Galicia e os galegos na poesía castelá XXIII. Antonio Machado

Antonio_Machado_2Román Arén. Non teño constancia que Antonio Machado citase máis que dúas veces a Rosalía de Castro, aínda que son varios os estudosos galegos (Fabeiro Gómez, Carballo Calero) que relacionaron a autora galega co sevillano por mor do tema do “cravo” e a “espiña” no corazón. Foi, e é, Machado moi admirado en Galicia, cantado polos nosos poetas (Antonio Machado na nosa voz), estudada a súa figura ética por Alonso Montero e moi lido entre nós. Mesmo foi traducido algunha vez á nosa lingua (“Retrato”, por Albino Núñez (1901-1974) en <La Noche>, 19-6-1965). Pero Galicia, ou algúns galegos, non están ausentes das súas páxinas: Xavier Valcarce, Valle-Inclán e Líster.

Xavier Valcarce, morto en 1922, foi xornalista e poeta en galego e castelán e mereceu de Machado un poema (“Valcarce, dulce amigo, si tuviera/la voz que tuve antaño, cantaría(el intermedio de tu primavera/-porque aprendiz he sido de ruiseñor un día-“).

“A Líster, jefe de los ejércitos del Ebro” é un dos poemas de guerra machadianos máis famoso, aquel que contén os versos “Si mi pluma valiera tu pistola/de capitán, contento moriría”.

Valle-Inclán mereceu a dedicatoria de “Iris de la noche”, o soneto “A Don Ramón del Valle-Inclán” e “Flor de Santidad”, que figurou á fronte da obra homónima de Valle:

“Esta leyenda en sabio romance campesino, ni arcaico ni moderno, por Valle-Inclán escrita, revela en los halagos de un viento vespertino, la santa flor de alma que nunca se marchita. Es la leyenda campo y campo. Un peregrino que vuelve solitario de la sagrada tierra donde Jesús morara, camina sin camino, entre los agrios montes de la galaica sierra. Hilando, silenciosa, la rueca en la cintura. Adega, en cuyos la llama azul fulgura de la piedad humilde, en el romero ha visto, al declinar la tarde, la pálida figura, la frente gloriosa de luz y la amargura de amor que tuvo un día el SALVADOR DOM. CRISTO.

Compostela merecerá estes versos de Machado:

Verás la maravilla del camino,/camino de soñada Compostela/-!oh monte lila y flavo!-, peregrino/en un llano, entre chopos de candela./Otoño con dos ríos ha dorado/el cerco del gigante centinela/de piedra y luz, prodigio torreado/que en el azul sin mancha se modela./Verás en la llanura una jauría/de agudos galgos y un señor de caza,/cabalgando a lejana serranía,/vano fantasma de una vieja raza./Debes entrar cuando la tarde fría/brille un balcón en la desierta plaza.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *