A hora de comer

imagesMauricia Ces Quintáns. –Estes xurelos non hai quen os coma. Agora o peixe non se pode comer; amarga: non sabe. Non volvo mercar peixe –dixo Lola, en alto–, con toda a porcallada que se bota ao mar…

Seguiron comendo. O ruído infernal da campá extractora parecía non molestalos. Esqueceu apagalo. Tiña présa de rematar. Tamén as pastillas de Pepe. Pepe non dicía nada. Ou que estaban duros. Ou salgados. Ou que era mellor uns bolicos. Lola pensou botarlles azucre aos xurelos.

–Este pan amarga. Agora o pan non é coma o de antes, non sabe nada. E as patacas, tampouco non saben a nada –continuou Lola–, con todo o que lle botan.

No corredor funcionaba só o aparato de respirar. Respiraba. Facía ruído. O viño, baixaba ben. Baixaba. Non había queixa, aínda que fose de onte á noite. Ningún dos dous era quen de baixar as escaleiras do soto. Con moito esforzo, Lola. Con moito tempo. Se non tiña moita fame. Ou moito sono. Ou non estaba moi cansa. A esas horas, despois de facer de comer, estaría desfeita. Non daba o pé nin a man. Coma ela ninguén facía de comer. Non sabían. Anuncia, a que lles botaba unha man na casa xa marchara. Estaban sós. Bo é se bebían. Se comían. Comer comían; sempre comían. Nada máis sentarse, Pepe quixo ir mexar.

–Agarda, que estou comendo –roñou Lola–. Sempre, sempre igual. Non puidestes ir antes?

Non quería mexar, Pepe; ou si. Era un acto reflexo, da vexiga ou da próstata. O máis probable é que fose da cabeza. Sempre igual. De onde procedía o impulso da acción resultaba descoñecido. Imperioso. Non admitía demora.

–Axúdame, dáme a man –dixo Pepe–, incapaz de levantar da sella. Dáme o bastón. Teño que ir mexar.

Lola seguiu comendo.

–Non podes esperar? Estamos a comer. Eu xa te atendín a ti primeiro. Non querías comer? Pois come. Xa irás despois –dixo Lola, en alto, ben alto–. Seguiu comendo.

Había anos que Pepe se operara da próstata. Xa, antes, mexaba moitas veces; máis. Conseguiu levantarse, agarrado á mesa. Tiña párkinson.

Ás 15:10, chegou Luísa:

–Que hai, peixe? Aínda estades a comer?

Xurelos –dixo Lola–. Os xurelos agora non saben. Eu non sei que ten agora o peixe. Non vale para nada; non sabe coma o de antes. Vai ao viño; este é de onte.

–Tomou as pastillas?

–Ai, non sei.

–E ti? Non tes que tomala ás tres?

–Luísa, lévame ao cuarto de baño; quero mexar.

Luísa pousou o bolso e axudouno. Para vencer o medo e a resistencia de Pepe impulsouno cos seus brazos case polo aire. Luísa era así. Unhas veces era así, outras tamén. Algunhas veces era doutro xeito. Había que esporealo un pouco, senón deixábase abater máis. Teimaba en que non podía e non podía. No medio do corredor pensou que ía caer, que non podía andar máis, que lle doía por enriba dos xeonllos. Quixo sentar. Sentou na cadeira “ad hoc” no medio do corredor, un pouco.

–Acabaches? –preguntou Luísa.

–Eu que sei.

–Fixeches algo?

–Eu que sei.

–A quen haberá que votar este ano? –preguntou Lola, en alto, xa na cociña. Eu creo que debiamos de votar aos Cidadáns. É mellor. Cos de Cidadáns pódense facer casas en calquera sitio. Os outros non deixan. E logo, por que non se ha de poder facer unha casa se se quere?

–Cantas casas vas facer, mamá? –preguntou Luísa.

–Pepe, come, que non comeches nada. Fágoche uns bolicos, ou queres unhas tostadas de onte á noite?

–Uns bolicos.

–É mellor que comas o peixe. Anda, come¡ Os bolicos farémolos para a noite¡

8 comentarios en “A hora de comer

  1. Queridos amigos: Desde mi retiro “casero”, donde llevo confinada desde el día 13 por esta terrible “pandemia” que, personalmente califico de “guerra biológica” y nos afecta de alguna manera a todos…Solo me resta deciros: SALUD, y continuemos guardando casa; ya que al parecer, es donde no nos puede “pillar” el virus.

    Besos, manteniendo la distancia reglamentaria.

  2. Queridas Mauricia y Magdalena: No debéis preocuparos por una be o uve más o menos.- Al final, las dos suenan igual. Lo mismo digo de haber/a ver, como bien dice Mauricia. Sin embargo lo que cuenta, es la forma y fondo de una narrativa. Un despiste, una falta, la tiene cualquiera.- Eu máis que ninguén.- Comprendo que ello indica- cuando son garrafales-, la falta de cultura de la persona; pero aún así, como tú bien dices…Sempre nos quedará París.
    Me agrada leerte. Un beso.

