X. Ricardo Losada. Ninguén traballa máis que un profesor de Filosofía. Non me refiro á intensidade (que tamén) senón a algo máis indiscutible, a cantidade de horas: 365 por 16, 5840 horas ao ano, descontando as preceptivas oito horas de sono que, no noso caso (a mente filosófica nunca descansa), é moito descontar. Se vos parece esaxerado, recordade que o noso traballo consiste en pensar, e estamos todo o día dálle que dálle. Un albanel deixa de pór ladrillos cando chega á casa, un taxista de conducir, un médico de curar… Nós non temos descanso. Incúmbenos calquera tema, en calquera circunstancia, e abordámolo desde tantos puntos de vista que nunca chegamos a un resultado definitivo, pois profundar con rigor filosófico implica novas e inesperadas hermenéuticas. De aí a fama que temos: sabemos de todo, logo non sabemos de nada; dámoslles demasiadas voltas ás cousas; non hai quen nos aguante, nin en clase, nin na casa, nin no bar…, proba evidente de que, por moito que queiramos, non podemos deixar de ser profesores de Filosofía.
É mellor Ronaldo ou Messi?, pregunta alguén nunha cafetería na que Madrid e Barcelona xogan no televisor. E todo o mundo agarda que o profesor de Filosofía responda con palabras dun mínimo de cinco sílabas (Messi é máis hipercuántico que Ronaldo), buscando unha perspectiva do problema que ninguén viu (Messi reflicte mellor o Espírito de Barriada, non vos fixastes que xoga como coas mans nos petos?) e conectando a cuestión cos grandes dilemas da humanidade (Ronaldo é o Clasicismo, a Converxencia, a Tradición; Messi, o Romanticismo, a Diverxencia, a Transgresión e, sen Transgresión, aínda viviríamos en Altamira). E nese momento marca Messi, e o único barcelonista que non pode saltar de ledicia é o profesor de Filosofía. Pero non te alegras?, dinlle os amigos, acabamos de marcarlle un gol ao Madrid! E o profesor de Filosofía, reprimindo o asco que lle dá ese signo de admiración na cara dos amigos, responde: Tamén me alegro cando penso a Bach, ou cando reflexiono ante un cadro de Brueghel ou cando profundo nunha película de Godard, pero a ledicia non me converte nun animal desbocado. Xa o dixo Platón, o ser humano é un animal racional, e a euforia, unha paixón innobre.
Si. Calquera tema ocupa e preocupa ao profesor de Filosofía. Desde Debe espremerse o limón no gin tonic? ata Podería existir un universo con leis distintas? pasando por Está xustificado insultar a outro condutor nun atasco? Non debería facelo pero por deferencia ao lector e porque isto non é un ensaio filosófico, porei, para que poidades (ata certo punto) comprenderme, un vulgar exemplo. O outro día atopei un amigo pola rúa e preguntoume se cría que debía contarlle á muller que o fillo estaba enganchado á cocaína tendo en conta que a muller ía tomalo moi mal, e en vez dun problema, acabarían tendo dous. Non souben que contestarlle, pero iso é o de menos. O de máis é que, tras esa conversa, quedei reflexionando días e noites enteiros sobre un vello problema filosófico que é da máxima urxencia e actualidade: É preferible unha verdade desmoralizadora ou unha falsidade unificadora? E se ti, lector e común mortal, non captas, como supoño, a relevancia desa cuestión para o progreso da Humanidade, segue durmindo tranquilo. Non vou reprocharcho. Ao contrario. Felicítote. Tiveches a inmensa sorte de nacer sen a pesada carga dunha mente pensante, es un vulgar pero feliz ser sentinte. Así que non teñas remorsos. Que eu estea condenado a vivir sen vacacións nin fins de semana non é culpa túa, nin de humano ningún.