María Carril. A foto debe de estar datada en 1964 e todas estas mulleres labregas, con sachos na man, andabamos á semente da pataca. Nai, irmá, veciñas e un sobriño que xoga distraído, sen ver o fotógrafo que vai apañar este momento para enviarllo ao pai que anda navegando, como a meirande parte dos homes rianxeiros que andan ao mar mentres nós, as mulleres, traballamos coma leoas, unidas pola necesidade e polo desexo de saír adiante. Esa unión veciñal remataba sempre nun xantar que se convertía en festa na casa da anfitrioa. Ese día, a nena escóitalle á nai que un raposo lle matou as galiñas a unha veciña, e a nena –que é espelida e sabe que as palabras que a súa nai lle di ao ouvido son o adianto do que ao día seguinte van xantar–, espétalles a todas que é normal que coman galiña porque todos na aldea son da familia. E logo non? Aínda escoito as risas, e movo o meu pé dereito, que sempre levo erguido porque a zoca está furada e os cartos non dan para máis. Vexo tamén o cesto grande que fixo o meu pai con aquel aparello que aínda anda pola casa e que, un día, puxo nas miñas mans para que eu aprendese a facelos, coma se aí, e non nas contas da escola, estivese o meu futuro.