Os cordóns dos zapatos de Steiner

hombre-atando-cordones-zapatos_53876-26144Fidel Vidal. A psicoloxía evolutiva vén ofrecendo distintas teorías ou modelos sobre o desenrolo do ser humano. Freud, desde o punto de vista psico-sexual, fala das fases oral, anal, fálica, un período de latencia, para rematar coa fase xenital. Por outra banda, Piaget faino pensando nas facultades cognitivas, desde a intelixencia sensitivo-motriz até a derradeira capaz de operacións formais ou abstractas. Ou Erikson, con estudos de orde psicosocial, quen describe etapas (con parámetros enfrontados) que abrangue unha vida enteira, desde a confianza/desconfianza (na nenez), até a integridade/desamparo (dos vellos), pasando, entre outras, pola de identidade/confusión, subliñando unha das súas contribucións claves, a denominada crise de identidade propia dos adolescentes.

Sexa como for, o que nos trae hoxe son determinadas (e determinantes) condutas que nos marcan ou anuncian momentos cruciais das nosas vidas. Poño de exemplo un sucedido persoal. Dado a frecuentar as verbenas do verán, houbo unha secuencia que me fixo asentar ou sentar cabeza para mudar de rumbo. Sucedeu cando unha rapaza a quen quería sacar a bailar contestoume con esta frase lapidaria: “Vaia bailar coas do seu tempo”. A xuventude festeira rematara nese intre. Como tamén eran importantes os impedimentos que ían limitando as nosas habilidades: non ser quen de morder os dedos dos pés ou, pola contra, alcanzar trancos de autonomía: non pedir para ir ao váter, vestirte sen axuda.

Ou nadar. O meu non foi un caso diferente ao dos amigos. Aprendín a nadar de súpeto. Alguén, nun descoido, chimpábate no mar desde unha dorna: aboiabas ou afogabas. E aí estabas patexando como un canciño, que tampouco necesitaban de monitores para se defenderen na auga. Despois viñan as exhibicións de aguantar de “resollo” até quedar morado, ou os “picados” desde o peirao diante das rapazas, que non facían caso ningún. Co “estirón”, xa con pelos nas pernas, anhelabas abandonar o pantalón curto de rapaz para entrar na mocidade anunciada polo pantalón longo. George_Steiner_2013_(cropped)Lembro sentir envexa polos que tocaban un instrumento, como daqueles capaces de asubiaren cos dedos, e non digamos dos virtuosos que só usaban o dedo pequeno. Andar en bicicleta supuña unha auténtica aventura. E aí está o éxito de pedalear nun equilibrio prodixioso por debaixo da barra nunha bicicleta de adulto. Xa mociño, unha das habilidades de certa fachenda estaba en saber facer o nó da gravata.

Por iso resultoume altamente entrañable ler a “entrevista póstuma” de Geoge Steiner, a quen -mesmo pasando de Don Quijote- tanto debemos os afeccionados á lectura e á literatura (recomendamos Steiner, no limiar dos 88 anos, de Gonzalo Trasbach, publicado neste mesmo Café). Refírome a unha das confesións ao seu amigo e transmisor da conversa, Nuccio Ordine, publicada no Corriere della sera, e posteriormente traducida ao español en El País. Steiner morreu o 3 de febreiro deste 2020 con 90 anos convencido de que despois “non hai nada”. E aproveitou ben os consellos que lle dera súa nai. “A ela débolle que me animase a convivir de maneira frutífera coa miña discapacidade. De neno, para me facer reaccionar, dicíame que a `dificultade´ era un `don´ divino. Ademais de librar do servizo militar, o meu defecto brindoume a oportunidade de aprender a mellorar, de intentar entender que sen esforzo non se consegue nada na vida. Un dos logros máis fermosos da miña existencia foi cando conseguín atarme os cordóns dos zapatos por primeira vez coa man impedida.”

6 comentarios en “Os cordóns dos zapatos de Steiner

  1. Querido Fidel:
    Mi medio más usual de locomoción desde los doce años hasta que me casé fue la bicicleta. No puedo decir otro tanto en cuanto a mantenerme a flote en el agua: mi reacción al “choupo no mar” que me dio mi tía cuando era muy pequeña, lejos de hacerme perder el miedo al agua, me produjo pavor. Hoy nado lo justo para mantenerme a flote, pero cuidando de no alejarme demasiado de la orilla. En cuanto al desarrollo de mi vida psico-sexual, considero tan natural su evolución que no serviría como parámetro a ningún estudioso del tema.
    Leí el estupendo artículo de Gonzalo Trasbache y algo le respondí dentro de mis posibilidades.
    No sé si las incapacidades son un don divino -estoy por creer que sí-; pero puedo asegurarte por propia experiencia que sin esfuerzos no hay logros. De eso sé bastante.
    Son más de las dos de la madrugada, mañana tengo una ópera que dura cinco horas y no sea que acabe durmiéndome en plena función.
    Que os teus sonos sexan ben bonitiños.

    1. “Mañana tengo una ópera que dura cinco horas”, es quen, miña moi prezada Carmen, de comentalo á deshora de “más de las dos de la madrugada”. Isto si que debo agradecelo. Supón un compromiso con este o noso Café de moito mérito.
      Nos comezos do bacheralato, lembro os rapaces e rapazas de Palmeira acudindo ao mesmo Colexio de Ribeira en bicicleta. Coido que tanto uns como as outras eran -sen esquecer un mociño da Carballa, un auténtico malabarista da bici-, eran os expertos, uns artistas, tanto en montar nelas como, dado o caso, en amañalas.
      Respecto das discapacidades como “don divino” eu non estou por esas. Prefiro menos “dons”, e que as cousas sexan naturais, normais. Mais iso non quita para que comprenda posturas ben diferentes e mesmo contrarias.
      Un pracer, e que a ópera sexa todo un éxito e, malia o trasnoitar, che manteña esperta e emocionada. Saúde.

  2. Querido Fidel. Apenas sé nadar, nunca me atreví a hacer ningún “picado”.
    Me quedo con la segunda parte de tu texto, con la bien traída “sabiduría” de Steiner, la tuya al hacerla manifiesta y compartirla en este blog.
    Me deja pensativo.

    1. Detrás, querido Jesús, ademais, naturalmente, do seu gran saber, coido que andan os consellos ben recibidos da súa nai e -por que non dicilo, coñecendo a súa biografia?- talvez estemos ante un exemplo de resposta (magnifica, por suposto) aos desexos do pai.
      Quedamos pensativos.

  3. Esa rapaza da frase cortante, benquerido Fidel, estaba cega coma Homero, pero sin a intelixencia do aedo griego; seguramente o que a sacou despóis a bailar , era un deses que deslustran os espellos pero que, ese óso craneano que atende polo apodo de occipital téñeno afundido.
    Sobre o de aprender a andar en bicicleta diréiche que como fun filla única, por pouco téñenme metida nunha urna; nunca disfrutei dela. Un día un amigo meu, alugou unha na casa do “pispiso” e díxome que montara nela. Eu fíxeno coa condición de que me agarrase polo portapaquetes, e así foi, Paco íbame sostendo a bicicleta mentres ia falando con el. Eu íalle dicindo que no me soltara cando oín a sua voz moi lonxana contestando: “Xa fai un cacho que vas ti só”. Como disque para voar hai que levar as leis da física ó límite, a miña frente tomou terra e tuven en ela un bucho e un cardeal do tamañode Juan de Médicis. Aquela, foi a primeira e única vez que fun nun velocípedo.

    O luns, fun a biblioteca a buscar o libro que me recomendou Gonzalo, e de Steiner non había nada. Unha pena.

    NO SUBAS , ABUSÓN no ves que hay mucha cOncUrrEncIA.

    Moitos e castos biquiños palmeiráns.

    1. Si, aquela rapaza, querida Magdalena, nunca soubo o que se perdeu, pero eu si: deixar atrás unha etapa fantástica. É ben verdade que un pode “voar” cando se ve seguro, saber que hai
      alguén, por se acaso. Velaí a túa experiencia.
      Non sendo o mesmo, iso recórdame a necesidade de vivir cabo do mar. O saber que o mar está aí, aínda que non me achegue nin o vexa en días. Pero sei que aí está. É algo persoal, experiencia que tamén lle escoitei a algúns amigos e coñecidos. Eles, coma min, naceran como quen di na praia.

      Saúde e bicicletas á medida.

      A TARTEIRA RI E TRATA na cOrgUEIrA

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *