Ignacio Castro Rey. Confesa que o apaixonan, un dos motivos do seu recente La gran caída, aqueles actores famosos que na súa vida cotiá son menos que invisibles. <Atopeime con moitos deles así, cos que podes tomar un café sen ser molestado. Habita neles unha enorme soidade, a soidade sen fondo do que encarna outras vidas> (La Vanguardia, 21/12/2014). O comunismo afectivo do escritor non é tamén este: debido a pensar a soidade común na vida dos outros non pode practicar esa furiosa selección permanente que apontoa unha identidade social recoñecible, polo que queda unha e outra vez bastante só? Todo o mundo lle quere, pero a distancia; ninguén quere convivir preto del.Que estraño personaxe é este, o escritor, un narrador que (como o antigo bruxo da tribo) parece vir do mundo dos mortos? Outro maldito da cultura oficial europea, Jünger, chegou a dicir: <Teño cos meus mortos unha relación tal coma se aínda estivesen vivos e cos meus vivos unha relación intensa, coma se xa estivesen mortos>. Quen mantén este compromiso espectral coa medula dos días, á forza ten que sentirse bastante só neste mundo balcanizado, parcelado ata niveis de autismo. Durante días o premio recibido angustiará a Handke en toda clase de reunións vergoñosas. Ao cabo de poucos meses, poderémoslle volver ver bebendo só nos bares próximos ao seu refuxio francés. Así é a fama, unha das peores prisións para quen cre nela, pois continuamente tenta coa ilusión de que á fin a túa singularidade é visible, recoñecible.

No fondo o xornalismo, a publicidade e os premios representan a va ilusión de que a Cultura e a Historia cubran a natureza, que ama agocharse, e nos protexan do sentido que só pode vir a través dos accidentes. Todo volverá ao seu leito, nesta soidade política de Handke, ao cabo duns meses de pequeno balbordo.

Ten a novela na cabeza antes de escribila? <Non! Teño que ser sorprendido por min mesmo… escribo, paseo, vou ao bar do pobo e aí véñenme ideas, volvo a casa iluminado con novos meandros> (La Vanguardia). O de Handke, como no caso de Pasolini ou Baudrillard, é o oficio do afora, aquilo que para o bo cidadán é un difuso recordo de infancia. <Non facer nada agás mirar e escoitar, mesmo talvez só respirando> (Ensayo sobre el día logrado). Escribe así quen está tocado por unha exterioridade terrea, non social, que sente tamén oculta na carne do próximo, por idiota que pareza. Para Erice, Weil, Handke ou Foster Wallace os sentimentos humanos, non só a natureza terreal, tamén aman ocultarse. Por iso Handke, que abrangue tantos xéneros, di non distinguir entre acción e observación. A diferenza da narrativa estadounidense, a acción debe ir acompañada dunha especie de fantasía. Unha concentración rítmica, di: <Concentrarte, ábreche o mundo>.

Sen dúbida, estamos diante dun home tímido que se sentiu obrigado a gritar. <Sigo sendo insolente, exprésome a través da cólera>. A del é unha sensibilidade que fai inaturables as inxustizas, incluso a de vivir, e isto convértese no motor dunha creación que é ante todo un modo de sobrevivir á crueldade diaria. Algunhas almas sinxelas non aturan o cárcere da vida moderna: escriben para non tolear, para non matar ou non matarse. Walser, Joyce, talvez Valle eran así. Desde logo, Lispector. Lembren aquela resposta de Rilke a un mozo que lle pregunta pola calidade dos seus poemas: “Pregúntese se podería vivir sen eles”. Iso é todo: débese escribir cando non se poida evitar, porque hai que darlle forma (a dun limbo respirable) ao volcán que se vive a diario. Leamos Desgracia impeorable, a crónica minuciosa da vida e morte da súa nai suicida. Vostede é pacifista? <Non sei. Nada hai máis precioso que a paz, pero a paz non existe… Fai falta unha purificación e o tráxico é que a purificación chegue a través da guerra>. E se non é a guerra é o odio, a enfermidade ou a tristeza. O tráxico, aínda que non tome unha forma espectacular, límpanos de adherencias, permítenos entrar nunha zona libre de Historia e Información, onde a vida elemental é outra vez posible, permitindo sentir e pensar de maneira libre. De aí esa simpatía de Handke pola xente sinxela, que ama e vive do seu humilde traballo nunha Europa profunda que, por conservadora que sexa, non é para el fascista.