Galicia e os galegos na poesía castelá XCVII. O gran inimigo! Góngora

image009Román Arén. Luis de Góngora e Argote (1561-1627), cordobés, é un dos grandes poetas barrocos de Europa e, sen dúbida, o inimigo máis asañado de Galicia en poesía. Servil cos nobres galegos e brutal con Galicia. Foi un galego, bispo da súa cidade natal, Antonio Mouriño de Pazos e Figueroa, quen o ordenou de maiores en 1584 e a quen lle dedicou un soneto; o outro galego co que estivo relacionado foi o famoso Pedro Fernández de Castro, VII Conde de Lemos, protector de Cervantes, a quen visitou en Monforte arredor de 1609 e ao que lle dedicou o poema “Al Conde de Lemus, yéndole a visitar a Monforte”, onde gaba o conde sen citar a súa condición de galego. Sábase tamen que en 1609 estivo en Pontevedra para facer o expediente de limpeza de sangue de Diego Pardo Arenillas.

A súa verdadeira opinión sobre Galicia, moi negativa, está nas “décimas” que comezan “Oh montañas de Galicia”:

Oh montañas e Galicia,/ cuya (por decir verdad)/ espesura es suciedad,/ cuya maleza es malicia/ tal que ninguno codicia/ besar estrellas pudiendo,/ antes os quedáis haciendo/ desiguales horizontes:/ al fin, gallegos y montes,/ nadie dirá que os ofendo./ ¡Oh, Sil, tú, cuyos cristales/ desatas ociosamente,/ mal coronada tu frente/ de castaños y nogales,/ qué bien de los naturales/ vas murmurando, y no paras!/ perdonen tus aguas claras/ de Baco el poder injusto,/ si ellos te niegan el gusto/ y ellas te niegan las caras./¡Oh posadas de madera,/ arcas de Noé, adonde/ si llamo al huésped, responde/ un buey y sale una fiera! Entróme, que no debiera,/ el cansancio, y al momento/ lágrimas de ciento en ciento/ a derramallas me obliga,/ no sé cuál primero diga,/ humo o arrepentimiento.

A cousa non mellora na terceira estrofa: ¡oh, labrante mujeriego/ de tierras de holando son/ cuyas aguijadas son/ flechas del amor gallego! Vuestra castidad no os niego,/ antes digo será eterna,/ pues descalza la más tierna,/ lleva la que menos ara,/ pierna que guarda su cara,/ cara que guarda su pierna./¡Oh Narcisos de sayal,/ antípodas de la gala,/ cuyo pie entra en cualquier sala/ sin guante de Fregenal!/ Puedo decir, y no mal,/ de Galicia y sus confines,/ sin disculpar escarpines,/ de los cheiros del Algalia,/ que a Génova y aun a Italia/ se la gana en juanetines.

2 comentarios en “Galicia e os galegos na poesía castelá XCVII. O gran inimigo! Góngora

  1. No me “pico” por los versos de Góngora, a quien he leído y admiro. Rosalía De Castro más que “picarse” tuvo un importante trauma psíquico por lo que de Galicia escribió Góngora.
    Me gustaría saber por qué Góngora creía eso de Galicia y cuando y cuánto él estuvo aquí

  2. Buenos días, Román:
    Ahora me entero de que el cordobés de “naricísimo infinito” quería tan mal a Galicia. Para más inri, servil con los nobles pero brutal con la tierra que daba cobijo a esa nobleza. El clérigo, “reloj mal encarado”, parece ser que no solamente quería mal a nuestra tierra. A Lope de Vega, no le tenía mucha simpatía, y no digamos a Quevedo.
    Cuentan que en una ocasión, Lope y Quevedo se reconciliaron (tampoco entre ellos se repetaban mucho), y Góngora le dedicó estos versos:
    Hoy hacen amistad nueva
    más por Baco que por Febo
    don Francisco de Quebebo
    y Félix Lope de Beba.

    Nadie ha llamado con más ingenio y crueldad, borrachos a sus rivales, como el de las doce tribus de narices.
    Saudiña, Román.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *