Pinocho (II). Como facer un fillo

732942537c08f009b8cd86a88eb84006Fidel Vidal. “Era unha vez un cacho de madeira”. Pinocho, antes de ser boneco era só madeira, leña, un pau que Maese Cereixa, o seu primeiro dono, pretendía partir a machadazos. Un tronco que, ao recibir os golpes, protestou laiándose: “Ai!”, queixouse a leña. Estamos no inicio da linguaxe como función comunicadora. No laio da materia, no lamento “mater” da madeira. A resposta materna desde o fillo como madeira e verdadeiro portador da nai. Paradoxal, si, mais o caso é que quen dá nome á nai non é a muller que xera un fillo senón o fillo que outorga título de nai a esa muller que o vai coidar, fose parido ou non do seu ventre.

No caso da historia de Carlo Collodi non hai unha nai senón un pai: Geppetto. E este pai non é o primeiro dono da madeira senón o segundo, Maese Fideos, quer dicir, o pobre Geppetto, que o recibiu como agasallo despois do susto que levou Maese Cereixa ao escoitar as voces misteriosas doéndose do mal do machado. E preferiu desfacerse dese tronco de leña regalándollo a outro carpinteiro máis pobre e necesitado. Segundo parece era de madeira cativa, de pino, e de pino Pinocho. Pero antes diso, bastante antes, bulía un desexo profundo na cachola dun home: o desexo de ter un fillo.

Geppetto gardaba a ilusión de construír un boneco que sería unha auténtica marabilla. Como así sucedeu. Igual que Deus co barro fixo o noso carpinteiro coa madeira. Unha metáfora que xunta home con Deus e Deus coa muller nese punto onde ten lugar a realización do desexo imposible (a bioloxía manda): dar a luz un novo ser. De empreñar e parir. Estamos ante unha idea que vai adiante na lenda, nas escrituras que seguen a liña puramente masculina. Así aparece un Deus pai que crea Adán, home, e deste, dun parto costelar, vai saír Eva.pinocho37_0_aux Por que non pode facer o mesmo, facer realidade o seu desexo o pobre Geppetto? Geppetto anhelaba crear unha nova vida, unha obra tallada en madeira animada, un boneco que se mova e fale. E vaia se se move! E mesmo di mentiras.

O tema da fala non ofrece ningunha dificultade, xa que logo sabemos que a lingua está aí desde sempre. A lingua vén dada e anda por fóra, igual que as queixas acoden desde dentro como unha reacción a manobras molestas. Geppetto non vai fabricar un boneco senón “facer un fillo”. Si, por fin Geppetto vai facer un fillo. Digo “facer un fillo” no vello sentido equivalente ao de hoxe “facer o amor”. Geppetto fai un fillo por e con amor. Mais o amor non será ben correspondido polo seu herdeiro. Mesmo antes de estar acabado burlouse del sacándolle a lingua. En canto rematou cos pés, o boneco estreounos pegándolle unha patada na punta do nariz. Sinal de animación, acción e rebeldía. Así pagan os fillos, algúns fillos: pateando a seu pai. Por que? Se cadra polo sinxelo feito de ter nacido sen o seu permiso. As criaturas que Deus pariu tamén lle saíron rebeldes e foron castigadas, por mal guiados, a levaren unha (mala?) vida lonxe do paraíso.

7 comentarios en “Pinocho (II). Como facer un fillo

  1. Bonita esa metáfora de la madera, que se desliza en tu texto al barro omnipresente, del que estamos hechos y al que volvemos.
    Eso dicen, aunque algunos parecen más bien de granito de Porriño, y es un material que soporta casi todas las inclemencias.
    Pero en fin, me desvío del tema, estos días hay tantas noticias en los was-ups, en la TV,…, que nos alejamos de la sustancia de la vida, la literatura.
    Y es un placer leerte. Espero vernos pronto y poder hablar de literatura.

    1. Eso esperamos, querido Jesús, poder darnos unha aperta ben forte e duradeira sen medos a contaxios. Supoño que estades ben. Será un pracer, coma sempre, seguir conversando de literatura ou do que cadre.

