Nick Cave: novo disco e obra lírica (II)

61eMXVOpsALGonzalo Trasbach. “Obra lírica completa” (1978-2019), editado por Libros del Kultrum. Segundo nos ten dito o grande poeta Wystan Hug Auden (21, febreiro, 1907-29, setembro, 1973) a experiencia traumática non é un accidente, senón a oportunidade que o neno está agardando pacientemente; de non ter sido esta, habería outra para que a súa vida se convertese nun asunto serio. A morte do seu pai, acontecida cando só tiña 19 anos, foi a experiencia traumática de Nick Cave, unha doenza clave para que buscase darlle unha forma á dor que lle causaba, para, mediante a linguaxe, levantar un templo cos materiais da ausencia que o torturaba, unha experiencia que lle deixou un baleiro que só o relixioso, o sagrado ou Deus podía encher, e, para conseguilo, entregouse por completo á escrita e á composición musical.

Na súa etapa máis moza, na máis punkeira e roqueira da súa longa traxectoria deixounos versos tan contundentes e sorprendentes coma estes: <Las aceras están llenas de los hijos solitarios del amor. Lamenta la acera que hayamos tenido que matarlos>. Aquí están as letras de cancións que falan do reino do irracional, do absurdo, a melancolía, o obsesivo, o delirante, pois o amor, despois de todo, é unha loucura. As cancións de amor, en suma, xorden para acurtar a distancia entre o temporal e o divino.

Nesta “Obra lírica completa” atopamos as letras dos 28 álbums da súa carreira. O libro contén ademais un prefacio de Andrew O’Hagan, un preludio de Will Self e o texto da conferencia que Cave pronunciou en Londres en 1999 baixo o título “La vida secreta de la canción de Amor”. Pero tamén encontramos nas súas páxinas, magnificamente empaquetadas, o encanto do seu escuro lirismo máxico, os seus achados espirituais, ateigados de historietas de infortunios, tumultos, liortas, unha especie de delirio que arremete contra a soidade.

Tropezamos así mesmo aquí coa brutal prosa do Antigo Testamento, a potencia das súas imaxes, que lle resultaron unha fonte inesgotable de inspiración, pero tamén coa prosodia dos Salmos, que le coma verdadeiras cancións de amor, pois considera que están encharcados de Saudade, cargados de misterio, de Duende, e unxidos pola máis cruenta violencia. Mais entre estas follas tamén alenta a experiencia litúrxica, que refulxe dende as entrañas do autor e aniña en cada unha das súas cancións. En suma, Nick Cave acertou coa tecla para dar cunha forma que dignifica a tristeza, para colorear a melancolía coas cores da existencia, liberándonos, mais non da dor, pois só lle outorga un xeito, un molde para seguir vivindo. El insiste unha e outra vez en que non renunciemos, non retrocedamos nunca diante do noso empeño do <clamor do amor>, porque esa é a nosa grande oportunidade e a nosa maldición ao mesmo tempo.

nickcaveAínda que son múltiples e variadas as voces nas que se manifesta o amor, na auténtica canción de amor sempre se invoca ao Creador, e Cave di que isto é así porque nos remite a un ouleo no baleiro que clama ao ceo e pide consolo: pervive nos beizos do neno que chora a súa nai; na voz do amante desesperado polo seu ser querido, no delirio do lunático suplicando ao seu deus. E tamén no lamento esgazado do que, encadeado á terra, anhela erguer o voo cara á imaxinación, á inspiración, e en definitiva cara ao divino.

Con Cave volvemos experimentar aquilo que os portugueses felizmente nomearon como Saudade, o que se traduce como un modo de anhelo inexplicable, a innomeable e enigmática ansia que aniña na alma. Saudade é o desexo de ser transportado da escuridade á luz, de ser acariñado polo que non é deste mundo. Pero ao mesmo tempo volvemos reencontrarnos con Juego y teoría del Duende de Federico García Lorca, onde o granadino esboza unha plausible explicación sobre a estraña e inexplicable tristeza que respira en certas obras de arte: <Todo lo que tiene sonidos oscuros tiene “duende”>, di un Lorca que de inmediato matiza: <ese misterioso poder que todos sienten, pero el filósofo no puede explicar>.

estandarrevista apaisadoEsta tristura á que fai alusión a Saudade e tamén Lorca non cotiza ben no ámbito sónico do rock, submundo onde o autor se ten gañado as lentellas. Nas letras roqueiras abondan a rabia, a furia, o odio e outros sentimentos, pero a verdadeira tristeza é máis ben escasa (talvez en Robert Wyatt e en Kate Bush haxa tristeza auténtica). Poderíase dicir que o Duende é demasiado fráxil para sobrevivir no intoxicado ambiente da modernidade compulsiva da industria musical. Tampouco é frecuente atopar Duende, nin é benvido no eido do pop, aínda que ás veces poida parecer que si. Toda canción de amor tende a ter Duende, porque nunca é simplemente chaira, ou igual a felicidade.

Cave leva máis de 40 anos ás súas costas cunha tristeza á que ten consagrado as súas letras, esas que ao tempo de celebrar a chegada do amor, xa empezan a cheirar ao podre da súa perda. A súa inexplicable Saudade pode que nunca o abandone até o intre de presentarse ante un Deus cuxo rostro non puido ver nin o mesmo Moisés.

4 comentarios en “Nick Cave: novo disco e obra lírica (II)

  1. Pois os reises xa teñen a miña carta. O disco é unha auténtica marabilla e o libro pinta moi ben!

    Agora que poida vira a visitarnos dentro de pouco e nós que poidamos velo!

    1. Bo día Roldeiro. Sería estupendo que volvera este verán a Paredes de Coura. Se non aparece unha desgraza, non fallaría. Presentaríame naquel recinto, naquela ladeira que tantos e gratos recordos me trae. O libro é outra pequena xoia.

  2. ¡ Qué preciosidade, Gonzalo !
    En esta entrada, aínda que tocas o tema da música que a mín non me entusiasma, vai acompañada dunha lírica maxestuosa. Felicidades.

    Cervantes, despóis de ler o libro de Fernando de Rojas “La celestina” dixo: “Libro en mi entender divino, si encubriera más lo humano”.

    Nick Cave meteu nas súas letras toda a sua humanidade, e pode ser que con seguridade teña por iso máis sorte que Moisés.

    Fermosa historia, Gonzalo.
    Biquiños palmeiráns.

    1. Moitas, moitas gracias pola túa alabanza. Sempre buscas boas coparacións, pero Cervantes, Cervantes… My God, como diría Nick Cave. É unha grata noticia que che gustase un texto que fala, evidentemente, máis que de música, aínda que a música cando fala, tamén fala do que non é sonoro a secas. One thousand kisses from my hart.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *