O meu mundo, o mundo

luaX. Ricardo Losada. Unha das razóns de que desconfíe das bonanzas da lectura é a arrogancia que sempre mostraron os grandes filósofos e escritores ao longo da historia, esa facilidade coa que pasan de Isto é o que eu considero bo, verdadeiro ou fermoso a Isto é o que todo o mundo debe considerar bo, verdadeiro ou fermoso. Podo perdoar esa arrogancia en autores clásicos, pero paréceme repulsiva en autores que viviron no século XX ou XXI, e un motivo inmediato para descualificalos como intelectuais no bo sentido da palabra. Cando xa termos como evolución, inconsciente, relatividade, dimensión cuántica, estrutura social, ADN, percepción, identidade múltiple, neurotransmisores ou obra aberta, son patrimonio da humanidade, que sigan existindo mentalidades dese tipo en persoas formadas, é algo que me deprime pois rebaixa a esperanza de que os electorados mundiais deixen de votar a tipos como Putin ou Trump.

Porei un exemplo. Marcel Proust, un dos escritores máis sensibles da historia da humanidade, odiaba as frases feitas na literatura. Non lle gustaba que se escribise que unha posta de sol facía que o ceo parecese estar en chamas, que unha lúa lucía con discreción ou que ante un cadro nos limitásemos a dicir Que bonito. El cría que todo escritor está obrigado a crear a súa propia linguaxe e que a única forma de defender a linguaxe é atacala con orixinalidade. Non serei eu quen critique esa idea, tan coincidente coa dun veciño meu, Manuel Antonio, ao que tanto admiro. O que si critico é que Proust considere que esa forma de ver a literatura é a única forma de ver a literatura. E critícoo, non desde un punto de vista literario, senón desde un punto de vista máis amplo pois ese tipo de afirmacións intenta impor un pensamento único que nega os coñecementos máis elementais sobre a natureza humana.

puesta_de_sol_muralesyvinilos_501016__MÉ máis. Esa afirmación tamén sería cuestionable desde un punto de vista literario. Vexamos como describe Proust a súa experiencia subxectiva da lúa: “Moitas veces, polo ceo da tarde cruzaba a lúa, branca como unha nube, furtiva, sen brillo, igual que unha actriz cuxa hora de traballar aínda non chegou, e que en traxe de rúa mira desde a sala as súas compañeiras sen chamar a atención, desexosa de que ninguén se fixe nela”. Non vou negar a calidade literaria de semellante texto en contra do que pensan infinidade de persoas que saben bastante máis de literatura ca min. Pero si direi, porque teño dereito a dicilo, que a min esa frase paréceme artificial, e ponme de mal humor. Ao lela teño a impresión de que o autor non se sentou a escribir senón a escribir bonito, e a min gústanme os escritores que se sentan a escribir. Por riba, non son quen de ler un texto coma ese sen imaxinar a cara de sufrimento do escritor buscando horas e horas unha metáfora innovadora, unha forma de mirar a lúa que ninguén, nin el mesmo, experimentou nunca na realidade, senón na soidade intelectual dun escritorio. Dáme iso dereito a dicir que o texto de Proust é malo e pedante? Por suposto que non. Ao único que me dá dereito é a dicir que a min provócame unha profunda sensación de artificio, aínda que comprenda que a outros lectores lles provoque tal éxtase que unha expresión como Que bonita! lles pareza insuficiente para describir o que realmente senten.

4 comentarios en “O meu mundo, o mundo

  1. Ese é o tipo de lectura que tamén me gusta a min. Compartir as
    diferentes interpretacións dos alumnos sobre aforismos é un actividade
    que me ten deparado grandes momentos.
    É curioso. A túa resposta encantaríalle a Heráclito (concordancia, discordancia),
    outro dos escritores arrogantes.
    Apertas

  2. Querido profesor:
    ¿En qué sentido utilizo el concepto de arrogancia? muy sencillo: basándome en esa osadía de expresarse tan bonito, que al leer lo que parece una disonancia, algo que no captas en el primer momento, y repites la lectura por segunda vez con la atención debida, te das cuenta de que lo que antes te parecía una frase inentendible, se ha convertido en una armonía. El pensamiento del lector ha cambiado de la disonancia, a la armonía, gracias a esa “presunción” del buen escribidor.
    Besiños palmeiráns querido J.R.

  3. Totalmente de acordo con esa frase de Bacon.
    Non entendo moi ben en que sentido usas o concepto de arrogancia. Pero, en principio, a min tamén me gustan os escritores ousados e que van máis alá do politicamente correcto. En resumo, os escritores que me rompen os esquemas. Manuel Antonio ou
    Nietzsche (coincidentes en tantas cousas) serían dous bos exemplos.
    Lamentos de cornudo, xenial, sen dúbida.
    Apertas guadalupeiras

  4. ¡¡Que bonito!! este “O meu mundo, o mundo” querido profesor.
    Decía Bacon : “Leemos, no para contradecir e impugnar, ni para creer y aceptar, sino para pensar y considerar”. A mi me encantan los escritores arrogantes que rebuscan esas frases que te hacen cavilar y te incitan a leerla nuevamente, y después de rumiada y asimilada te sacan una sonrisa de complacencia. Hace unas semanas leí “Viento del este, viento del oeste”, nunca había leído nada de Pearl S Buck y me dejó fascinada esa “arrogancia” que emplea en la descripción de lo cotidiano. Luís Landero destila también esa arrogancia innata en la escritura, que me sublima.
    Hace muchos años vi una película que se titulaba “American Beauty” que comenzaba con esta sencilla frase: “Hoy es el primer día del resto de tu vida”. Al oírla, supe que esa película iba a gustarme. Las cosas buenas pueden ser de lo más sencillo a lo más arrogante. ¿ No te parece magistral como llamaba Torrente Ballester a los tangos? Te lo recuerdo: les llamaba ” Lamentos de cornudo”. La imaginación al poder.
    La literatura es mentir bien la verdad, y sea sencilla o artificiosa, es arte.
    Buenos días, querido profesor; que bonito.
    Besiños palmeiráns, e boas festas.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *