X. Ricardo Losada. Nietzsche é un dos meus filósofos preferidos porque, con Montaigne, é o que me aborda con máis frecuencia en situacións reais da miña vida. O outro día, por exemplo, andando por unha rúa de Rianxo, ao pasar un coche á miña altura, mirei para o condutor e vin como, tras dubidar un momento, tocou a bucina para saudarme con gran estrondo. A miña primeira reacción foi criticalo por un saúdo que case me deixa xordo. Pero non tardei en cambiar de idea. Daba gusto que alguén manifestase que se aledaba de verte, algo cada vez máis infrecuente.

     Entón abordoume Nietzsche. Recordoume que hai tres tipos de homes. Primeiro, os camelos: obedientes e disciplinados, rexidos polo deber, levan ao lombo a pesada carga da sociedade: un neno que recibe dez xoguetes o día de reis e xoga con cada un o tempo de abrir o paquete é un camelo. Segundo, os leóns: rebeldes e independentes, en loita contra todo, rexeitan a pesada carga das normas impostas: un neno que, enfadado, rompe todos os xoguetes que ten no cuarto é un león. Terceiro, os nenos: inocentes e ledos, viven máis alá do ben e do mal unha vida que non é carga nin loita, é xogo, un constante dicirlle si á vontade de vivir e amar que levan dentro: un neno que xoga só convertendo calquera cousa que atopa (pedra, pau ou botella) nun xoguete é un neno. Nietzsche, como non, resolveume a dúbida. As primeiras reaccións, tanto a do meu amigo como a miña, foron as dun camelo. O deber cívico impúxose á espontaneidade. Non debes pitar, e non pitou. Non debes aledarte, e non me aledei. As segundas reaccións foron as dun neno. A vontade de amor do meu amigo ansiaba pitar, e pitou. A miña vontade de amor ansiaba aledarse, e aledouse.

     Irrebatible, pero o camelo protestou desde as capas máis externas do meu cerebro. Recomendaríalle acaso aos meus alumnos que, cando tivesen coche, se dedicasen a tocar a bucina máis alá das normas de tráfico? Contestoulle, desde as capas máis profundas do meu cerebro, o neno: unha cousa é tocar a bucina, como faría o león, para berrarlle ao condutor que conduce a modo diante túa, e outra tocala  para mostrar ledicia e ganas de vivir a un amigo. No primeiro caso, o pito, froito dun resentimento, é feo e destrutivo. No segundo, froito dunha vontade de amor, fermoso e construtivo. Prefiro vivir nun mundo de xordos que escoitan a música do amor que levan dentro, concluíu o neno, que nun mundo de oíntes resentidos ou indiferentes.