Pastor Rodríguez. Aínda que é unha muller, Rosalía de Castro, a figura principal da literatura galega no século XIX, non son moitas as figuras femininas que cultivaron o galego nese período, e todas son dignas de atención. A pesar disto, Nicolasa Añón Paz, a irmá do poeta Francisco Añón, é un caso diferente, pois non é unha poetisa culta, senón o testemuño mellor que temos da poesía popular, unha fistora, unha escritora sen estudos que, con todo, estaba chea de creatividade. Nacida en Boel, Outes, en 1810, ata 2014 só coñeciamos dúas composicións en galego desta autora, que Lisardo Rodríguez Barreiro nos transmitira en 1890 no seu libro Esbozos y siluetas de un viaje por Galicia. A primeira composición de Nicolasa Añón é unha elexía, en octosílabos, dedicada á morte do seu irmán, mentres que a segunda foi dedicada “Al rey don Alfonso XII” con motivo da visita do monarca a Compostela o 25 de xullo de 1877. Aurora Marco, Carballo Calero e Josefina López de Serantes ocupáronse da súa figura. No ano 2014 o outense Ramón Blanco completou o que sabiamos da autora ao editar un novo manuscrito con copias dos seus poemas, en galego e castelán, que editou co título Poesías de Nicolasa Añón, fornecéndonos, ademais, novos datos biográficos. Poemas os seus cheos de naturalidade e axilidade expresiva que son boa mostra da creatividade das clases populares galegas.