X. Ricardo Losada. Pásame co chinchimoni o mesmo que co parchís. Se alguén me di que nunca xogou, penso que é un alieníxena. Pero son inxusto. O chinchimoni non é tan coñecido como o parchís. Inventárono uns pastores leoneses que xogaban con pedras e para matar o aburrimento, non con moedas e para pagaren consumicións, tal e como se xoga hoxe. Cada xogador trata de adiviñar o número total de moedas que os diferentes xogadores esconden en cadansúa man (de cero a tres), tendo en conta que non poden repetir unha aposta anterior. O que acerta libra, comézase unha nova rolda, e outra, ata que o derradeiro paga a volta. Fácil, ¿non? Pois fagamos unha práctica, querido lector. Acabo de pechar a man con cero, unha, dúas ou tres moedas. Deixa de ler, e fai ti o mesmo. ¿Está? ¿Si? Pois … A miña aposta é 3. Agora aposta ti.

     Pero non escribo este artigo para facer didáctica do chinchimoni, senón apoloxía. O outro día coñecín un tipo que tivera o privilexio de participar no I Campionato de Chinchimoni de non recordo que vila galega. Aínda que prefiro que as partidas deste tipo de xogos sexan espontáneas, pareceume loable que tratasen de reivindicalo cunha competición oficial. Xa me gustou menos, a verdade, que celebrasen o campionato no Entroido. Enténdaseme ben. Non me irritou que asociasen chinchimoni e carallada, de feito, esa é a súa maior virtude, senón que xogasen ao chinchimoni disfrazados. Como todo xogo de taberna, o principal aliciente do chinchimoni é ver a cara do rival cando perde e paga as chiquitas. Aínda así teño unha razón máis profunda para oporme a esa esixencia de disfrace. Os disfraces esconden a vida. As partidas de chinchimoni intentan reflectila co máximo realismo. ¿Paréceche esaxerado? Explicareime.

     O mundo no que vivimos é un mundo no que conviven tres tipos de capitalismo: mercantil, industrial e financeiro. Os tres están representados no chinchimoni, tendo en conta ademais que, co uso de moedas en vez de pedras, e de traballadores en vez de pastores, tamén está reflectido o paso do feudalismo ao capitalismo. Mil anos de historia de Europa resumidos en dez minutos, o tempo que dura unha partida. Para comprobalo, imaxinade unha partida de chinchimoni con oito xogadores. Cada un escolle a súa xogada e pon a man pechada á vista dos rivais. Esa man é o capitalismo mercantil, baseado na venda de produtos artesanais. Diredes vós: a man non se vende e, por riba, é algo natural, non artesanal. Equivocados estades: a man, como a madeira dunha cadeira, é natural ata que se converte nunha función ou nun símbolo, e véndese, claro que se vende: pensade, senón, por que se abre. Seguide observando. Cada xogador fai a súa aposta de forma consecutiva e, tras facela o último, abren a man, tamén de forma consecutiva, mentres un dos xogadores conta as moedas, paso a paso. É un proceso tan coordinado e preciso que recorda unha cadea de produción (capitalismo industrial). Finalmente, o sumador canta o resultado final, 15, poño por caso, exactamente igual que cando aparecen nas pantallas de Wall Street as cotizacións bolsistas (capitalismo financeiro), e cos mesmos efectos: triunfadores e perdedores. Non. Un xogo así non debera ser materia choqueira. Debera ser, como o bridge en EEUU, materia universitaria. Ben… todo iso está moi ben… pero… nótase que es novato, querido lector, se foses veterano non me deixarías desconcentrarte con semellante filosofada mentres xogamos. Porque o único que conta é saber a quen lle queda cara de parvo por perder a partida. Abro a man. Tres moedas. Se tes brancas (ningunha moeda), a próxima vez que me vexas, invítame a unha consumición. Se tes as moedas que confirman a túa aposta, pídeme que che invite eu.