Agustín Agra. O merlo pousou o seu corpo lene sobre a póla dunha arandeira, virou a cabeza cara aos lados cun xesto nervioso como tratando de asegurarse de que ningún perigo andaba a asexalo, ficou quedo por un intre, alcanzou co peteiro un dos froitos do arbusto, e deu conta del, apenas un segundo antes de remontar o voo outra volta. Ao pouco, cando esmoreceu a tarde e demos por rematada aquela pracenteira excursión, embarcamos de novo na pequena motora para dirixirnos río abaixo. Naquel intre, o merlo sobrevoaba o río e, sorprendido ante a nosa presenza, un pequeno espasmo sacudiu o seu ventre; daquela, nun acto que considerarei reflexo, ceibou sobre nós un pequeno agasallo.

Navegamos a carón dos canavais e as xunqueiras, abrigadoiro de seres anfibios, aéreos e acuáticos. Escoitamos o asubío do mazarico curlí; mais non alcanzamos a velo, agochadas as súas pencas tras os freixos e ameneiros do bosque de ribeira. As garzas miráronos de esguello espreitando o noso paso. Os corvos mariños estenderon ao sol as súas ás, indiferentes ás nosas miradas, empolicados sobre as penas que emerxían nas orelas lamacentas. Algunha lontra ollounos medorenta por entre os talos das espadanas. Os pescadores de cana e os rapaces que adestraban coas piraguas continuaron ao seu; e nós ao noso. Logo, unha vez que a embarcación atracou no peirao do que partiramos á mañá, despedímonos dos amigos cos que partillaramos aquela gozosa xornada estival e collemos camiño cara á casa.

Non foi ata máis tarde, co sol a alumear as súas raiolas derradeiras, ao dirixirme á terraza disposto a baleirar a mochila do seu contido, cando me atopei cos restos da baga adobiados coa deposición do merlo. Aínda sendo doado intuír de que xeito chegara ata alí, non podía saber quen fora o responsábel do estrago. Limpei o máis groso coa axuda dunha pinza de tender a roupa e botei a bolsa a lavar. Mais a pinza luxada deixeina sobre un dos testos con terra que agardaban polo tempo da sementeira, e esquecina. A semente quedou alí, pousada no lugar axeitado, á espera de que a natureza fixese o seu traballo. Como culpar o inverno de suceder o outono?

Unha arboriña

Malia ser xa primavera, non era aquela unha mañá luminosa. Coido que por fin escampara despois de varios días chuviñosos, mais as nubes aínda toldaban o ceo. Mamá saíu á terraza ao escoitar o canto de reclamo dun chaschás, ollou cara á horta e, na súa busca, escudriñou entre as fendas do muro de pedra onde os rabirrubios adoitan aniñar cada ano. Logo, contou que, ao apartar unhas macetas, algo chamou pola súa atención. Foi daquela cando viu a arboriña; apenas unha póla e catro follas, máis nada. Pero a túa nai sempre dixo que sentiu como se unha luzada a alcanzase de súpeto, que ante aquela visión algo cambiou no seu interior.

Nunca soubemos con seguranza, a pesar de todas as conxecturas que fixemos, de onde procedía aquel abrocho que despois, durante tantos anos, coidamos con esmero ata se converter nun exemplar vizoso. Xa ves, rapaz, que os teus pais descoñecen moitas cousas deste mundo; mais o que si saben con certeza é que foi entón, ante o gromo do arando, cando decidimos terte.