Gonzalo Trasbach. James Grauerholz e o inveterado fisgón Vitor Bockris ofician os encontros coas estrelas musicais. Entre eles resultou hilarante o que tivo con Lou Reed (1942-2013). O fundador da Velvet chegou ao forte coa botella de whisky na man seguido polo seu cortexo. Entrou intempestivo e cortante. O vello mantívose tolerante, incólume como se fose unha esfinxe, diante do mozo músico e poeta, interesado en cousas sen importancia. Nesta época foi cando Grauerholz, outrora mánager de grupos de rock, lle conseguira unha columna na revista musical Crawdaddy, na que no 1975 entrevistou a Jimmy Page (Led Zeppelin).

Ao mesmo tempo, Grauerholz planea lecturas en locais non académicos coas que Burroughs se manterá nas décadas vindeiras. Máis parecidas ás actuacións das bandas roqueiras ou ás funcións dun monólogo que a unha conferencia, as súas alocucións, entonadas a modo dun severo sermón ou amoestación, descóbreno para un público novo que, pese a súa idade, o mira preto das súas inquedanzas. Esta faceta xerará unha serie de gravacións Spoken Word –a primeira, Call Me Burroughs (1965)- que axiña contarán cun engadido musical, un sedutor híbrido que leva o seu infausto universo a outra dimensión. No seu papel de rapsodo agoirento participa en varios discos publicados polo selo Giorno Poetry Systems. En The Nova Convention (1979) comparte sucos con John Cage, Frank Zappa e Philip Glass, entre outros. En You’re The Guy I Want To Share My Money With (1981) está co propio John Giorno e Laurie Anderson, coa que colaborou en varios traballos máis. Tamén apareceu en longametraxes como Drugstore Cowboy (1989), de Gus van Sant, exercendo de lenda viva que asombra pola súa estoica presenza de veterano drogadicto, dependencia que terá ata a morte.

   Os anos do grunge traerán novas mostras de recoñecemento. No 1992 publicouse o EP The “Priest” They Called Him, onde le o seu relato homónimo mentres o mesmo Kurt Cobain conxura capas de guitarra distorsionada e sobreamplificación eléctrica. O ano seguinte, Cobain visitouno no seu domicilio final, en Lawrence, onde compartiron unhas horas de docencia opiácea e creativa. No 1995 recibiu a Michael Stipe (R.E.M.), que chegou na compaña de Kim Gordon, Thurston Moore e Lee Renaldo, de Sonic Youth. Estes, cinco anos antes tiñan participado no álbum Dead City Radio (Island, 1990), urdido por Hal Willner arredor de recitados de Burrougs. Nas fotos dos encontros, os músicos escoitan con solemnidade as palabras do vello gurú. A abismal diferenza estriba en que ningunha das superstars do rock vadeou a experiencia vital do sodomita e heroinómano afeccionado ás armas de fogo.

Pero o cruzamento de Will co rock non se reduce, como xa vimos, a Bowie ou a Cobain. No 1985 a súa amizade con Gus van Sant produciu o hipnótico EP The Elvis Of Letters, onde o vello cabrón recitaba as salmodias Word Is Virus, Millions Of Images e The Hipster Be-Bop, Junkie, con fondo de guitarra eléctrica tratada. No 1992 gravou con Ministry a viñeta ionqui Quick Fix, incluída no single Just One Fix, editada con grafismo do propio Burroughs na portada. Ao ano siguinte cooperou con The Disposable Heroes Of Hiohoprisy no álbum Spare Ass Annie And Other Tales (1993). O dúo de hip-hop (integrado por Michael Franti y Rono Tse) conxuran o acompañamento musical para os monólogos do autor, que carraspea sinopses dos seus libros. No 2000 as novas tecnoloxías propician a espectral unión de dous mitos da contracultura: o ancián le poemas do chamán Jim Morrison, sobre fondo musical dos sobreviventes compoñentes dos Doors e rexistros do epicúreo mártir, que se laia e oulea estrondoso. A peza publicouse no disco tributo Stoned Immaculate. Por último, o vello gurú aparece ao final do videoclip Last Night On Earth, o tema de U2, empurrando un carro da compra. Un primeiro plano dos seus ollos remata a curtametraxe do arribista cuarteto irlandés.

Sen dúbida a literatura do xenio da beat generation continúa sendo inquietante. Pero o influxo dunha voz roza sendeiros que, normalmente, lles son negados á palabra impresa. Así, escoitar a Burroughs nalgunhas das súas gravacións de audio ou vídeo completa a experiencia en plenitude sensorial. Grave e lixeiramente metálica, fastosa e avesa cal sermón blasfemo, a súa voz segue a lembrarnos o engano no que vivimos sumidos, a futilidade de existir neses termos, a non ser que esteamos provistos de inesgotable convencemento subversivo. Neste senso, lembramos un dos moitos sarcasmos de quen repetiu incansablemente que a única verdade é: <estamos aquí para marcharmos>. Di así:

Grazas polos pavos salvaxes e as pombas mensaxeiras, destinados a ser cagados a través de saudables entrañas norteamericanas/ Grazas por un continente que espoliar e contaminar/ Grazas polos indios, que aportaron unha módica dose de desafíos e perigos… Así arranca un dos hits de Burroughs dedicado a John Dillinger, recitado no Día de Acción de Grazas do 1968. O antihimno continúa con esta rechufa: Grazas polo soño americano, que todo o vulgariza e falsea ata que relocen as súas manifestas mentiras /Grazas polo Ku Klux Kan/ Polos representantes da lei que matan negros e contan as marcas/ Polas mulleres beatas e decentes…/ Grazas polas pegatas “Mata un maricón por Cristo” /Grazas pola sida de laboratorio/ Grazas pola Lei Seca e a guerra contra as drogas /Grazas por un país onde a ninguén se lle permite ir ao seu / Grazas por unha nación de sopróns / Grazas pola máis grande e definitiva traizón ao definitivo e máis grande soño da humanidade.