O señor Münster, de Alberto Savinio

savinioFidel Vidal. O señor Münster forma volume con outra novela que se impón no título, A nosa alma (Siruela, 1990) que vai sobre o mito de Eros e Psique seguindo os pasos de Apuleyo, e onde volve aparecer Nivasio Dolcemare. O texto acompáñase de tres sorprendentes litografías do propio autor, Alberto Savinio (1891-1952). Este singular escritor, do que aconsello a súa formidable Nova enciclopedia, é o pseudónimo de Andrea de Chirico, irmán do pintor Giorgio de Chirico. Foi amigo de Apollinaire e tivo contacto coas vangardas da época: Picabia, Cocteau, Max Jacob, Picasso. Malia nacer en Atenas, para Leonardo Sciascia é un dos mellores escritores italianos de século XX. É dicir, trátase dun italiano nacido fóra de Italia polo que, como acontece con Dolcemare, considérase un privilexiado, “un italiano máis italiano ca un italiano, xa que o italiano non é un estado local, senón unha condición desexada, descuberta, conquistada” (A infancia de Nivasio Dolcemare). O logro dun estilo.       

A historia do señor Münster é o relato dun home que asiste á súa morte. Unha reflexión sobre a morte e a inmortalidade que remata, na Apostila final, con estas palabras: “e terminou a súa morte coa sensación inexplicablemente feliz dun nacemento consciente e que o home elixiu pola súa conta”. Mais a novela comeza así: “O señor Münster durmía no salón. Cada noite preparábanlle a cama no sofá.” E todo porque a cativa Erika padece de terrores nocturnos e esperta chorando e reclama a presenza da súa nai. Velaí a maneira de como o señor Münster se distancia da súa muller Erda, “como se ese fose o verdadeiro destino dun esposo”.

Por que casaran? A resposta chégalle tarde, cando a filla xa cumprira os oito anos. Casaran, sinxelamente, porque Erda vivía no centro. As irmás Morel, Erda, Erna e Runa, orfas de pai, viven coa súa nai, viúva de Morel, nunha céntrica rúa de Lausana.savinio2 Foi empeño da sogra que, véndoo tan mal alimentado, o señor Münster quedara a cear, primeiro as fins de semana, despois a diario, até que un día atopouse casado con Erda. Erda dividía o mundo en “cousas bonitas” e “cousas feas”. O matrimonio era unha “cousa bonita” pero a consumación do matrimonio era unha “cousa fea”.

Por mellorar de clima van vivir a Roma. Unha noite, con corenta anos cumpridos, algo sucede. Que interrompeu a unha hora tan desadoitada o sono do señor Münster? Aproveita para preguntarse: que foi da miña vida? “De que lle valeu pasar da música á poesía, e da poesía á pintura, e da pintura ao pensamento puro?” Por que lle teñen que caer os dentes? E o cheiro. Decátase de que hai un fedor que non vén de fóra: “está dentro del, e sube desde as vísceras, énchelle a boca, as fosas nasais”. Un fedor que recoñece como aqueloutro percibido aos trece anos, “un espeso e obsceno olor a rosas”: o cheiro da morte. Desapareceu o desexo. Foxe dos espellos para non se ver reflectido neles. Como apaixonado da mitoloxía grega, ao señor Münster antóllaselle nese intre que é Medusa e que a vista de si mesmo podería causarlle a morte: “ocasionarlle a morte a el, que xa está morto?”

3 comentarios en “O señor Münster, de Alberto Savinio

  1. Es otra manera de verlo: Con los ojos del alma.
    Pero yo estoy de acuerdo con Francisco de Icaza, ser ciego en Granada es muy injusto. Por cierto, la guía que llevábamos en el autobús nos recitó esa poesía.
    Un palíndromo muy parecido al que me has enviado. EDUCAS : SACUDE.
    Besiños palmeiráns.

  2. Querido Fidel: Me encanta leer ese juego de palabras que casi, – o sin el casi- siempre insertas de algún comentario en tus escritos, los cuales tengo que releer para retenerlos y saborearlos mejor. ¿ No es una preciosidad esto ? “ocasionarlle a morte a el, que xa está morto ?” o “e terminou a súa morte coa sensación inexplicablemente feliz dun nacemento consciente e que o home elixiu pola sua conta”. Me entusiasman todas estas frases que me hacen pensar y conectar mejor con lo que estoy metiendo en la mente.
    El otro día, fui a conocer dos maravillas que ansiaba ver. La Mezquita de Córdoba y la Alhambra de Granada. Antes de entrar el la Alhambra, en una de las murallas había una pintada, aquello me pareció una aberración pero como decía Federico EL Gallo, “hay gente pa tó” y al acercarme tuve curiosidad por leer la frase que rezaba así: – EL HOMBRE QUE TIENE. Y NO TIENE DE QUE, TIENE QUE SACAR DEL. PARA QUE DEL .,
    Yo no entendí nada y seguí con la guía. Pero a medida que iba escuchando las explicaciones de Rocío – que así se llamaba la experta muchacha -iba pensando en el galimatías que había visto en el muro. Al salir, apunté la frasecita en el blog que siempre me acompaña. Ya en el autocar empecé a darle vueltas y pensé que el que lo había escrito, era peor que yo en el reparto de las comas y de los puntos, y… ¡ ahí vino la luz ! la clave estaba en los puntos y las comas. Reformé la frase cambiando los puntos y comas por palabras y me salió esto:- EL HOMBRE QUE TIENE PUNTO Y NO TIENE DE QUE COMA TIENE QUE SACAR DEL PUNTO PARA QUE DEL PUNTO COMA. Yo no tengo la certeza de que así sea, pero me hizo cavilar un gran rato y algo de coherencia parece tener. De todas maneras esa ocurrencia pudo haberla colocado en otra parte, no tiene perdón.
    Espero tu próximo artículo, Fidel, con algo que nuevamente me haga releer y pensar. El palíndromo de hoy se lo dedico al animal que pintó la muralla.
    SE LAMINAN ANIMALES.
    Besiños, Fidel.

    1. ACUDE E EDUCA
      Moitas grazas, atenta Magdalena. Hai ben de anos percocrrín da man dun amigo de Cabra que estudaba Medicina en Granada, a Alhambra e o Jeneralife, mais dun xeito especial que nunca daría con el: “cos ollos pechados”. Comprobei que non era tan certeira a famosa frase de Francisco de Icaza: “dale limosna mujer, que no hay en la vida nada como la pena de ser ciego en Granada”. O meu amigo aprendeume a pór atención aos diferentes e sutís sons da auga que, a través das múltiples e variadas fontes, e dos mesmos regatos na baixada, ía producindo.
      Saúde e beleza.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *