Román Arén. Diego San José de la Torre (Madrid, 1885) foi un xornalista e narrador moi popular en España dende 1908, cando comezou a colaborar en <El Globo>. A crítica sempre lle recoñeceu gran capacidade “casticista” para recrear o Madrid dos séculos XVI, XVII e XVIII, con algunha incursión no XIX. Tiña axilidade narrativa, sentido histórico e imitava unha lingua “clásica” con moito decoro. Teño isto por certo, aínda que só lle lin unha novela, Cuando el motín de las culpas, mercada nun mercadiño, que é de 1919. outras novelas súas son Doña Constanza (1914), La corte del rey embrujado (1923), Una pica en Flandes (1925) e outra ducia de novelas, ademais de máis de sesenta novelas curtas. Súmese a isto os libros de crónicas, Los hijos del hampa (1910), os contos e zarzuelas, pezas teatrais como El loco (1922) e adaptacións teatrais dos clásicos, como as que fixo de La gitanilla de Cervantes e de Ruiz de Alarcón.

Tamén poeta de raíz modernista en volumes como Rufianescas, Hidalgos y plebeyos (1912) e Libro de diversas trovas (1913). pero chegou a guerra civil e a derrota republicana e Diego San José foi encarcerado na illa de San Simón en condicións moi duras, e desa experiencia naceu o libro De cárcel en cárcel, que non viu a luz ata 1988, grazas a Isaac Díaz Pardo. Dese volume tomo o soneto dedicado a San Simón, onde contrasta as belezas da natureza galega coa dura vida dos presos:

Nave en medio del mar parece anclada / esta isla galaica encantadora, / que del mismo Edén fue desplazada / por la hermosa floresta que atesora. / Cuando el Sol, en espléndida alborada / la suave cumbre de los montes dora, / y es su faz en el agua reflejada / parece que rendido la enamora. / Son mirtos centenarios y laureles / el palio de sus mágicos vergeles, / mas, mirando a los hombres inlibertos / como sombras arrastran la tragedia / del hambre y el dolor que les asedia, / dijérase que es la isla de los muertos.

Diego San José faleceu en Redondela en 1962.