  3. Bos días benquerida Mauricia:
    Oxe, cando me votou a cama fora e ver que tiña a Marina facéndome compañía, xa me levantei con ganas de ver o que a sua imaxinación nos regalaba. A ledicia foi dobre cando reparei na tua réprica.
    ¡ Claro que non te nego de que o galego e marabilloso ! Cómo iba a negar algo que practico a diario. Eu solo falo castelán con aqueles que non me entenden na miña lingua, pero como xa dixen en outra resposta, o meu, e cuestión de tempo, un tempo que me fai falta para outros menesteres. Aprendín a escribir en castelán, e para escribirte estas líñas teño que botar man do diccionario un cento de veces, xa que o galego normativo non e o que eu utilizo verbalmente. Teño a catro persoas para comer cada día, ( os festivos o dobre ) teño tres cans, unha casa para adecentar, estou metida en varias asociacións (estos días pedindo polas casas para as festas do Sacramento ) e paro xa, porque sería unha resposta demasiado longa, pero con esto pretendo decirche que para ecribir en castelán solamente preciso dez minutos, ( ahora xa vou pola media hora). Xa me gustaría a mín chegarte a os teus xeonllos e saber expresarme como ti o fas en ese marabilloso galego, tí, cabas moi ben con ese sacho, pero eu… xa sabes aquelo de : por donde non se cabe, non se pode pasar. Eu non podo.
    Moitos cariñiños querida Mauricia. Biquiños palmeiráns. A ver si un día chos dou directamente na tua face.

  4. Moitas grazas pola tua comprensión, Mauricia, pero cando unha, ou un de vos cometedes un erro, e por descoido, o meu, moitas veces e por falta de aprendizaxe.
    Biquiños, palmeiráns moi cariñosos.

    P.D. Xa me contarás cantos erros van neste parágrafo en galego.

    1. Non digo que sexa mentira o que dis, coidadiño; pero ogallá fose certo… (pola parte que me toca). Quen poidese chegarche años xeonllos… (Con todo agarimo). (E grazas sexan dadas a quen ten que recibilas).
      Se o que queres é porme a proba, e que te corrixa, non o vou facer. Niste caso sería doado. Se non me corrixo a min e doulle para diante, mal que me pese… Xa vistes a niña resposta… Como un sacho nunha leira, pero mal cavado.
      Descoidos, todos os do mundo. O peor, persistir no descoido. E, tal vez, a ignorancia, a necidade, a falta de sabedoría… O contrario do que debería ser e amosar. O pouco ou nada didáctico e instructivo resultado; mea culpa. No meu descargo: fago o que podo, cos bimbios que teño. A finalidade é a comunicación. Dime ti se o consigo.
      Non uso no cotián a normativa, non a coñezo, ainda que procuro aproximarme. Falo como na niña aldea, para a súa meirande honra e gloria, grazas sexan dadas.
      Mais non me negarás, Magdalena, que o galego é marabilloso. Mira: “marabilla” é máis bonito coa b (por máis que ocorrector a rectifique Unha e outra vez). É como unha marabilla máis completa, máis chea, con maior contido… Máis grande.
      Como che dicía, o galego é marabilloso. É, tan… tan… tan fermoso, Magdaleniña, que se me abren as carnes… “Fermoso”… fermoso… Acaso, sería posible dicir esta palabra doutro xeito tan fermoso? Ou non facía
      o mesmo, o mesmo Alfonso X (“o sabichón”), que tolo non era… E os trovadores… E as cantigas, que con catro versos, que semellan de nada, che parten o espiñazo…
      Xa ti sabes ben… Que eu non… Pero sentir, si; sentir si, si que podo, e quero. Que o meu corazón latexa so ritmo da niña Terra. Coma o teu, Magdalena, coma o teu.
      P.D.: Moitas apertas, Magdalena querida.

  5. Te ruego disculpes esas dos faltas garrafales en las que acabo de fijarme . Ponle tú mentalmente esa tilde a “llegó” y ese “haber” que sea mejor separado y con uve.
    Ya ves, Mauricia, cuanta falta me hacía continuar con Xabier López Marqués.
    Un bico.

    1. Pois si, o tempo fai falta ata para tirar da cadea. Así que, eu, non teño tempo noin de reparar nun tilde. Só me fixei no fondo. O do haber/ a ver sempre me induciu a dúbida. Ágora coido que o teño claro. Pero às veces non reparo. Ando a escape libre, e non dou marcha atràs. Xa sei, està mal. O fondo e a forma son un tándem inseparable e harmonioso, que a veces sacrificó, no entendido de que seréi perdoada, máxime cando debo loitar contra as querencias intuitivas deste maravilloso trebello infernal. Pasoume nunha resposta a ti: quixen poñer “Carpe diem” e engadeu “carpeta”. (Como ágora, que Vai Pola súa conta). Que pensará dixen eu: déjala correr, volvín pensar. Todo pode empeorar… Desisto de ser perfecta. Só en casos extremos. E aí é onde se me ve máis o plumeiro.
      Sempre nos quedará París…
      Grazas, e moitas apretas, Magdalena querida.

  6. ¡ Qué bueno, me encanta ! Además, Pepe me hizo recordar cuanto me reí el domingo en Padrón. Fui al aseo público de la plaza de abastos y estaba una señora esperando para entrar; pasados cinco minutos al ver que no salía nadie le pregunté a la señora si estaba segura de que el servicio estaba ocupado. Miró el reloj y me dijo: Hace exactamente diez minutos que entró una señora con muletas. Comprendimos que tal vez por su escasa movilidad sería el motivo de la demora. Llego una tercera persona a la cual le comentamos -al preguntar si estaba ocupado- el tiempo que llevaba dentro. Ni corta ni perezosa llamó a la puerta haber si le había pasado algo. Desde dentro se oyó una voz que decía : “Tende paciencia que ando moi estreñida”.
    Yo me marche apretando las piernas y llorando de risa. Menos mal que había un bar allí cerca porque mi vejiga entre las carcajadas y su rebosante contenido, estuvo apunto de jugarme una mala pasada.
    Moitos biquiños palmeiráns, Mauricia.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *