Román Arén. Xa dende o ano 2000, no que Xabier L. Marqués (Ribeira, 1959) publicou Polos mares das améndoas, “os recordos rillan na memoria” e agora con Arró (2019) vaise á procura desa nasa memorial na que se engaiola a infancia, nese arró, esa faixa de terra para conter os ríos? (mentres o arro é o corazón das árbores), que é a un tempo fértil e erma, unha cicatriz, unha ferida cosida pero que proe, na que se pretende atopar a nenez intemporal e abafante, sensorial, a era da linguaxe, da creación do mundo, pois é a palabra, as palabras, quen crea ao nomear as cousas, non os actos. Retorno ao básico, ao puro, pero sempre aberto á dificultade, e de aí vén ese amor pola precisión léxica, pola riqueza da lingua, presente en Xabier L. Marqués coma en poucos poetas contemporáneos, pois só o humano fala e a raíz está na infancia creadora mais non inocente. Un exercicio de profundamento, de rañar a ferida que restaurou a fenda para que agrome a verdade, non sempre endémica, a miúdo deturpada polo lixo materialista. E se a palabra crea “o silencio as máis das veces trae consigo un aquel cheiro a eternidade insoportábel”, que precisa saír á superficie aínda que traia a dor do que non volve. Hai algo de sacro neste exercicio de memoria, de proer a ferida, un aquel de Polimnia e non de Calíope, unha música do tempo eterno. E aínda que “apenas hai resío por onde enfebraren as verbas”, a verdade imponse “limpa como unha escaina”, como o óleo que perdura máis aló do temporal.