Ignacio Castro. Á marxe da piedade obrigada cara a todos os seres que sofren, é difícil non vincular a temática social do “trans”, de cuxa fobia podemos hoxe acusar a calquera que argumente valores morais de reserva, coa nosa vocación contemporánea de liquidar todo o que sexa gravidade, referencia natural ou punto fixo. Díxose xa hai tempo que a nosa é unha cultura do tránsito, do aprazamento perpetuo e a deconstrución de calquera intensidade real. Este é o motivo de fondo da posverdade: o complot gregario contra o ” asocial” -o impolítico- que latexa na vida real dos corpos.
No noso control de xeometría variable, tan afastado da disciplina heteropatriarcal de outrora, todo debe ser revisado pola velocidade da actualización, estar en perpetuo proceso e en crise. Chegoulle a quenda ao propio corpo. Estamos diante dun trasunto secular da peregrinaxe cristiá por este val, aínda que hoxe non sexa de bágoas senón de risas enlatadas? E agora aplicado ao corpo, representante dunha terra antiga que odiamos.
Para a xeración que defendeu publicamente os homosexuais ridiculizados na mili de Franco, pode hoxe importar unha faragulla a orientación sexual de cada quen. Se a un lle gustan os homes, as mulleres ou as cabras, é cousa súa e algúns non necesitamos que nolo conten. É indiferente á nosa preocupación antropolóxica pola vida. Esta teima actual de que o próximo (prójimo) pase o día saíndo dun armario do cal foi vítima, publicitando despois as súas opcións sexuais elixidas, non deixa de ser outra pesada versión do puritanismo que nos penetrou -sen vaselina- desde o norte. Antes estaba mal vista a confesión indiscriminada das túas miserias íntimas, agora é obrigada. Pero seguimos no mesmo proceso inquisitorial que non pode deixar en paz o corpo, nin deixalo ser. Ata un Santo Tomás se asombraría do noso delirio político co impolítico do corpo.
En certo xeito, a dimensión internacional do trans train non pode deixar de inscribirse no noso culto ao minoritario, un agrado na rareza co cal podemos acusar a calquera cultura de despótica, insensible, homofóbica ou negacionista. Ademais de alimentar o supremacismo de Occidente, esta “trampa da diversidade” (D. Bernabé) ten entre nós o fin de pulverizar o corpo social en toda clase de polémicas secundarias. Atomización do individuo real e endebedamento posterior ás conexións virtuais. Así nos facemos mellores serventes da interactividade, esquecendo os seres sufridos que somos polo simple feito de estar vivos. Esquecendo tamén a tortura crecente que exerce en cada un de nós a normativa omnívora do Estado mercado.
Á marxe da presión estatal moderna, todos sufrimos, sempre sufrimos. Todos, ata os conservadores e os imbéciles, estamos atravesados por un involuntario proceso de transformación que dura a vida enteira e ao que lle custará moito ser “recoñecido”. Menos mal que tampouco o necesita. Esta teima social da visibilidade e o empoderamento, sempre grupais, é tamén moi puritana, pois parte da base de que pode haber unha sociedade que descenda por fin á vida e a salve do trauma das continxencias individuais. Unha sociedade que sexa transparente, providencial e non represiva. É o despotismo democrático, diría Foucault, do noso estatismo continuo. Cambiamos a un Deus por outro, non menos omnipresente.
Con todo, a diferenza da antiga relixión, estamos diante dunha ilusión moi elitista, pois converte a exquisitez das rarezas metropolitanas en nova norma para a humanidade das aforas, esa inmensa e fea maioría que, loitando por vivir, case nunca entende de que falan as elites. Pero non importa. O que lle interesa ao sistema é que haxa unha norma -antes hetero, agora homo, trans, quer…- que descenda aos intersticios de vivir e acabe cunha vella autonomía. Non é tan estraño que este encanto elitista co minoritario sexa un caudal de votos para unha extrema dereita que se presenta como populista, mesmo próxima ou preto do que quede dunha clase obreira cuxa preocupación non é a felicidade, senón vivir. En realidade, fóra das comedias estadounidenses, ninguén demostrou que a felicidade sexa obrigatoria. Ninguén demostrou sequera que sexa posible. Talvez o máximo ao que podemos aspirar é a certo amornecemento de ánimo diante da dureza de vivir.
Pero non é a desaparición da clase obreira o que pon ameaza neste capitalismo alternativo. É a desaparición virtual do común á especie, o sufrimento radical dos seres finitos que somos e, tamén, a ocultación dos malos tratos maioritarios do que somos obxecto. Líbrenos Deus de estar en contra de ningún trans, de ningún ser que sofre ou ningunha minoría discriminada. O que incomoda é esta dimensión urxente e mundial do minoritario, que non deixa de ser sospeitosa dunha xenial artimaña política. A sensibilidade extrema cara ás minorías, por exiguas e raras que sexan, pode ser unha cortina de fume para tapar o desprezo maioritario e correcto, sen sangue á vista, do que todos somos vítimas.
A maior perversidade nos malos tratos populares -como ocorre en EE. UU.-, máis corrección formal e lingüística nas elites. É tal o desprezo ao que se somete a uns pobos espremidos sen cesar económica, social e simbolicamente, que atopamos en todo o minoritario, desde a corrección na linguaxe ata o coidado da imaxe e os animaliños, a desculpa perfecta para que sexa invisible o noso modo de odio, unha indiferenza ao popular da cal algúns populismos levan tempo sacando partido.