O meu Bloomsday

picture_13298_400x300_cropPedro Ferrández Rivera. “Hai unha festa na miña mente e espero que nunca se deteña” (Memories can’ t wait. Talking Heads). O antónimo de celebrar é o baleiro, o deserto. O deserto para a vida é como o silencio para a música, un indicativo de que algo ten que cambiar, algo ten que soar. Corrían os anos oitenta e un amigo, que só regala cousas que o apaixonan, envolveume nun papel de agasallo espiritual a recomendación do Ulises de Joyce.

Recentemente chegado de Barcelona a música comezaba a renovarse, o punk inglés e algúns sons vindos de América déronlle á década unha nova forma de ver o mundo, outra esperanza máis. O ruído confuso de Barcelona empezábase a definir, e eu mesmo, que nunca puiden vivir sen sons, albergaba o silencio suficiente para escoitar cousas novas. Porque o Ulises sempre foi para min un son que puxo en marcha unha tradución do mundo, do meu mundo en palabras, o ruído da rúa.

Desde aquel cuarto da Rúa do Villar miraba de esguello a primeira páxina escrita por Joyce e unha frase en latín: “ Introibo ad altare dei”. ¿Que era iso de entrar no altar de deus para logo pasar ao relato dun almorzo en Torre Martello, un vulgar comezo do día, entre os amigos que alí vivían sen un peso. Seica eran os días o sacro, o altar onde cada un tiña que oficiar a súa misa, o seu relato?

Esa mestura do grego, do mar e de oficiar unha liturxia en ton case humorístico conferíalle a esa mañá o halo dun ritual solemne, case tráxico. E é que o Ulises é unha traxicomedia porque a vida é unha traxicomedia que soa, unha traxicomedia que sae ao teu encontro cada día.

Mentres, encima da miña pequena mesa, dous discos que tamén axudaron aos meus oídos para escoitar novos camiños enchían de notas o meu regreso, Rock Bottom (Robert Wyatt) e Chelsea Girl (Nico). Discos que, como todo naquela época, chegaban tarde pero que eran benvidos ao deserto sonoro.

imagesProteo, ancián home de mar, o primeiro, o primordial, ese ser que todo o ten que aprender. “Empeza un ritmo, xa ves”.

Volver ver, volver oír ao comezo do día coa presenza do mar, o eco da súa sonoridade, a súa distancia, mentres os pensamentos máis prosaicos abordan a Stephen no seu intento de saír do labirinto. Ser virxe que ten que contaminarse co día, lidiar co seu propio diaño. En palabras de Joyce:

“Así, percorría as súas rúas cos ollos e os oídos

Sempre prontos para recibir noticias”

Oía o ruído da rúa coma se dun instrumento tratásese para só pretender ter unha vida razoablemente feliz (Bloom). Estaba diante dunha metáfora sonora:

“Xuntos, amparados pola noite,

Xacen sobre a terra. Escoito…”

Dublín, moito teño que aprender de ti, diría o escritor lonxe do seu Irlanda. Aquela imaxe de Dedalus mirando pola xanela aos nenos xogar, escoitando a inocencia do seu xogo. Deus se é algo, tamén é inocente. “Gústame oír o ruído ao meu ao redor cando estou a traballar: o ruído da vida”. Así se instala Joyce en Europa como un estranxeiro para escoitar á súa cidade natal: “Alí tiña a sensación de escribir nunha tumba”. Quizais foi o estar fóra e fose o regreso o que me converteu tamén nun Ulises e axudoume a batuxar nesa prosa diáfana, cimbreante e rítmica, e en todo caso erótica. El dirá que é como estar “entre acordes de música terreal”. Eu diría volver pasear perseguindo os sons do mundo.

Tamén nós eramos Dedalus na procura de preguntas e respostas despois do peso doutra revolución frustrante. Así nos iamos preparando para merecer o amor nun sentido amplo, en silencio, e tentando montarnos no ruído dos días. Como amantes furtivos que chegan de noite con moito sixilo para abrazarse á súa amada coma se agarrásese ao mundo. Dedalus querendo dicir si, si, si. Cancións e palabras para guiar a un cego a través de camiños sempre incertos.

unnamedQue revolución viña agora? Empecei de novo a furgar nas tendas de vinilos coma se volvese ser un neno, os dedos volveron ter vida propia e oídos. Arríscate, escoita, equivócate, aprende a falar de novo. E aí estaba o Ulises como rehabilitador de almas, punto de arranque da festa.

Case ás furtadelas chegaban ás miñas mans e á miña soidade Eyeless in Gaza, The Jam, Talking Heads, Devo, etc., e todo me foi devolvendo.

Soaba o terceiro capítulo do Ulises coa súa Inelutable modalidade do visible e a súa Inelutable modalidade do audible aristotélico, e tamén volveu a risa. Volveu a risa na praia de Sandy Cove e máis tarde en calquera praia.

O que pode desatar un libro e a paixón dun amigo! Provocar unha explosión nun pequeno apartamento de Santiago. Dublín tíñase que converter así en Santiago, Ferrol, en calquera lugar no que decidise vivir, e o río Liffey en calquera río próximo: o Tambre, o Eume, o Mera.

A miña celebración do Bloomsday non pode ser outra cousa que unha homenaxe ao regreso e ao desaprender para seguir aprendendo:

“Camiñando orgullosamente. Como quen tentabas camiñar?

Esquecino: un desherdado”.

Entrei na festa por fin, na miña festa de escoitar interminable, camiñando cara a Bloom ou Henry Flower, en todo caso camiñando cara a ese Si, cara a ese capítulo 18 tantas veces mencionado e seguramente menos lido. A terra, o mundo, a natureza, Molly dicindo Si, parindo Si, tecendo os acordes para que a música siga soando.

O 16 de xuño é o encontro con ese amigo que espero que lea estas palabras con indulxencia, porque me regalou palabras que soaban polas rúas e polas alamedas. E aínda soan, porque o Ulises non ten formulación, nó e desenlace. Os teus demos e os teus deuses non teñen solución.

“Espero que a festa nunca se deteña”.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *