O libro que le Hamlet

HamletOlivier2Fidel Vidal. Italo Calvino (Por que ler os clásicos?) pregúntase polo libro que le Hamlet cando entra en escena no segundo acto. Á pregunta de Polonio, “Que ledes, señor”, Hamlet contesta: “Palabras, palabras, palabras”. Mais, que sería do home sen palabras, sen a palabra que o di ou sen a verba que o nomea? Que comunica máis, un rosario de palabras ou unha mirada tenra? No caso de Hamlet, estamos a falar dun libro, da palabra escrita, do verbo silencioso produtor de imaxes e dúbidas, da reflexión última transferida e transmutada por dupla ou tripla vía: Arriba cerebro!

Unha pasaxe do libro De consolatione, de Gerolamo Cardano (traducido ao inglés en 1573 e coñecido nos ambientes que Shakespeare frecuentaba) trata do tema recitado no famoso monólogo que comeza con ”Ser ou non ser”, a cuestión da morte: morrer, durmir, talvez soñar, de forma extensa. O libro de Cardano discorre sobre a morte como un durmir, visitado ou non por soños. Entre outras cousas di: “Claro está, o máis doce é o máis profundo cando estamos coma mortos e non soñamos nada, mentres que é de moita molestia o soño lixeiro, inquieto, interrompido por pesadelos e visións, como adoita sucederlle aos enfermos”.

As palabras aparecen como unha expresión elemental nun desafogo impropio dun intelectual con recursos como Hamlet, nin sequera catártica, un sinxelo desafogo en lugar da acción. Nisto tería sentido a reflexión paradoxal de Nietzsche, un home de palabras: “Aquilo para o que podemos encontrar palabras é algo xa morto nos nosos corazóns; hai sempre unha especie de desprezo no acto de falar”.

1420241416_palabrasNa mesma liña anda Harold Bloom, quen afirma que só podemos encontrar palabras para o que xa está morto nos nosos corazóns, e un desprezo por todo acto de falar. O resto é silencio. O falar é axitación, traizón, inquietude e tormento da persoa e dos demais.

HAMLET: (…) Velaquí o máis duro: que eu, fillo dun querido pai asasinado, incitado polo ceo e pola terra á súa vinganza, deba, como unha rameira desafogar con palabras o meu corazón e desatarme en maldicións como unha mulleriña, como unha fregona. Oh, vergonza! Puaf! Arriba, cerebro! (Acto Segundo, Escena II)

6 comentarios en “O libro que le Hamlet

  1. Gracias Antón. Eres muy amable al comunicármelo. Te aseguro que yo hice lo mismo que hago cada día al enviarlos.
    Aprovecho para decirte que tu libro “A esfinxe de amaranto”me encantó. Pasé unas noches muy entretenidas y particularmente expectantes con cada uno de los personajes de la novela. Esperé con ansia por esa última cena tan anunciada en capítulos anteriores porque sabía que en ella el desenlace sería crucial. Y así fue. Pero quiero que sepas que aunque esa cena fue el colofón perfecto de la historia, toda la novela es valiosísima literariamente hablando.
    No te quepa duda que tal como me la has dedicado tendrá un lugar privilegiado en mi corazón, y también en la estantería donde tengo mis libros predilectos . Estoy segura de que volveré a leerla.
    Besiños, Antón y mil gracias.

    1. Moitas grazas, Magdalena. Alégrome de que gustases desa novela, que xa hai ben anos que a escribín, e á que lle teño un gran cariño, a pesar de que foi tapada por outras novelas miñas de máis éxito como “As rulas de Bakunin” ou “Laura no deserto”. En fin, un pracer terte como lectora, e moi agradecido por compartires a túa opinión.
      Bicos

  2. Querido Fidel; como por la mañana tuve que salir de compras escribí a toda prisa, (se nota) y si me permites como dentro de pocas horas es el día de la mujer quiero mandar un poema del primer hombre feminista español. Se llamaba José Bernat Baldoví. Estos versos de 1855 piden el paso libre para la mujer.