  2. Polo momento todo ben, Fidel. O confinamento só sirve para lle sacar lustre á casa, pois a hora de ler para mín sempre é a mesma, de dez a doce da noite, en eso non mudei a costume, en outras cousas si, seica nunca tomou tantas vacacións o lápiz labial.
    Graciñas polas atención e castos biquiños cargados de AntIcUErpOs.

  3. Querido Fidel:
    En la juventud de mi madre, “hacer el amor” significaba que un chico cortejaba a una chica. Sin más. Pero mi madre continuó expresándose de esa forma toda su longeva vida: “Cuando “Fulanito” me hizo el amor…”, decía sin el menor recato, queriendo indicar que “Fulanito” la cortejaba. Y para colmo fueron varios los que le “hicieron el amor” (en el sentido más casto que pueda darse a la expresión, porque novio y marido sólo tuvo uno: mi padre). Más de una vez hube de salir al paso procurando aclarar el significado que para ella tenía “hacer el amor”, si no quería que la tomasen por una mesalina cualquiera.
    En la cuestión de que Geppetto hace un hijo con amor, pero sin hacer el amor (en este caso con el sentido que le damos hoy a la frase), hablaremos en la próxima porque hoy estoy en otra onda. La paradoja del hijo antes de la madre me lleva a la del huevo y la gallina. Pero en el caso de la madre veo la cosa algo más clara: sin hijo -propio o adoptado- es imposible que haya madre: “Vai ser o neno quen dea sentido ao ser da nai e do pai.” La cuestión es que con esto del coronaviros el teléfono y el wassap están en constante actividad y resulta imposible centrarte en cuestiones filosóficas.
    A mí con las plantas me ocurre algo parecido a lo que le ocurría a Maese Cereza con la madera: cuando tengo que podarlas procuro hacerlo con la mayor delicadeza por temor a escuchar una queja. Maese Cereza no podía creerlo de la madera, pero yo sí de una planta…
    Unha aperta dende lonxe.

    1. Concordo contigo, Carmen.
      Unha fermosura saber que os nosos pais “facían o amor” e que as platas tamén choran.
      E nós pechados na casa por culpa dun virus (unha molécula a metade do camiño entre a materia orgánica e inorgánica).
      Apertas.

  4. Que paradoxa máis boa esa de que é o fillo e o que otorga o título de nai, nunca me había parado a pensalo; moito se aprende coa xente deste Café.
    Eu, querido Fidel, tamén teño na casa un ciruxán da madeira, un Geppetto que me fai maravillas, pero a el, non lle gusta traballar ca madeira coa que o pai de Pinocho empregou para o seu mintireiro fillo; el, emprega case sempre castaño, e faime unhas estanterías para os meus libriños que dá groria. Hai un libro que se chama “Á sombra da cinza” que na páxina 20 di esto: “que magoa unha casa sen libros” pois, na miña a verdade é que non está enteca por falta deles; ainda que teño que confesar que Pinocho no teño entre esa linguaxe comunicadora.
    Pinocho foi un mal fillo ? polo menos foi un atravesado e malcriado, (aínda sin criar) ó probe de Geppetto tiñamoslle que aplicar o colmo do carpinteiro: ter un fillo listón e pasar as vacacións na serra”
    Xa que falas das criaturas que Deus puxo no paraíso… NADA, YO SOY ADAN, e despóis tiveron que ser AvIcUltOrEs

    Moitos castos biquiños palmeiráns.

    1. Envexa de contar cun carpinteiro na casa que traballa o castaño e constrúe andeis para os libros (grazas pola cita).
      Supoño, miña atenta Magdalena, que estaredes pasando ben este confinamento. Disque é unha boa ocasión para seguir lendo e conversando, algo que, debendo ser normal, xamais desexaríamos fose a causa dun virus.
      Un pracer compartir contigo e coa familia Barbantia estes longos días.
      Saúde con bicos e apertas virtuais, sempre castísimos.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *