foi que, fronte á paisaxe sonora reinante cunha xa vella retórica falocrática de súper machos (heteros ou gais e mesmo outros tipos) compulsivos, era o desafío que supoña a temática das letras.

Aquí cantábase aos edificios nos que residía a xente, ás oficinas e aos compañeiros de traballo. Falábase dos amigos, da aparición inesperada do amor (Who is it?), sobre a comida e sobre os libros que se lían. Mesmo se chamaba a deixar de lado a política, a non preocuparse polo goberno. A esquecer o plano histórico e social para atender a existencia, a vida cotiá, as cousas que temos entre as maos día a día. Isto que era? Unha testemuña da súa banalidade ou de que eran uns frouxos, coma sempre me lembra un vello amigo?

En oito anos de carreira, os Talking Heads produciron once albumes. Catro son fundamentais, xunto cun quinto dobre que recolle a xira mundial dunha banda na que brilla o guitarrista Adrian Belew. A estes pódesellessumar un que firmaron conxuntamente Byrne e Eno: “My Life In The Bush Of Ghosts” (1981). Só con estes chegou para convertelos nunha banda de culto durante unha época. No segundo álbum, “More Songs About Buildings And Food”, que se publicou o 7 de xullo do 1978, a temática das cancións segue sendo a mesma: comida, amizade, edificios, amor, como ese que se reivindica na apertura deste segundo traballo: Thank You for Sending Me an Angel. Mais é aquí onde empeza a notarse a alongada sombra de Brian Eno, que xa andaba dirixindo a traxectoria dos Devo na Costa Oeste.

O ADN dislocado do británico propiciou unha mutación electrónica nas súas cancións. Isto quedou de manifesto no seu terceiro álbum, “Fear Of Music” (1979), que arranca con I Zimbra, unha fantasía de percusión, superposición e contrapuntos de voces e guitarras estridentes, o cal se fará aínda máis evidente no traballo de colaboración entre Byrne e Eno, “My Life In the Bush Of Ghosts” (1981). Esta textura acadará o seu cumio en “Remain In Light” (1980), onde destaca, entre outras, Once In A Lifetime. Lémbranse daquel?:  <e talvez te atopes nunha casa preciosa, cunha esposa preciosa e talvez te preguntes: pero como cheguei aquí?>; <Deixando pasar os días>, responde, impasible, o coro.

Corenta anos despois, teño a impresión de que case ninguén se lembra deles, mais no meu corazón sempre haberá un sitio para os cabezas faladoras. Grazas por enviarme un anxo.