Fidel Vidal. Yo soy. Yo eres. Yo es. Yo somos. Yo sois, Yo son. Se queres sobrevivir, deberás conxugar o verbo ser desta maneira. Así comeza Yo soy, yo eres, yo es, de Juan Bonilla (Ed. Imperdonables, Árbol de Poe, 1995), unha orixinal novela de menos de cen páxinas. Non resulta fácil conxugar o verbo ser. O máis difícil está en crelo. Para non conformarse con sobrevivir, o seguinte paso será aprender conxugar o verbo amar: eu ámome, ti ámasme, el ámame. É unha novela de amor, sobre o primeiro amor, os amoriños primeiros que, como a raíz do toxo verde, “son moi malos de olvidar”. Juan Bonilla acadou o Premio Nacional de Narrativa no 2020.
Nun exame final de Ética o primeiro tema consiste en describir un camiño, no que aparece un oso e remata nun muro. O camiño é a vida, os conflitos veñen representados polo oso e o muro significa o final, quer dicir, a morte. Que hai detrás do muro? Na mesma proba unha pregunta: Que é a alma? Nela arguméntase que é todo aquilo que ten un valor (económico). Unha historia de amor e dun tránsito, do amor na adolescencia. Dous amigos, Mario e Junot (este platonicamente), están namorados da mesma rapaza, de Andrea, máis alta que Mario, máis rica e máis lista. Unha alumna brillante e orixinal.
Mario cóntalle nunha carta a fábula da xirafa e do rato, unha metáfora para describir a distancia entre o corazón e o cerebro. Andrea é a xirafa e Mario o rato. Ela é capaz de distanciar o corazón da cabeza e Mario non, polo que a paixón e a razón atropélanse. Andrea, que sae co irmán maior de Mario, anuncia a súa marcha por traslado do seu pai a Haití. O amigo Juntot, crente, reza e prega a Deus que impida esa marcha. Tal é a fe na petición que lle asegura ao seu amigo que Andrea non se irá. Como así sucede debido a unha guerra civil no país con moitos mortos, nova que se anuncia por televisión. Junot síntese culpable de tanta morte e chímpase nas vías do metro ao paso do convoi.
Velaí a realización dun desexo, mais non do xeito que Junot quixera. Cando un pai castiga o fillo e este, por carraxe, desexa que o pai desapareza pode darse o caso que, máis adiante, o pai enferme e sexa trasladado ao hospital e mesmo morra. O desexo cumpriuse. Daquela o fillo, aínda pasado tempo e sabendo a realidade do caso, síntese culpable da desgraza do seu pai. Como desexo cumprido, o neno “algo tivo que ver”. Se un seareiro esqueceu levar a bufanda ao campo e o seu equipo perde, vai pensar -malia a falta de lóxica- que a culpa é del ou, polo menos, tal esquecemento “algo tivo que ver” na derrota. A fantasía da omnipotencia infantil, mesturada coa dependencia dos adultos, ofrece unha defensa capaz de realizar un anhelo, un desexo, amosándose non só como unha arma egoísta senón, antes ao contrario, así acontece coa celebración dos Reis Magos, algúns cativos son quen -mesmo renunciando ao seu xoguete preferido-, de pediren “cousas importantes” para seus pais: por exemplo, que se queiran e se leven ben. Unha idea da que os adultos tamén participan como vítimas.
Detrás de calquera masacre hai unha historia de amor, un culpable dun amor tan grande polo que vai morrer unha manchea de persoas que xamais saberán por que morren. “É unha idea absurda que non consigo quitarme da cabeza: se hai guerra en Ucrania, non podo deixar de imaxinarme unha moza que tiña a equipaxe xa preparada para marchar a aquel país, e a un mozo tan namorado dela que lle pide ao cego Deus que acabará por castigalo, que faga o que sexa para impedir que marche.” (p.95)
Querido Fidel: Gracias por tus buenos deseos que más que nunca necesito en estos momentos. Tanto, que leeros y poneros unos comentarios, me ayuda mucho. Los míos siempre son en clave de humor. Sin embargo soy de las que cree que una sonrisa, de vez en cuando, nos viene bien a todos.
Ya lo decía William Shakespeare: “Es más fácil obtener lo que se desea con una sonrisa que con la punta de la espada.” – Claro que tampoco es bueno reírse demasiado y menos aún, regocijarse ante el ridículo ajeno.
Disfruta de estos días aunque, por circunstancias, no sean como otros años
Un abrazo desde el corazón.
Lo de “menos de cien páginas”, me atrae. Habrá que leerlo.
Tu magnífica reseña me ha hecho recordar una de las muchas anécdotas que se cuentan sobre el mal carácter de Verdi y que al compositor, ya en edad avanzada, le gustaba evocar: contaba que en cierta ocasión, siendo niño, ayudando a misa se quedó tan absorto escuchando el órgano que no respondió al “Dominus vibiscum” del cura oficiante, y éste le arreó tan tremendo sopapo que cayó rodando por las gradas del altar. El chiquillo, olvidándose del lugar en el qué se encontraba, soltó en dialecto roncolés una expresión que sonó, más o menos: “Así te parta un rayo”. El caso es que pocos años después cayó un rayo sobre la iglesia y dejó tiesos al cura y a cinco personas más. Verdi -con un sentido del humor bastante macabro- alardeaba de la fuerza de sus propias maldiciones. A pesar de ser uno de mis operistas preferidos, este comportamiento no me gusta ni pizca.
Un abrazo.
A forza das maldicións. Deus nos libre de delas, prezada Carmen, non vaia ser que se cumpran. O mesmo Verdi posuía ese poder de cativo, mais non gustas (“ni pizca”) dos seus comportamentos como posterior reacción a un “enorme sopapo” que o fai “rodar polas gradas do altar”. Exemplar o cura, si, señora, de como zorregarlle unha boa hostia a un neno.
Apertas e saúde.
Queridiño Fidel, qué desgraza, todo canto tiña escrito foise ao garete. Non debía de ter posto o enderezo e colouse sabe Deus para onde cando toquei a tecla de envio.
Pois nada, volvamos cos “Desexos cumpridos” a ver si esta vez se me realizan.
A esa pregunta do examen final co interrogante de: “Que é a alma ?” eu contéstocha por boca de Juan Eslava. El di que, “Según el papa, el Colegio Cardenalicio y los obispos, el alma se transmite en la especie humana junto con veintitrés pares de cromosomas y un pecado original que conforman el lote”.
Ahí cho deixo, ti pensas que aprobaría o examen?
Bueno, algo máis che decía na anterior que se fugou referente ao fío da tua entrada, pero aída teño polo medio os trámites burocráticos das tarteiras esperándome na cociña.
ASÍ RAMONA VA NO MARISA. IrrEsOlUtA.
Moitos castos biquiños
Nese examen final de Ética donde preguntan: Que é a alma? eu respóndoche o que di Juan Eslava: “Según el papa, el Colegio Cardenalicio y los obispos, el alma se transmite en la especie humana con veintitrés pares de cromosomas y un pecado original”.
Todo eso conforman o lote.
Ti pensas que aprobaría o examen ?
A ver si atopo o libro, si ti o recomendas…
Ben, agora vou a conxugar o verbo amar porque J.M. está facéndome outro estante e vou a darlle un arrumaquiño polo ben que se porta.
Castos biquiños, querido Fidel.
LIGAR ES SER ÁGIL y no IrrEsOlUtA.
Aprobaría, queridiña Magdalena, se Juan Elslava engadira“Según ‘el comité científico formado por’ el papa, el Colegio Cardenalicio y los obispos, el alma se transmite en la especie humana con veintitrés pares de cromosomas y un pecado original”. Ademais supoño que o pecado orixinal constituiría medio par dun engadido, o par número vintecatro. Onde foi parar o outro medio par? Talvez ao birrete, bonete, á mitra ou solideo ou calquera outro gorro eclesiástico.
Non me extraña que teñades a casa ateigada de estantes. Dígoo polo dos premios.
Bicariños.
A PAPADA PAPA