    “¡Pobre España! Tu ya ves que bajo distintos nombres,/Antón, Pedro, Juan o Andrés/siempre te gobiernan hombres/ desde el año treinta y tres.
    Y si bien con torpe afán/te han hecho tascar el freno/cual a un turco el Gran Sultán/nada te han dado de bueno/Pedro, Andrés, Antón ni Juan.
    Si pues, tan menguados son/para regir los destinos/de nuestra infeliz nación,/los talentos masculinos/de Andrés, Juan, Pedro o Antón,/¿Por qué al ver tan poco medro/en cuanto a ti te concierne,/te has de aguantar como un cedro,/y dejar que te gobierne/Juan, Andrés, Antón o Pedro?/
    Corta de una vez la cepa,/”fortuna juvat audaces”/y que toda Europa sepa,/de lo que somos capaces/Carmen, Rosa, Juana y Pepa.
    José Bernat, OTRO PASO NOS APORTÓ.
    Besiños, chao, chao.

  3. “Por que ler os clásicos ?” Italo Calvino estoy segura de que sabría distinguir conocimientos e inteligencia pero, no cabe duda de que además del aprendizaje que nos proporciona la vida, la lectura, para aquellos que no hemos gozado de otro aprendizaje aparte del que nos da la vida, la lectura es esencial, y la de los clásicos, fundamental.
    Fíjate si son necesarias las palabras que hasta el ordenador las traga sin devolvérselas
    al remitente. Me explico: anteayer escribí un texto para Barbantia (como siempre) y al enviarlo desapareció. Horas más tarde mi tozudez trató de recomponer la fuga de mi epístola y pasé de mis pensamientos nuevamente a las teclas negras de letritas blancas y… el pájaro tragón ávido de palabras volvió a engullirlas y el comentario no constó como pendiente de moderación. Fidel, te aseguro que no recé el santamaría. Espero y deseo que cuando acabe contigo (en el buen sentido de la palabra) vea este comentario ahí en negro sobre blanco, dándole que hacer a Antón y no vuelva a esfumarse.

    Como veo en la foto a sir Laurence Olivier, voy a contarte que en una ocasión actuando en un teatro e interpretando al rey Ricardo III y recitando la famosa frase “mi reino por un caballo” uno de los espectadores queriéndose hacer el gracioso le dijo: “TE ES IGUAL UN BURRO” y él, contestó al momento: “SÍ, SUBE”.
    Besiños palmeiráns, amigo Fidel.

    1. Querida Magdalena: os teus dous anteriores comentarios veño de recuperalos. Estaban no cubo do lixo de SPAM. Non me preguntes por que, pero non sei por que estraño criterio informático remataron aí. Xa me pasou hai tempo cuns de Gonzalo Trasbach. Síntoo.
      Bicos
      Antón

      1. Miña atenta Magdalena: Sempre puntual cos teus atinados comentarios. Mais esta vez vou “romper unha lanza” en favor dos burros. Uns fermosos animaliños protexidos pola lei. San Xosé foi quen de pór a salvo o Neno Xesús e María enriba dun burro. IO mesmo Xesús, xa grande, fixo a súa entrada triunfal o Domingo de Ramos en Xerusalén montado nun burro. Por non falar dos que pintou Chagal, ou do burro de Sancho Panza e o tamén de sona universal Platero, de Juan Ramón Jiménez.
        Ao respecto venme á cabeza un chiste que se contaba hai anos. Resulta que unha viuva diante do seu difunto esposo, que en vida foi un vago, exclamaba:
        -Hai animais que serven en vida e despois de mortos: tal é a vaca. Hai animais que serven de mortos e non de vivos: tal é o porco. Hai animais que serven de vivos mais non de mortos: tal é o burro. E hai animais que non serven nin de vivos nin de mortos: tal é presente, o de corpo presente.
        Seguro que o personaxe que citas na representación do Ricardo III pertencería a este último modelo.
        Saúde e o sorriso dun burro voando.

Deixa una resposta a Magdalena Cancelar a resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *