J. Carou. Non deixa de ser unha tentativa estéril a consecución do sublime. Por inalcanzábel. Aínda que ás veces suceda. Case sempre un azar. Discutíbel, sempre sometida a arte a preferencias, gustos e modas. Un escritor pode selo dun só libro. Dunha novela de xuventude oupada pola inusual conxunción de crítica e público á cima dunha promesa. Sempre o mellor aínda por vir. Narradores íntimos de aí en diante, privados. Habitantes de palabras pensadas, precisas. Individuos que demoran o seu xenio literario na efémera eternidade doutras vocacións menos vergoñentas. No seu caso, menos sinceras. Talentosos e capaces, atenazados pola esixencia e a preguiza. Polo desánimo dos días. Da vida, sempre tan de mentira.
Así agarda Gep Gambardella, protagonista do filme, atopar a gran beleza. Confésallo a unha monxa centenaria, sor María, santificada oficiosamente en vida. Ela aliméntase de raíces, el de nostalxia e decadente dolce vita. Un xornalista da alta burguesía, vida moi a menos, do canicular famoseo da Roma nocturna actual. Anacrónica urbe. Deambulares vampíricos de nobres e intelectuais trasnoitados, de poderosos corruptos, de seres fracasados elegantemente disfrazados. Procesionando por palacios seculares, por terrazas e clubs exclusivos. El, o cronista, indiferente pero locuaz, impasíbel e enxeñoso. Un bon vivant de sesenta e cinco anos, fiel a todo resplandor de autenticidade, un sedutor ata o cadaleito. Aínda así, un ser mortalmente nostálxico. Aínda non completamente vencido. No pode demorarse máis en cousas que non interesan. Só a arte pode saír airosa da procura do tempo perdido, derramado noite a noite na veciñanza festeira do Coliseo. Iso ansía Jep Gambardella, escritor dunha única novela, como Giacomo Tomasi de Lampedusa. Outra felina cazaría aristocrática fin de época. Gep volve unha e outra vez, no recordo, ao seu amor de xuventude. Ao único e auténtico amor, procurado na inesgotábel sucesión de facsímiles que o seguiron. Incluído o que non sentiu pola súa frustrada exmuller. Tiveran un fillo, Andrea, agora adulto e da aparencia (e aparicións) ridiculamente proféticas, perturbado polas lecturas desordenadas, proustiano, entoleirado. Proust, claro, mete medo.
Delirio. Desconcerto. Consecucións visuais constantes. Preciosismo. Revelacións narrativas. Simbolismo poético. Musicalidade voluptuosa que vai desde a remezcla electrónica de Far l´Amore de Raffaella Carrá na festa inaugural de aniversario do protagonista ao clasicismo contemporáneo de Vladimir Martynov. Mesturas imposíbeis, pero que funcionan. Todo é excesivo neste filme. Orxías de bótox. Un truco de maxia que fai que unha xirafa desapareza entre pestanexo e pestanexo, entre un exorcismo e outro. Un incesante baile de enmascarados, unha esmorga sen fin, un exhibicionismo de clase insá no que o trazo literario nas imaxes desborda todo intento de descrición verbal. Diálogos de lucidez chispeante, incesantes, demoledores. Deconstrución do real estrafalario, Fellini e Oito e Medio (1963). Tamén a nada de Michelangelo Antonioni. Pero o desánimo, a náusea existencial, é sobrelevado con humor socarrón extremo, necesario para que o público non se indixeste. E altas doses de bunga-bunga.
O napolitano Paolo Sorrentino consegue con este filme que tamén os seus detractores, que non son poucos, teñan que recoñecer o logro, a beleza que sobrevoa a película. Entre travellings imposíbeis, slows-motions se cadra por demais e a voz en off do protagonista rompendo ocasionalmente a cuarta parede, o sentido da vida vaise esgotando dentro de Jep Gambardella (soberbio Toni Servillo). Delicada subxectividade. Queda o cume Janículo. E o océano no teito do dormitorio. Vai botar a voar a nutrida manada de aves migratorias (de aves mitolóxicas) que inzan pola noite a terraza romana do protagonista. Un amigo seu posúe todas as chaves que dan acceso á beleza artística da cidade eterna. Necesariamente, ten que ser tamén un amigo de princesas. Síndrome de Stendhal. Por descontado, próximo óscar á mellor película en fala non inglesa.
La grande bellezza. 2013. Italia. Dirección: Paolo Sorrentino. Guión: Paolo Sorrentino, Humberto Contarello. Intérpretes: Toni Servillo, Carlo Verdone, Sabrina Ferilli, Serena Grande, Isaqbella Ferrari, Giulia Di Quilio, Luca Marinelli, Giorgio Pasotti, Máximo popolizio. Comedia, drama. 150 min.