Román Arén. É ben coñecido que o meco está relacionado co Grove e que xa o Padre Sarmiento estudou esta figura lendaria, que supuxo, acertadamente, nacida fóra de Galicia. Servía como aldraxe contra os galegos e era sinónimo de adúltero, disoluto para o sínodo de Cuéllar (Segovia) de 1325, segundo anota a Gran Enciclopedia Galega. Se se perdoaba o meco era ser marido cornudo e isto apoñíasenos aos galegos e os miñotos e disto dá testemuña Raphael Bluteau no seu Vocabulario portuguez e latino (1976), asegurando que foi un miñoto que lle quitou a honra a moitas doncelas e a este alcumárono “o Meco”. A tradición di que foi aforcado no Grove: “facendo o fedello/botando pernadas/que matou ao Meco”. A lenda está tamén en La vida y hechos de Estebanillo González (1646) e Murguía dáa como viva aínda en 1888. Montero Ríos citouna na súa defensa cando asinou o tratado que entregaba a Estados Unidos os restos do imperio colonial español, para concluír co “Matámolo todos!” que a culpa desa persa non era só del.

Pero o Meco está tamén nuns versos das Coplas de Mingos Revulgo, poema satírico do século XV, na estrofa doce:

Modorrado con el sueño/no lo cura de almagrar/porque non entiende dar/cuenta d’ello a ningún dueño;/cuanto yo no amoldaría/lo de Cristóval Mexía,/ni del otro tartamudo,/ni del Meco moro agudo:/todo va por una vía.

Álvaro Alonso, na súa Poesía de Cancionero (Madrid, Cátedra, octava edición, 2012), anota que o “tartamudo” é Moisés e “Meco moro agudo” é Mahoma, e que en realidade o autor o que censura e que xudeus e mouros non leven o distintivo infamante pola rúa.

As Coplas de Mingo Revulgo son atribuídas, con moitas posibilidades, a Frei Íñigo de Mendoza, nacido cara a 1425 e falecido antes de 1508. Era xudeu converso pola liñaxe dos Cartagena e nobre segundón polos Mendoza. Franciscano, foi cortesán de Enrique IV e os Reis Católicos, pero fixo vida relixiosa dende 1495. é famoso polas Coplas de Vita Christi; o seu Cancionero foi editado en 1968 por Rodríguez Puértolas.

A memoria xogoume unha mala psada e lembre que xa Cunqueiro falara do tema. Remexía na biblioteca e dei co texto, “La investigación sobre el Meco”, que Xesús González Gómez compilou nun fermoso libro do mindoniense, Papeles que fueron vidas (Barcelona, Tusquets, 1994), que aproveito para recomendar, pois é estupendo. Lembra Cunqueiro que o Cristóbal Mejía do texto é “Cristo o Mesías”. O tema do Meco xa foi clarexado por Taboada Chivite e Cuevillas; o que os galegos matan no Meco é o inverno, e só se trata dun rito de fecundidade. Engade que Corominas non cría, como Taboada, que meco procedese do latín “moechus”. O sínodo de Cuéllar dá a razón a Taboada Chivite. O Meco pois, en palabras de Cunqueiro “lo que fecundaba, pues,…, no eran las gallegas, sino la antigua tierra cereal y vinícola”. É o Meco un símbolo de calumniado, “como nosotros mismos, los gallegos”, conclúe o noso Cunqueiro.