Román Arén. Salvador Jacinto Polo de Medina (1603-1676), foi grande admirador de Francisco de Quevedo, quen inflúe de maneira decisiva na súa poesía xocosa e satírica. Natural de Murcia, cara a 1630 publicou Las Academias del jardín y el Buen Amor de las Musas, pero é coñecido, sobre todo, pola fábula mitolóxico-burlesca “Apolo y Dafne” (1634). Era sacerdote e foi secretario do bispo de Lugo, supomos que na Corte, pois non consta que coñecera Galicia. Cando fala de nós, fala de oídas e polo prexuízo que se nos ten na capital do Estado, pois os galegos, pobres, exercen os máis humildes oficios. Somos, pois, sucios, borrachos, infieis, de moralidade incerta. Se o seu mestre Quevedo dicía nunha xácara: “Con la grande polvareda / perdimos a don Beltrán / y porque paró en Galicia / se teme que paró en mal”, Polo de Medina segue ese ronsel de desprezos e, así, nunha poesía humorística apón os seus males domésticos, a súa criada, galega, tacaña e ladra:
Una gallega me sirve / (y sirve como gallega) / Cirineo de mi bolsa / pues que la mitad me lleva. / A la hora de comer / (que por acá no se almuerza), / más claro que un desengaño, / me sirve caldo a la mesa.
Pouca cousa esta comparada cos versos dun anónimo:
Soberano señor, que permitiste / que los gallegos te llamasen Padre / pues a ellos, y el Meco, tu compadre, / a tan ruín parentesco te expusiste.
Se Deus permite que os galegos lle chamen Padre, “dispón, Señor, con términos prolijos, / sin que ellos puedan ser nuestros hermanos, / que a los demás nos tengas por tus hijos”.
Non é, polo demais, o máis duro dos poemas do século XVII, xa que noutros anónimos somos “reino infeliz, país desventurado, / de España muladar, rincón del mundo / entre niebla siempre sepultado. / Áspero, rudo clima, temple airado. / Infiel bárbaro trato, sitio inmundo. / Gente sin sociedad, campo infecundo…”.
Pues, era el citado sacerdote de leche muy cortada. Si Quevedo influyó en su poesía, el talentoso don Francisco, bien podría enseñarle aquello de :
“Nunca voló la humilde pluma mía
por la región satírica, bajeza
que a infames premios y desgracias guía”.
Viva por siempre la inigualable y envidiada Galicia.
Un saludo, Román.