A marabillosa historia de Peter Schlemihl

54301847Fidel Vidal. Hai libros que lemos aconsellados por un amigo, outros veñen ligados a referencias dun autor preferido, algúns son produto da propia iniciativa e despois están os que nin sabemos como diaños fomos bater con eles. Isto último sucedeu coa novela A marabillosa historia de Peter Schlemihl (Anaya, traducida do orixinal, Berlín, 1814) do poeta romántico Adelbert von Chamisso (1781-1838). Un “Schlemihl” era un home sen fortuna, un malfadado que podería “romper o nariz mesmo caendo de costas”. En alemán “schlemihl” significa pelagatos, un ninguén. Una historia con tanto éxito nas súas primeiras edicións que o autor non foi quen de se atrever escribir ningunha novela máis. 

Esta edición vén precedida dunha Introdución á literatura satírica de Juan José Millás -cunha frase de Jonathan Swift na cabeceira: “A sátira é unha especie de espello onde o espectador descubre xeralmente todas as caras excepto a súa”-, e da Introdución ao texto de Thomas Mann. Ao remate hai un Apéndice de Manuela González-Haba (responsable da tradución e das Notas aclaratorias) que nos dá unha visión da época, lembrando a Fichte como profesor do autor, a Revolución francesa, o Romanticismo, a importancia de Napoleón en Chamisso, a súa afección –un auténtico experto e profesional- pola botánica, así como os contactos con Heine -que non aceptou participar no proxecto da revista que dirixía- e o paralelismo entre a vida de Schlemihl e do propio Chamisso,

Un home vestido de gris proponlle a Schlemihl un troco: a súa sombra por calquera dos regalos que lle ofrece, desde o selo de Salomón, a mandrágora, o helmo de Mambrino até a bolsa de Fortunato. Peter decídese pola bolsa dos desexos. Deseguido o home de gris vai desprendendo desde a cabeza até os pés a sombra de Schlemihl que enrola e dobra antes de a gardar no peto. A partir dese momento é un home rico -pode sacar da bolsa cantas moedas de outro desexe-, mais un home sen sombra que todos desprezan. peterschlemihl[1]A cousa vai complicándose, tanto que intenta recobrar a sombra coa intervención dun pintor. “-Señor profesor –díxenlle-, podería pintarlle unha sombra finxida a un home que perdeu a súa do modo máis desafortunado do Mundo? -Quere dicir a sombra que dá un no chan?… -Si, si, exactamente. -Pero –preguntoume-, como pode haber un home tan desidioso e descoidado que perda a súa sombra?” (p. 69)

Por outra banda recibe o respecto da xente. “Pasei de largo a carón dun grupo de campesiños, que me abriron paso respectuosamente quitándose o sombreiro (eu era un home rico)” (p. 99). É a vella historia de Fausto, unha versión para nenos -e non tan nenos- do pacto co diaño. No entanto, “Werther suicidouse pero Goethe seguiu vivindo”, di Thomas Mann, e Schlemihl vaga sen sombra, percorrendo o mundo coas botas de sete leguas, mentres que Von Chamisso “convértese en sedentario, pai de familia, académico, e é admirado como mestre. Só aos eternos bohemios parécelles aburrida esta vida. Cadaquén sucumbe mantendo a súa propia peculiaridade interesante ou faise un mestre… Pero Peter Schlemihl conta entre as máis encantadoras obras de xuventude da literatura alemá”. (Thomas Mann)

2 comentarios en “A marabillosa historia de Peter Schlemihl

  1. Me parece interesantísima esa maravillosa historia del hombre sin sombra; lunes, sin falta, iré a la biblioteca a mirar si tienen el libro.
    Hace unos días, fuimos a visitar a Santiago a nuestra hija y me regaló cuatro libros que tenía en el comercio. Empecé a leer el de Thomas Mann por ser el más pequeño de los cuatro, “La muerte en Venecia” y contiene también “Mario y el mago”. El prólogo de Francisco Ayala, es excelente, y la novela es una maravilla. ¡ Hay que ver como escribía Mann !
    Hace unos día tuviste la deferencia de contestar en la entrada de Francisco a mi pregunta sobre las verrugas y yo te dije algo sobre tu libro “Á sombra da cinza”. Si me permites, quiero volver a felicitarte porque de no hacerlo sería una lectora ingrata. Lo tengo y tendré en la mesilla de noche junto al que ahora acabo de citar, y antes o después de dejar a Thomas, leo algo del tuyo porque, por cualquier página que lo abras no encuentras nada desaprovechable, en él, prima la elocuencia y sabiduría.
    Felicidades, Fidel, “Á sombra da cinza” es un libro digno de elogio.

    Hoy en lugar de mandarte biquiños palmeiráns te mando rosas.

    YO DONO ROSAS, ORO NO DOY con ExUltAcIÓn y cariño.

    1. Moitísimas grazas polas flores, prezada e atenta Magdalena.
      Que che preste Thomas Mann, seguro que si.
      Saúde e bo proveito. Á RAPOSA A SOPA RÁ con EUfOrIA.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *