Os libros arden mal

51vCwq2u-ULCésar Alen. Parece que volve a época das rifas, das crueis vinganzas. Alguén está empeñado en rememorar tempos aciagos. O curioso de todo isto, é que se retorce a historia ata a absoluta falacia, como o imposible escorzo dun contorsionista. A ninguén parece importarlle desmentir a historia, a constatación dos feitos. Pode máis a xenreira, a provocación, o agradar aos teus, e se para iso hai que mentir non importa. A mentira é o dogma dos novos tempos. Facianas envilecidas e envelenadas, rictos cargados de rabia, ollos inxectados. A mentira penetra na pedra máis dura, cerebros  permeables. De novo sae á boia a mala baba dos que foron gañadores, pero hoxe son perdedores. E todos cabalgan a lombos da gran ignorancia branca.

Isto lémbrame os convulsos tempos que describe de forma maxistral Manuel Rivas na súa premiada novela Os libros arden mal. Narra a esaxerada crueldade, a sanguinaria sede de vinganza dos vencedores, dos fascistas. A persecución implacable, cainita, á que son sometidos os vencidos. Escenas do máis depurado matonismo, próximas ao sadismo. Non basta con vencer, con mandar e gobernar, non, trátase de humillar, de dobregar o espírito, comer a moral, como fedorentos antropófagos, merodeadores do mal, “os paseadores”, figuras atroces, alegorías dantescas. No capítulo Dez e Terranova, describe á perfección esa obsesión.  Outro exemplo é o capítulo As labazadas dos mortos, un relato que xa coñecía por boca do meu pai, “in situ”, de pé, naquela angosta ponte, a auga salta do encoro con furia, precipitándose sobre unha  verticalidade insalvable, definitiva. O meu pai contoume a historia e sentín medo, moito medo e vertixe e odio e incomprensión.

A aquel pobre mestre colgado da ponte, cortáronlle os dedos, un a un, ata que se precipitou fervenza abaixo e desapareceu na corrente enfurecida do rio, entre as afiadas rochas. O estrondo da corrente apagou os disparos, os berros, o horror. Meu pai seguiume contando e eu quedei atónito, como diante dunha película de cine negro, imaxinando a face dos presentes cando o mestre apareceu naquela vella taberna do Ribeiro e plantou a súas mans con dedos amputados na rillada e sucia barra.

Os libros, sempre os libros, os libros como personaxes, como parte imprescindible do todo, de novo a personificación. Ata aquela aciaga tarde de verán do 36, na dársena, diante da casa rosa, no porto da Coruña, onde os falanxistas tentaron o imposible, un fútil xesto ignorante,  doloso. As columnas de fume da triste fogueira contaron a súa historia, esvaecidas contra o firmamento claro. 20070803144827-berlin-book-burningPor sorte, ese acontecemento tétrico foi  literaturizado polo gran escritor galego e ese é un poder indestrutible, un acto  salvífico. Agora cada vez que paso por diante dese edificio no paseo marítimo da Coruña, non podo evitar pensar na queima de libros, naquela  pira funeraria, e sinto unha inmensa pena. Imaxínome a aqueles ridículos fascistas cos seus brillantes traxes de coiro, brazo no alto, escravos da ignorancia, do horror, sometidos polos delirios   megalómanos, por pseudoteorías  intelectuais que tentaron cambiar o rumbo da historia, como as do filósofo  alemán Carl  Schmitt, ideólogo do terceiro  Raich, e inspiración para Fraga Iribarne, na súa procura dun “mito”, que cegue á poboación e sucumba aos seus encantos, decidida a todo.

Cada vez que paseo por o fondeadoiro cun libro na man, distendido, perdido en mil fantasías, entre civilizados e afables saúdos, recoñecementos mutuos, nenos xogando confiados, os barcos balanceándose con levedade sobre un mar dócil, detéñome diante do edificio onde se queimaron todos aqueles libros, e inevitablemente sinto mágoa por estas novas tentativas que nos traen vestixios do pasado, falsos e ruíns. Insisten nas falacias, na xenreira. Parece que non son quen de aceptar a igualdade, unha sociedade xusta, fraternal. Eles parecen necesitar dar voces de mando, ordes, dominar. Se puidesen volverían á queima dos libros, pero estes descerebrados non se decatan de que os libros arden mal.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *