Miguel Mariño. A editorial Nórdica, na súa colección Minilecturas e en tradución de Enrique Maldonado Roldán, vén de editar Caminar (2015), un breve libriño con dous ensaios sobre a arte de andar, de camiñar, que non de pasear nin de facer deporte. O primeiro, “Das excursións a pé”, é de William Hazlitt (1778-1830), o mellor, con De Quincey, dos ensaístas ingleses posteriores ao doutor Johnson, sen desprezo para Charles Lamb. Un espírito libre, xacobino, máis cómodo á contra que co vento a favor. Un dos máis agudos lectores de Shakespeare, para quen camiñar é unha das máis gozosas experiencias. Pero para camiñar ben hai que camiñar só, para compañía chega e sobra a Natureza. É un exercicio de soidade e de silencio, no ronsel de Thoreau. E cando se describe o camiñar, xa na casa, van vindo á boca os poetas amados: Shakespeare, Milton, Gray, Coleridge, Drayton, Dryden, Virxilio, Cowper, e algúns prosistas. Pero todo sen pedantería, compasadas á voz persoal de Hazlitt, hoxe con varias boas traducións en español. Un ensaísta único que remata o seu texto así: “unicamente podemos considerar posible cumprir co noso destino no lugar que nos viu nacer” (Borges protestaría, quería ser inglés e rematou en Suíza).

Cando Hazlitt levaba vinte anos morto naceu Robert Louis Stevenson, moito máis famoso entre nós, traducido ao galego, coñecido por miles e miles de lectores en todo o mundo pola novela A illa do tesouro, pero que foi un gran ensaísta, cheo de estilo e voz propias, de enxeño e de calor. Entre os seus ensaios breves son ben destacados a Apoloxía dos ociosos (hai tradución galega) e Camiñatas, o que agora edita Nórdica. Un ensaio en “pendant” con Hazlitt, con quen dialoga explicitamente. Para Stevenson a paisaxe é accesoria, o pintoresco, secundario; o que se busca é a ledicia de ánimo, a paz, a enerxía. A de saír pola mañá e a de chegar á noite. Coincide con Hazlitt: “Para ser gozada… unha excursión a pé debe realizarse en solitario”, xa que a “liberdade forma parte da súa esencia”. Hai que converterse en “gaitas dispostas a que calquera vento as toque”. O camiñante non se detén a considerar “diferenzas entre dous grados infinitesimalmente pequenos: unha pipa de tabaco ou o Imperio romano”.