O derradeiro día dun condenado, de Victor Hugo

derradeiroFidel Vidal. Seguida do relato Claude Gueux, O derradeiro día dun condenado de Victor Hugo (Laiovento, 2017), con tradución, introdución e notas de Henrique Harguindey, é un exercicio extraordinario de introspección escrito por un reo que agarda a hora da execución, e unha alegación a prol da abolición da pena capital. Desta narración Dostoievski dixo: “É a máis real e a máis ateigada de verdade de todas cantas obras el escribiu”. Aos catorce anos Victor Hugo escribiu nun caderno que quería ser Chateaubriand ou nada, e alcanzou ser nada menos que Victor Hugo (1802-1885). Harguindey comenta na Introdución a enorme influencia que o autor “exerceu en defensa dos dereitos humanos, da paz, da igualdade, en contra da miseria”.

“Condenado a morte! Levo cinco semanas con este pensamento, sempre con el, sempre conxelado pola súa presenza, sempre encorvallado baixo o seu peso!” Así comeza a confesión en Bicêtre, a “peor prisión para o home”. Bicêtre foi tamén manicomio de sona, un lugar de encerro para os desafortunados, dementes, anciáns e pobres de pedir. “Nada na súa actitude anunciaba homes -en referencia ao xurado- que acababan de emitir unha condena a morte, e nos rostros deses bos burgueses eu só adiviñaba unhas enormes ganas de durmir”. Mais tamén o condenan ás custas, “e todo o que teño apenas vai chegar. A guillotina é moi cara”. Deixa unha nai, unha muller e unha filla. “Admito ser castigado xustamente; mais estas inocentes, que fixeron? Non importa, deshónranas, arruínanas. É a xustiza”.

victorNa prisión (“cando penso que de pequeno viñen aquí, a Bicêtrc, ver o enorme pozo e os tolos”) aprende o argot dos malfeitores: larapio, aghiote (ladrón), melante (rateiro de abrigos), mercha (o que forza pechaduras), buxa (xefe), gouchas (mans), charras (gardas), lapingo (señorito). Describe o calabozo (“esta caixa de pedra”) a través das pintadas nas paredes. Esperando, “como se botase seis semanas en caer”, pola coitela da guillotina, con nome derivado do médico “de desgraza” que inventou a cousa e que se ve nel “predestinado”. Cada sílaba da palabra guillotina “é como unha peza da máquina. No meu espírito constrúo e desmonto sen cesar a súa monstruosa armazón”.

Trasladado no “carricoche infernal” até a praza de Grève, vese rodeado por xendarmes, e dunha multitude, “multitude e mais multitude: un mar de testas enriba da praza”, até que comezou a non ver nin ouvir nada. “Todas esas voces e todas esas testas, nas fiestras, nas portas, nas reixas das tendas, nas gallas das farolas, eses espectadores ávidos e crueis, esa multitude na que todos me coñecen e onde eu non coñezo ninguén”. “Eles din que non é nada, que non se sofre (…) Están eles seguros? Quen llelo dixo? Contan que algunha vez unha testa cortada se ergueu sanguenta á beiriña da cesta e lle berrou ao pobo: Non doe!?”.

 -Ei, por piedade! Un minuto para esperar o indulto! Ou deféndome! E trabo!

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *