Antonio Piñeiro. Sobrepasar o cometido da escrita para abrir, quizais, a ventá a algures. A ventá universal, a paisaxe visible, audible e multidimensionalizada no pensamento poético. Transmutar a palabra en ventá ou en paisaxe. Transcender o significado. Musicalizar o nome, o substantivo. Todos eles semellan lugares comúns da poesía que, sen embargo, Xabier López Marqués, escolle non por iso, ou malia iso, senon por naturais. E non estamos a falar do axiomático. A poesía non ten axiomas, porque é unha mística. Xabier gusta moito, tamén, de tomar e falar dos poetas místicos. Xabier está nesa mística das cousas e os espazos-tempo a través da súa ventá e dos seus nomes. Xesús Laíño, opinando del, xa mencionara aquilo de Dylan: Man gave name, etcétera. Algún compañeiro dixo tamén que a poesía de Xabier non se le; inspírase e expírase. Coma unha airexa, unha fumarada ou unha brétema do instante. Tanto dá nunha clausula ou nunha palabra. Quizais, si, pola fumarada ou polo nome, pola palabra coa que o home designa, comeza a nacer a Poesía. Quizais queira Xabier chegar tamén así á súa síntese. Nome-voz. Nome-condición. Nome no baleiro ou nome na ventá do texto. O mundo está feito de cousas. De nomes. Sería ese pan-misticismo. O do camiñante. O do ser abraiado diante do que pasa. Iso que recoñecemos como tan propio da filosofía e da lírica orientais. Sen esquecer que tamén o poema é un obxecto e, polo tanto, un tanxible. Que tamén hai unha mística dos obxectos (Ras do canteiro, nobelo da luz, pinga da mañá, lúa no ichó, galdropa) e dos espazos-tempo (revolta, solpor, carreiro, horizonte) sobre os que caen as palabras nun estado gasoso, xelatinoso ou requecente, as súas palabras -non as palabras cartón, as palabras estada, os substantivos, conxuncións ou adxectivos, senón ese cadullo das papilas ou os bastonciños receptores do singular organismo poético que é Xabier L. Marqués-.

Chafariz é a contemplación do que pasa dende o que está: un paxaro, un recanto, unha almofada de herba, o resollo dun mariñeiro, un cascabello, mesmo un caruncho. Forma ou bosquexo semántico diante do que, ás veces, non podemos adoptar máis ca esa mesma actitude visualista, coma se estivésemos diante dun gran caligrama. Porque en Xabier, mesmo as conversas son un caligrama. Agarda, entra, flúe, detense, párase nunha cor, nunha cousa, nas súas ductilidades -el emprega moito o de visguento-, e pronuncia a imaxe coma se lle agromase nunha soa palabra, nesa sorte de escrita-conversa xamais domesticada, xamais quencida, na que a simbiose mística do obxecto cos espazos-tempo devén nun debuxo ou nunha sonoridade da contemplación.

A de Xabier non é unha poesía discursiva, senón gráfica, icónica, alegórica, obxectual, fonética, na que o ar -o seu son- pode ollarse e un nome pode ulirse ou apalparse polo sabio uso da economía do verso. A de Chafariz, a de Xabier, é unha lírica do cismar, na que a palabra, cada palabra, é o latexo sensible do pensamento, unha mulime do pensamento da que agroma esa estética súa, resoante de trilo, de folla caída ou de mar batente, onde unha illa do mediterráneo vén ser unha landra, a man un ichó da lúa, ou o lóstrego un cicel.

Chafariz apareceu en Ribeira, outono do dous mil catorce, nunha edición limitada e artesanal, de Bourel, cunha capa branca que ven ser o branco, ela mesma, da luz tras esa ventá ou esa soleira alegórica que Xabier sempre anda a abrir.