Carlos Mosteiro. Souben de Alice Vieira (Lisboa, 1.943) a mediados dos noventa. A editorial SM publicara en galego “Rosa, miña irmá Rosa” na súa colección O Barco de Vapor, con tradución de Xela Arias. Unha novela deliciosa. Un clásico da literatura infantil portuguesa. A autora afondaba, a través da súa rapaza protagonista (Mariana) nesa pequena traxedia que sempre supón a chegada dun novo membro da familia, neste caso o nacemento dunha irmá (Rosa). O tema da princesa (ou príncipe) destronada non é infrecuente na literatura infantil, mais cando o lin, seguramente debido á autenticidade da voz narrativa, pareceume novidoso, diferente.
Pero non é deste libro do que quero falar, senón de “Úrsula, a maior” (Lisboa, 1.989, Caminho). Tiven a ocasión de lelo en portugués. Atopeino na Praza da República en Porto. Alguén deixárao esquencido nun banco. Collino sen ningún remorso, nun acto xustificado de apropiación debida, antes de que a choiva acabara con el. Lino en dúas sentadas. Gustoume tanto que a partir daquela é un dos libros dos que fago proselitismo a menor ocasión que teño. Ofrézollo a quen me queira escoitar, igual que Sócrates ofrecía “a verdade” aos transeúntes das prazas de Atenas.
Se un le varios libros de Alice Vieira –Galaxia ten moito da súa obra na colección Árbore–, axiña se decata de que é en realidade unha autora moi “previsible”. O seu método non varía apenas, as súas teimas tampouco. O extraordinario é que non cansa, ten ese raro talento de facer sempre diferente unha fórmula repetida. Sempre personaxes femininos. As figuras masculinas son pano de fondo, sombras, simples contrapuntos, e ás veces nin iso; dá a impresión que os coloca nas súas tramas como por obriga, porque no mundo ten que haber de todo. A voz narrativa case sempre é a dunha nena, intelixente, sensible, descrida, cunha estraña madurez case adulta –e inda así crible– que observa o mundo dos maiores cunha mirada lúcida e crítica, non exenta dun puntiño de conmiseración. No caso desta novela é Maria Joao que recibe na súa casa a unha curmá que vén das colonias. Xuxu, uma menina bem comportada, sempre de cabeça baixa, com noivo destinado à nascença. Maria Joao fará todo o posible para…a conduzir “ao caminho do bem”. E a partir de aquí todo un exercicio de boa literatura, de acidez e de sátira, de finísima ironía, de intelixencia narrativa
Recomendo vivamente a lectura desta novela. Estou disposto a deixarlla a quen ma pida, asumindo o risco de que non queirades devolverma. Non vos preocupedes, xa me encargo eu de reclamárvola. Vía cobrador del frac, se é preciso.