Agustín Agra. Este día asistín na compaña dun amigo naturalista a unha xornada na illa de Cortegada. O encontro, organizado polo Padroado do Parque Nacional das Illas Atlánticas, estaba dedicado ao recoñecemento das aves polo canto. Alexandre, o técnico que impartía a sesión práctica, non deixou de abraiarnos cos seus coñecementos: entre o coro de melodías que nos envolvía, o mesmo identificaba a parolada dunha papuxa das amoras, o reclamo nupcial dun picafollas, como o tsi-tsi-tsi dun ferreiro bacachís. Puidemos escoitar o tuiiit das rubideiras, o canto territorial dos merlos, e mesmo o redobre do peto sobre o toro dun piñeiro.
No camiño de volta, o bocexar do meu compañeiro interrompeu o silencio reflexivo no que ambos nos sumiramos. Aquel seu abrir de boca tróuxome de volta do lugar ao que a visita da mañá me retrotraera, o universo sonoro da miña nenez: o xa esquecido canto do cuco que, chegado o mes de abril, adoitaba empoleirarse no alto dun carballo na fonte de Perocas, o bub bub da parella de bubelas que aniñaba nun muro da horta da nai de Serafín ou o oulear da curuxa na casa vella da miña bisavoa de Vista Alegre.
Sen tempo para reflexionar sobre o que me estaba a contar engadiu, tentando disimular un novo bocexo, que as protestas e denuncias nada conseguiran: ante as queixas, oídos xordos; ou peor aínda: palabras falsas, mentiras.
Aquel sábado, o canto coral dos liñaceiros e o tsi-tsi-tsi apresurado dunha estreliña riscada acompañaron o meu sono. Ao espertar, co peteirar do peto real a resoar aínda nos miolos, escoitei dende alén da ventá do cuarto o rechouchío do rabirrubio, o máis mañanceiro de entre os paxaros que habitan no xardín, e, ao pouco, o sibi sibi do xirín anunciou que as raiolas do nacente xa acadaran o bico da maceira. Daquela coidei con pesar que, quizais, o meu compadre aínda andaría ás voltas no leito, enleado no intento infrutuoso de conxugar o verbo durmir: afogando, unha vez máis, os seus soños en decibelios.
Estimada Magdalena,
Envexo sanamente as personas que, como Alexandre ou o teu pai, son quen de imitar os sons das aves. As miñas limitacións audio-vogais inpidenme recoñecer o canto da maioría delas. Se intentase remedar ao xirín, a resultante tampouco imitaría nin ao cuco. Porén, as aplicacións do móbil que si o fan, xunto cunha guía e uns prismáticos proporcionanme moitas satifacións.
Que este ano que entra tamén as traia para ti.
¡ Qué bonito, Agustín!
Mi padre, amantísimo de los pájaros, también sabía imitar los cantos de infinidad de aves. No en vano se ganó el apelativo que llevaba y que ya he comentado en varias ocasiones. Cuando yo quería emularlo se reía de mí y me decía que a ver si me iba a ocurrir lo del cuco, y a continuación me contaba la historia. Decía que en cierta ocasión un xirín cuando quería comer se ponía a cantar en un árbol que había delante de una casa. La dueña de la misma le daba arroz y otros alimentos que tuviera a mano. Un día un cuco que vio lo bien que la señora trataba a su compañero le preguntó qué era lo que había hecho para gozar de la simpatía de la dueña de la casa. El pájaro le contestó que simplemente le cantaba. El cuco cuando se quedó solo, fue a cantar a la casa de la buena señora y ésta al escucharlo salió con la escoba y le propinó un buen golpe. Cuando se encontró nuevamente con su amigo le contó lo sucedido y el xirín le preguntó: pero, ¿como has cantado ? Y el cuco le contestó que había cantado “cucu”.
¡ Claro, como no iba a pegarte, no sabes que se canta con el pico !
Desde entonces se acabó mi propósito de emular a los pájaros y me pasé mejor al propósito de la enmienda.
Felices fiestas, Agustín, y besiños palmeiráns.