Gonzalo Trasbach. Logo de ser rexeitado por Atlantic (non quería cancións sobre drogas) e mais por Elektra, que non tragaba a viola de Cale, con un ano de retraso, o doce de marzo do 1967 saíu á rúa “The Velvet Underground & Nico”, o álbum de debut dunha formación que, abandeirada polo artista pop Andy Wharhol, acabaría converténdose en mítica e rodeada dunha densa e complexa aureola. Din que é a opera prima máis importante de todos os tempos da música rock e tamén din que é a máis imitada da historia. Sexa ou non certo, o que si é verdadeiro é que é unha das xemas, das pedras preciosas que adornaron a dourada colleita de 1967. E tamén que a banda de Nova York inaugurou unha nova era na música popular, unha nova etapa marcada por unha singular mestura de ruído e realismo sucio. Pero que ao mesmo tempo abriu unha vía diferente na paisaxe sonora dominante no momento, tanto na escena norte americana coma na británica.

Os brillantes e aventurados experimentos sónicos que configuraban o disco influenciaron de xeito decisivo á multitude de correntes musicais en desenvolvementos art rock ou noise pop con bases garaxeiras e psicodélicas. De xeito que no seu curto percorrido (1965-1970), a agrupación, aínda sen acadar unha gran repercusión nin influencia nos colectivos da súa xeración, si que máis tarde resultou ser unha constante fonte de inspiración para numerosas agrupacións e cantantes en solitario. Abonda con lembrar que foi un referente indiscutíbel para David Bowie, Iggy Pop, Roxy Music, Talking Heads, Television, Patti Smith e Joy Division, entre outros.

O lado salvaxe da gran mazá, o lado escuro das almas, o mundo sexual e o submundo dos narcóticos, con espidas referencias ao paroxismo aditivo e ao sadomasoquismo, son elementos nutrientes dun traballo que mestura beleza, tremor, desconcerto, sarcasmo, hedonismo, nihilismo… Lou Reed, compositor principal, guitarrista e cantante, e John Cale, galés e instrumentista de formación clásica pero con experiencia na escena psicodélica londiniense (baixo, viola e teclados) son os dous principais mentores dunha banda á que se sumaron o guitarrista rítmico Sterling Morrison, compañeiro de Reed na universidade, e a batería Mauren “Moe” Tucker, quen substituíu a Angus MacLise, primeiro ocupante no posto das baquetas. O enorme talento que amosaban todos eles acabou sendo arbitrado pola xeada e fascinante presenza da enigmática Nico.

Andy Warhol viunos actuar nun sórdido local chamado Cafe Bizarre e logo incorporounos ao seu proxecto “The Exploding Plastic Inevitable” e converteuse no seu representante e produtor. Foi el que suxeriu a entrada na formación da modelo e cantante alemá Nico. Logo do fracaso comercial e da falta de repercusión que o disco tivo naquel momento, a banda rebentou anos máis tarde, en parte polas manipulacións do mesmo Warhol, quen, mentres durou o idilio, sempre os incitaba a ser únicos e competitivos, e en parte por unha inevitábel loita de egos. De feito, a ruptura entre Reed e Cale non se suturou até 1990. Entonces, logo da morte de Andy Warhol, reconciliáronse para renderlles un tributo a quen fora o seu produtor e deseñador da famosa portada coa banana, e que se plasmou no funerario pero magnífico “Songs For Drella”.

Arranca o álbum con Sunday Morning, canción (a única que produciu Tom Wilson) que compuxeron Reed e Cale tocando o piano de madrugada na casa dun amigo logo de pasar unha noite de festa. Conta cunhas campaíñas de entrada e cun baixo que cura a resaca máis forte. Na apertura de I’m Waiting For The Man soa un riff de piano funky, un sucio ritmo and blues demoledor, narrando en primeira persoa a busca de drogas no Harlem. Nico interpreta Femme Fatale, tema que lle regalou Lou Reed e que está inspirado na vida da actriz Edie Sedgwick. Venus in Furs era a canción que máis lle gustaba a Sterling Morrison, coa electrificada viola de Cale, repetitiva e indagando nun espazo virxe. All Tomorrow’s Parties, inspirada na feira de vaidades da Factory, era a favorita de Warhol. Heroin, ese cataclismo de guitarras feridas e arrepiante viola marcando o ton sórdido do disco, e que dura sete minutos, levanta a persiana dunha segunda cara onde brilla sobre todo I’ll Be Your Mirror, a única canción de amor, á que segue a brillante e delirante ladaíña The Black Angel’s Death Song. Reed dedicoulle o peche do álbum, European Son, ao seu amigo, poeta e mestre Delmore Schwartz, que apareceu morto no Chelsea Hotel.

Logo da súa disolución, a banda nunca puido arrincar a súa reputación de grupo anfetamínico e pornográfico. De ter vivido nas antípodas do pacifismo hippy, sempre moi cerca ou no mesmo corazón do lume ardente do inferno da grande urbe humana.